S in d
e
i nom
ine
regnante d
om
n
o
n
ost
ro hludouui
cus gloriosissimo rex anno rengni eius
:
postqua
m
in italia ingressus est
:
primo
:
sexto kal
endas
ma
r
tias indit
ione
quarta Manifestu su
m
ego ursipran
do filio auriprande q
ui
a tu tassilo pr
es
b
iter
o rectore
m
adque custode
m
eccl
esie
beati s
an
c
t
i inpoliti quod est plebe
m
bactis
malis sita loco aniani
.
p
er
cartul
am
liuellario nom
ine
ad
a
sembra corretta su
d
cen
su
m
uob
is
p
er
exoluend
um
dedisti mihi
:
id est casa illa in loco ubi di
citur a monte prope eade eccl
esiam
.
s
an
c
t
e marie quas ghisiprando pr
es
b
iter
o ad man
us
suas abere uidetur p
er
tenentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
e marie q
ui
uno capo tenet in uia publica alio capo tenet in curtina ipsius s
an
c
t
e marie lato uno tenet in casa s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
e marie quas ioh
annes
ad ma
n
us
suas abere uidetur
:
alio lato tenet in uia publica
.
s
upra
s
crip
ta casa cu
m
fun
damento et omne
m
edeficio suo qual
iter
ab o
m
nis parte circu
n
data est p
er
desin
gnatas locas una cu
m
uie et intratoria sua mihi eas dedisti in integru
m
una cu
m
terre et uinee q
ue
de p
re
dicta casa sunt p
er
tinentes et p
re
dicto ghisiprando pr
es
b
iter
o ad man
us
suas abere uidetur
.
simul et dedisti mihi id est una alia casa et res illa in loco ubi dicitur a carpinitula p
er
tenentes ipsius s
an
c
t
e marie quas p
re
dicto ghi
siprando pr
es
b
iter
o ad man
us
suas abere uidetur quas ipsa casa et reb
us
adalberto et flaip
er
to diac
oni
g
ermani
gg
in uiganio dederunt ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
e marie s
upra
s
crip
ta casa cu
m
fundamento et omne edeficio suo seo curte orto terris uineis oliuis siluis uirga
reis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia et in omnib
us
reb
us
ubique ad s
upra
s
crip
ta casa est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to ghisiprando pr
es
b
iter
o ad man
us
suas abere uidetur et p
re
di
cti g
ermani
gg
ia
m
dicte eccl
esie
s
an
c
t
e marie in uiganio dederunt in integru
m
mihi eas dedisti tali or
dine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
ursiprando u
e
l ioh
anni
g
ermano
meo
:
filio s
upra
s
crip
te auriprande cui ego ad s
upra
s
crip
to ioh
anni
g
ermano
meo liuellario nom
ine
dedero u
e
l n
ost
ris heredib
us
sint potestate
m
s
upra
s
crip
te duo casis et reb
us
abendi tenendi imperandi laborare faciendi residendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi
..
Nisi tantu
m
pro omni censu
m
et iustitia exin
de tibi u
e
l ad
.
subcessoribus tuis ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
e marie p
er
singulos annos in mense octuber
.
censu
m
uob
is
reddere debeam
us
ad ipsa eccl
esia
s
an
c
t
e marie p
er
nos aut p
er
mi
so n
ost
ro uob
is
u
e
l ad ministeriale
m
illo quas in ipsa eccl
esia
s
an
c
t
e marie p
ro
tenpore fuerit a
r
gentu
m
den
ario
s uiginti et septe boni expendiuilis et a mandato u
est
ro uenire debeam
us
ad ipsa eccl
esia
s
an
c
t
e marie si oportu
m
fuerit lege
m
et iustitia
m
faciendu
m
tantu
m
et si a nos uob
is
hecc omnia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos sic fuerit adimpleta et conseruata aut si s
upra
s
crip
te duo
.
casis et reb
us
quas nob
is
dedisti relassauerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit
:
spondeo q
ui
s
upra
ursiprando una cu
m
p
re
dicto ioh
ann
g
ermano
meo cu
m
n
ost
ris here dib
us
comp
onere
tibi q
ui
s
upra
tassilo pr
es
b
iter
o u
e
l ad posterosque subcessorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
sexsaginta q
ui
a tal
iter
inter nos conueni et duas cartulas
.
teudimundu
m
scribere rogauim
us
.
actu
m
loco monte ad eccl
esiam
s
an
c
t
e marie
:
signu
m
+ m
anu
s ursiprandi q
ui
hunc libellu
m
fieri rogauit + ego cunimundo rogatus ab ursiprando me teste subs
cripsi
S ego gunteramo rogatus ab ursiprando me teste subs
cripsi
sign
um
+ m
anu
s teuprando que popo uocatur filio q
uon
d
am
teupaldi testis + ego adalberto rogatus ab ursiprando me teste subs
cripsi
S ego teudimundus not
arius
Post tradita
m
conpleui et dedi
[2 ]
S in nom
ine
d
omi
ni du
m
nos petrus gratia d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s resedissemus in iudicio hic ciuitate luca in broilo sub lopia prope muro eccl
esie
episcopatui s
an
c
t
i martini insimul cu
m
eo adalberto archidiac
ono
eripaldo teudimundo ropp
er
to sichardo ropprando pr
es
b
ite
ris cardinales martino e petrus pr
es
b
ite
ris romaldo subdiac
oni
laichos homines ghiselfridi et adalberto schab
inis
geor
gius et cosp
er
tus notarii tassimanno not
ario
isimbaldo et cosfridi et re
liquis Ibique n
ost
r
is
presentiiis ueniens uiuentius archipr
es
b
ite
r et uiced
omi
n
u
s qui causa
m
de pars ipsius eccl
esie
episcupatui agebat et ex alia parte ghisp
er
tus pr
es
b
ite
r filio q
uon
d
am
aurip
er
ti altercatione
m
inter se abentes dicendu
m
ipse uiuentius
la prima
u
su
s
erasa
archipr
es
b
ite
r uolo iustitia abere ab isto ghisp
er
to pr
es
b
ite
r eo quod ipse introiuit in eccl
esiam
s
an
c
t
i geruasii plebes baptismale sita loco uerriana et in casis et rebus ad ea
m
p
er
tinentes et tulli exinde oblatione
m
et fruges ta
m
ipse qua
m
homines quas ipse trasmisi et in sua potestate
m
malo ordine auenit hoc dict
o
respondebat ipse ghisp
er
tus pr
es
b
ite
r quod hoc ueritas non fuisset tunc ipse adalbertus ar
c
hi
diac
onus
interogauit exinde
x
priva dell'altro tratto diagonale
uiuentius archipr
es
b
ite
r si hoc p
er
testes aprobare potuisset hoc quod dic
e
bat an non quib
us
ipse
ipse
su parola erasa che inizia con
d
uiuentius
n
su altra lettera
archipr
es
b
ite
r dixit quod hoc p
er
testes aprobare non ptoeret
si intenda
poteret
et du
m
tal
iter
diceretur sic ipse adalbertus archidiac
onus
iudicauit et uuadia
m
il segno abbreviativo si estende sopra
dar
- in
dare
dare fecit ipso ghisp
er
to
h
su rasura
pr
es
b
iter
o eide
m
uiuentii ar
chipr
es
b
iter
i et uicedomino iurandi a d
e
i euuangelia iusta lege quod in plebe s
an
c
t
i geruasii et in casis et reb
[
us
]
ad ea
m
p
er
tinentes non introisset nec oblatione
m
et fruges exinde tullisset nec homines a tollendu
m
[...5–10...]
misisset neque in sua potestate
m
abuisset malo ordine p
er
que
m
legib
us
componere deberet et ipse uiuen
ti
[us archipr
es
b
ite
r]
uuadia paratus esset sagramentu
m
ipsu
m
ab eo schultandu
m
posuerunt inter se fideiuxores et consti
t
u
to
ex ipse uiuentius archipr
es
b
ite
r cepi dicere auersus eude
m
ghisp
er
tus pr
es
b
iter
o uolo scire si iste ghisp
er
tus pr
es
b
ite
r contendere aut con
tradicere uuld s
upra
s
crip
ta
s
upra
s
crip
ta
preceduto da
s
erasa
eccl
esia
s
an
c
t
i geruasii cu
m
casis et reb
us
ad ea
m
p
er
tinentib
us
aut si abuit et abe exinde ordinatione
m
aut electtione
ne
m
u
e
l qualibet scriptione
m
aut firmitate
m
p
er
quas ipsa
m
plebe
m
u
e
l reb
us
eius contendere aut contradicere possit tunc ipse ghisp
er
tus pr
es
b
ite
r continuo ante nos
ante
nos
su rasura
professus dixit uere de ipsa eccl
esia
s
an
c
t
i geruasii et casis et reb
us
eius ordinatione
m
nec eletione
m
neque firmitate
m
numqua
m
abuit nec abeo p
er
qua
m
ipsa eccl
esiam
et casis et reb
us
eius abere aut contendere u
e
l contradicere possi nec eas ad pars eccl
esie
episcupatui s
an
c
t
i mar
tini non contendo neque contradico p
er
nullu
m
ordine
m
quia nichild mihi exinde nec p
er
tinuit nec p
er
tinet et du
m
ipse ghisp
er
tus pr
es
b
ite
r tal
iter
ante nos pro
fessus et manifestatus fuisset rectu
m
nob
is
paruit esset q
ui
s
upra
adalbertus archidiac
onus
et s
upra
s
crip
tis
i
corretta su altra lettera
pr
es
b
iter
ris cardinales ita iudicauimus Ut abere pars episc
[upa]
tui s
an
c
t
i
m
a
r
tini ia
m
dicta eccl
esia
s
an
c
t
i geruasii cu
m
casis et reb
us
ad ea
m
p
er
tinentib
us
sine contraditione eiusde
m
ghisp
er
ti pr
es
b
iter
i na
m
ipse ghisp
er
tus pr
es
b
ite
r
[iusta suas
cfr. ChLA 83:15, Barsocchini V 2, nr. 831:
justa
suas
professione
et
manifestationem
, Lucca, 873
pro-]
fessione
m
et manifestatione
m
p
er
maneat exinde contemtus et remotus Unde hanc notitia cosp
er
tu
m
not
arium
scribere
[admonuimus
così in ChLA 85:21, Bertini IV 2, nr. 49 e Barsocchini V 2, nr. 930, Lucca, 884 o 869
anno]
imp
er
ii d
om
n
i
n
ost
ri hludouuici gloriosissimi imper
atoris
postqua
m
in italia ingressus est secundo
:.
quarto decimo kal
endas
iunii ind
ictione
quinta +
[e]
go eripaldus pr
es
b
ite
r cardinalis interfui S ego teudimundus pr
es
b
ite
r cardinalis interfui + ego
p
ertus
r
corretta da
t
,
t
nell'interlinea superiore
pr
es
b
iter
ibi fui + ego adalpertus archidiaconus interfui + ego
[ro]
maldus
verosimilmente così, cfr.
Romaldus
pr
es
b
ite
r
nel doc. nr. 1191 del 921, ++ H. 77, in questa edizione
subdiac
onus
ibi fui
.
+ Ego ropprandus pr
es
b
ite
r cardinalis int
er
fui
.
+ ego ropp
er
tus pr
es
b
ite
r cardinalis interfui + ego sichardus pr
es
b
ite
r cardinalis interfui + ego martinus
a
corretta su
i
pr
es
b
ite
r ibi fui S ego ghiselfridi not
arius
et schab
inus
ibi fui 2 S ego adalp
er
tus not
arius
et schab
inus
ibi fui 2 S ego tassimanno not
arius
ibi fui S ego georgius not
arius
ibi fui
S in nom
ine
omnipotentis d
e
i eterni b
e
rengarius diuina ordinante clementia rex an
no regni eius sexto decimo tertiu
m
nonas magii ind
ictione
sexta Manifestu su
m
ego amal
fridi filio q
uon
d
am
fulprandi
oppure
falprandi
, Barsocchini
Faiprandi
qu
i
a tu petrus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartul
am
liuellario nom
ine
firmasti me id est in casa et res illa massaricia in loco monte cholacio p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini quas ego ipse modo ad man
us
meas abere uideor in casa ipsa cu
m
curte orto teris uineis oliuetis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia quantu
m
ad ipsa casa est p
er
tinentes et ego ipse exinde ad man
us
mea abere uideor in integru
m
me inibi firmasti tali ordine
m
ut ego u
e
l meis hered
es
in ipsa casa residere et abitare debeam
us
et ta
m
ipsa casa qua
m
et p
re
d
ic
tas res bene laborare et gubernare seo meliorare debeam
us
et nob
is
eas priua
to nom
ine
fruere debeam
us
et pro omni censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad succes
soribus tuis ad pars s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro angaria facere debeamus p
er
omne
m
edoma
tas dies tres ad que uob
is
autilitas fuerit et a mandato u
est
ro uenire debeam
us
hic lu
ca lege
m
et iustitia
m
faciendu
m
.
tantu
m
et si a nos uob
is
tal
iter
non adimpleuerim
us
et non con
seruauerim
us
sicut supra legitur aut si s
upra
s
crip
ta casa et res relacxauerimus u
e
l si p
er
nos pegio
rata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
amalfridi cu
m
meis hered
es
conp
onere
tibi u
e
l ad successorib
us
tuis pe
na
m
argentu
m
sol
idos
triginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duas inter nos cartulas petru
m
not
arium
scribere rogauimus actum luca
.
sign
um
+ m
anu
s
.
amalfridi q
ui
hunc libella fieri rogauit + ego isalfridi rogatus ab amalfridi me teste subs
cripsi
+ ego tetbaldo rogatus ab
b
nell'interlinea superiore
amalfridi
a
nell'interlinea superiore
me teste s
ub
s
cripsi
+ ego lopo rogatus ad amalfridi me teste subs
cripsi
S ego petrus not
arius
post tradita
m
conpleui et dedi 2
+ in
christi
xpi
nom
ine
qual
iter
ego pe
trus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s una p
er
consen
su
m
sacerdotu
m
seo filii ipsius eccl
esie
ordinare uideor te gu
m
p
er
to pr
es
b
iter
o filio q
uon
d
am
gump
er
te in eo ordine
m
sicut supter adnecxum fuerit in
e
eccl
esia
illa cui uocabulum est bea
ti s
an
c
t
i iohanni b
a
tiste et s
an
c
t
e marie d
e
i genetrix
-
etrix
su rasura
sita loco et finib
us
lamari quod est plebe battismale p
er
tinentes ipsius epischopatui
ad
o
sembra essere aggiunto un trattino curvo per renderla della stessa misura delle altre lettere
n
ostr
o s
an
c
t
i martini iam dicta eccl
esia
s
an
c
t
i iohanni et s
an
c
t
e
s
an
c
t
e
su rasura
marie
mar
- su rasura
te inibi ordina
re et confirmare uideor ut in tua sit potesta
te
m
dieb
us
uite tue
dopo
tue
una lettera erasa, verosimilmente
a
od
u
cu
m
aliis ecclesiis subiectis ipsius plebe et cu
m
omnib
us
casis et rebus domnicati et mas
sariciis ad ea
m
p
er
tinentib
us
cu
m
fundamentis et edefi
ciis suis curtis ortis terris uineis oliuetis siluis uirgareis pra
tis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis mouile u
e
l inmouile seu qui semouentib
us
adque seruos et ancillas omnia et in omnib
us
quantu
m
ubique in qualibet locas u
e
l uocabulas ad ia
m
dicta eccl
esia
s
an
c
t
i iohanni et s
an
c
t
e marie
ampi spazi tra le lettere
.
pertinentib
us
in integru
m
tibi eas dare ui
deor tali ordine
m
ut ab ac die in tua q
ui
s
upra
gu
m
p
er
to pr
es
b
iter
o sint potes
tate
m
eas abendi inperandi gubernandi laborare faciendi me
liorandi et tibi eas priuato nom
ine
usufructuandi tantu
m
modo die
bus uite tue et in ipsis ecclesiis quas tibi dedi p
er
te aut p
er
tua
m
dispositio
ne
m
officiu
m
d
e
i et luminaria seo missaru
m
solemnia fieri debeam recte moderamine et mihi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l posterosque suc
cessorib
us
meis singulis quib
us
que annis obediendi et deseruiendi ut mos est
:
sic Na
m
que
ue
ro ut non abeas potestate
m
neque licentia tu q
ui
s
upra
gu
m
p
er
to pr
es
b
iter
o de omnibus casis et reb
us
ex ipsis ecclesiis quas tibi dedi p
er
tinenti
b
us
cuilibet homini p
er
cartula liuellario nom
ine
nec p
er
nulla
m
conscriptio
ne
m
firmitatis dare nec emittere neque firmare sine mea licen
tia
m
et uoluntate
m
u
e
l posterosque successores meos
:
qua licentia et uoluntate n
ost
ra ut in illo libello u
e
l firmitate quas tu exinde emise
ris u
e
l feceris in qualibet p
er
sona hominu
m
ut nos in ipso libello u
e
l firmita
[t]
e
manu n
ost
ra scribamus
:
Proterea hoc facimus ut casis et rebus ipsius
[e]
cclesie non p
er
fraude neque conludio se
o
malo ingenio usurpetur
.
et si for
si
tans
.
in alio modo in aliquit ex ipsis casis et reb
us
feceris u
e
l dederis nisi quo
modo superius legitur hanc statuta mea ordinationis cartule et illa
f
irmitate scriptionis quas tu exinde feceris u
e
l emiseris inanis et uacua
a
dque capsata p
er
maneat ut quod in se nullu
m
obtineat robore nec firmi
ta
te
m
Et neque ad me neque ad nullusque posteros successrib
us
meis hec or
dinationis aliquando te
m
pore du
m
uita tua fuerit
.
possimus disrumpi nec infrangi
.
si tu q
ui
s
upra
gu
m
p
er
to pr
es
b
iter
o sic feceris et adimpleueris eo modo si
cut superius legitur set in s
upra
s
crip
to ordine
m
hanc ordinationis cartule d
um
uita tua fuerit in sua p
er
maneant firmitate
m
.
Unde duas ordinationis cartu
las uno tinore scriptas una ad pars ipsius episcopatui abendi et osten
dendi et illa alia in tua q
ui
s
upra
gu
m
p
er
to pr
es
b
iter
o sint potestate
m
abendi et ostenden
di petrum not
arium
et schab
inum
scribere rogaui actu
m
luca Et hec ordinationis cartule facte sunt anno d
om
n
i
n
ost
ri berengarii diuina ordinante clementia rex anno regni eius septimo decimo sexto kal
endas
octubris indic
tione
octaua
[+ ]
ego petrus gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s in hac ordinatione a me facta s
ub
s
c
r
ipsi
+ ego uiuentius archipr
es
b
ite
r cardines et uicedomino consensi et s
ub
s
cripsi
+ ego cristianus pr
es
b
ite
r in anc ordinatione subs
cripsi
+ ego sichardus pr
es
b
ite
r chardinalis et primicerio subs
cripsi
+ ego suntripaldus pr
es
b
ite
r et cardinalis subs
cripsi
+ ego lopo pr
es
b
ite
r et cardinalis subs
cripsi
[+ ]
ego stephanus pr
es
b
ite
r et cantor in hanc ordinatione subs
cripsi
[+ e]
g
o ghisolfus pr
es
b
ite
r cardinalis subs
cripsi
[+ ]
eg
o ataprandus pr
es
b
ite
r subs
cripsi
[+ e]
go teufridi pr
es
b
ite
r et cardinalis subs
cripsi
[+ ]
ego petrus pr
es
b
ite
r et cardinalis subs
cripsi
[+ ]
e
go herimundus pr
es
b
ite
r subs
cripsi
[+ ]
ego gregorius pr
e
sb
i
t
er
subscr
ipsi
+ ego gisalprandus pr
es
b
ite
r sub
scripsi
+ ego eripaldus
Barsocchini
Peripaldus
; la
o
in
ego
sembra avere un'asta bassa erasa che la fa assomigliare ad una
p
pr
es
b
ite
r cardinalis et cantor s
u
b
scripsi
+ Ego ropprandus pr
es
b
ite
r et cardinalis subs
cripsi
ego fridianus diac
onus
subs
cripsi
ego rainbertus diac
onus
sub
scripsi
+ ego andreas diac
onus
s
ub
s
cripsi
+ ego andreas diac
onus
sub
scripsi
+ ego gisalprando p
res
b
ite
r et cardinalis
.
subs
cripsi
.
+ ego benedictus pr
es
b
ite
r subs
cripsi
+ ego teutpaldus diac
onus
subs
cripsi
+ ego cupertus pr
es
b
ite
r subs
cripsi
+ ego natali subd
iaconus
subs
cripsi
+ ego ioh
ann
subd
iaconus
sub
scripsi
+ ego gerardus subd
iaconus
subs
cripsi
S ego petrus not
arius
et schab
inus
post tradita
m
conpleui et dedi 2
S in n
omine
d
omi
ni regnante domno n
ost
ro beringarius rex langu
bardoru
m
anno regni eius in italia nono decimo mense febru
ario ind
ictione
nona Manifestus su
m
ego martino q
ui
s
upra
nomen ildibertu uocatur filio q
uon
d
am
ilprandi quia p
er
scriptum libe
llario nomine recepit ad te domnus petrus lucane ciui
tate ep
iscopu
s id est casa et res illa in loco ubi uocitatur ad pal
menta ubi uocitatur ad leccito p
er
tenente eccl
esi
e n
ost
re s
an
c
t
i reguli qui est de p
er
tenentia n
ost
ra s
an
c
t
i martini episcopati n
ost
ri casa uero ipsa in eode
m
loco ad palmenta cu
m
quantu
m
modo ibide
m
in ipso circuito est p
er
tenentes quide unu
m
latere est tenente fine terra ursuli de aqua albule
.
et de alio lato tenet in riuo sicco et de fine riuo sicco returna usque in ipsa fontanella et inde usque foras in uia qui dicitur ad campo agnelli et inde usque in alia fine ipsa in terra ursuli
;
hec prenom
[i]
nata casa et terra qual
iter
hab omni parte est circumdat
[a]
p
er
ipsas designatas locas una cu
m
cesis et omnibus arboribus sup
er
se habentes mihi q
ui
s
upra
martino qui et ildiberto ibide
m
firmasti in integrum in tale uero ordine ut ipsa ia
m
nominata casa et rebus p
er
ipsas designatas locas sicut sup
er
legitur habere debe
amus tam ego qua
m
et filiis et heredibus meis ad laborandu
m
imperandum et detenendu
m
et ibidem uinea
m
plantare et
[e]
dificare debeamus et ibide
m
aud p
er
me aud de filiis meis ibi
[de
m
]
re
se
dere et habitare debeamus ita ut melioretur et non peio
retur et in omnibus usufructuare debeamus nisi tantum p
er
omnes singulos anno mihi et ad successoribus
mei
s ad parte
Barsocchini
curte
episcopati u
est
ri s
an
c
t
i martini in festiuitate s
an
c
t
i reguli in eius do
mus eccl
esi
e sito
Barsocchini
sancti
uualdo pensione
m
reddere et p
er
exoluere debea
mus argentu
m
denarios noue boni expendibilis qualis p
er
tempore occurerit uobis uel ad actor u
este
r
Barsocchini
acturus
de
de ipsa curte et si oportu
m
fuerit ad mandatu
m
u
est
r
u
m uenire debeamus pro iustitia
m
faciendu
m
in ipso s
upra
s
crip
to domus eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i reguli et si ip
[sos]
Barsocchini
ipsis
s
upra
s
crip
tos noue denarios in s
upra
s
crip
to constituto parati non
non
nell'interlinea superiore
fuerimus dan
dum et p
er
exoluendum et non
non
nell'interlinea superiore
adimpleuerimus omnia his caputulis
his
caputulis
nell'interlinea superiore
qualiter sup
er
legitur tunc promitto me q
ui
s
upra
martinus qui et ildiberto uocatur cum filiis et heredibus meis componere tibi domnus petrus ep
iscopu
s uel ad succe
sso
ribus tuis pena numerum argentu
m
soledos quinquaginta quia inter nobis taliter conuenit unde inter nos duo libelli florip
er
tus cl
ericus
not
arius
scabinus scribere rogaui actum curte n
ost
ra ad s
an
c
tu
m uitum sito cornino
.
S sig
num
ma
nus
martini q
ui
s
upra
uocatur ildibertu qui hunc libell
[u]
m
fieri rogauit + ego rodulfo rogatus ab ipso martino s
up
[s
cripsi
]
u
e
p
appaiono vergate l'una sopra l'altra; si intendano come abbreviazione per
subscripsi
+ ego baldo rogatus ab ipso martino
subscripsi
ssss
+ ego gottefredus rogatus ab ipso martino subs
cripsi
S ego florip
er
tus cl
ericus
not
arius
scabinus post tradita compleui et dedit
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni anno ab incarnationis eius nongentesimo sexto sexto
omesso da Barsocchini, donde la datazione erronea 906 maggio 15
idus magias ind
ictione
nona
:
Manifesti
la seconda
i
su rasura
stmus
m
preceduta da due lettere dilavate;
st
- sembra derivi originariamente da
est
dove
e
è erasa
nos aripaldo et filighisi g
ermani
gg
filio
b
one
[m]
emorie
atrupaldi q
ui
a tu petrus gratia d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis
h
corretta da altra lettera
epi
scopu
s p
er
car
tula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exsoluendu
m
dedisti nob
is
id est casa et res illa m
[a]
s
saricia in loco et finib
us
ubi dicitur castellione qui recta fuit p
er
q
uon
d
am
rachipald
o
[p
er
]
tenentes eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i iohanni et s
an
c
t
i cassiani quod est plebe
m
bactis
m
al
is
sito loco barginne ubi uoci
ta
tur basilica qui
i
corretta su lettera parzialmente dilavata
est
e
preceduta da
s
dilavata
desub potestatem ipsius epis
copatui
u
est
ri s
an
c
t
i martini casa uero ipsa cu
m
fundamento et omne
m
edeficio suo seo curtis or
tis terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis om
nia et in omnib
us
reb
us
qua
n
tas ad s
upra
s
crip
ta casa est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to rachipaldulo exin
de ad manus suas abuit in integru
m
uob
is
si intenda
nob
is
eas dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea u
e
l de meis heredes sin potestate
m
eas abendi tenendi inperandi laborare faciendi meliorandi uob
is
si intenda
nob
is
eas priuato
-
ua
- su lettere dilavate
nom
ine
fruendi et in ipsa casa homines ad residendu
m
et abita
n
d
u
m
mittere debeamus exinde tibi u
e
l ad subcessorib
us
tuis ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i ioha
nni et s
an
c
t
i cassiani p
er
singulos annos p
er
omne
m
mese nouenbrio
la prima
n
preceduta da
o
dilavata
redere debeamus ad
s
upra
s
crip
ta
eccl
esia
s
an
c
t
i iohanni et s
an
c
t
i cassiani p
er
nos
n
preceduta da lettera dilavata
aut p
er
misso n
ostr
o uob
is
u
e
l ad ministeriale
t
preceduta da -
tes
- parzialmente dilavato
illo quas ibi p
ro
tenpore abueritis argentu
m
denerios bonos expendiuiles numero quatuor et homines illos qui in ipsa casa abita
n
tes fuerit nos eos a mandato u
est
ro uenire faciamus hic luca ad lege
m
et iustitia faciendu
m
ta
n
tu
m
et si a nos
n
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
u
uob
is
hec onnia qual
iter
superius legitur singulos
manca
p
er
davanti a
singulos
annos sic non fuerit adinpleta et conseruata aut
a
preceduta da lettera dilavata
si s
upra
s
crip
ta casa et res quas mihi
m
preceduta da lettera dilavata
dedisti reslas
sauerimus
la prima
r
scritta su lettera dilavata
aut si p
er
nos
n
preceduta da
s
dilavata
pegiorata
g
preceduta da lettera dilavata;
i
scritta su altra lettera
fuerit
t
preceduta da
n
parzialmente dilavata
spomdimus nos q
ui
s
upra
aripaldo et filighisi g
ermani
gg
una cu
m
n
ost
ri heredib
us
conponere
conpone
- su lettere dilavate
tibi q
ui
s
upra
petrus epi
scopu
s u
e
l ad subcessorib
us
tuis penam
e
preceduta da lettera dilavata
argentu
m
sol
idos
triginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit
nos
co
- su rasura
et duos inter nos cartula
-
artula
su rasura
andream not
arium
scribere roga
uimus actu
m
luca sign
um
+ m
anu
s aripaldi et filighisi g
ermani
gg
i
si intenda verosimilmente
qui
hunc libeli fierit rogauerunt 2 S ego sildi rogatus ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
2 S ego richimumdus rogat
us
ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
2 S ego fraim
u
ndo rogatus ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me
-
d
s
upra
s
crip
ti
g
ermani
m
- su rasura
teste subs
cripsi
2 S
S
preceduto da lettera dilavata
ego iohannes rogatus ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
2 S ego grasalmannus rogat
us
a
scritta su lettera dilavata
ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
S ego petrus not
arius
et schab
inus
s
ub
s
cripsi
S ego andreas not
arius
Post tradita
m
compleui et dedi 2
S in nom
ine
d
om
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni anno ab inca
rnationis eius nongentesimo septimo
:
septi
mo idus ap
ri
lis indic
tione
decima Manifesti su
mus nos urso filio ioh
annis
qua
m
uis nulla
m
de eiusde
m
ge
nitori meo hereditate
m
abere uideor et consentien
tes mihi ipso genitor meus et paschali filio q
uon
d
am
ioh
annis
q
ui
a tu petrus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humi
lis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluen
du
m
dedisti nob
is
id est casa et res illa in loco et finibus ualliuo q
ue
recta fuit p
er
q
uon
d
am
geminiano seo et dedisti nob
is
casalino et res illa in eode
m
loco quas ursulo ad manus suas abuit p
er
tinentib
us
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini et s
upra
s
crip
to fundamento et res ursulo ad manus suas abuit casa ipsa cu
m
fundamento et edeficio suo una cu
m
p
re
d
ic
to fundamento in qua fuit casa massari
cia cu
m
curtis ortis terris uineis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia quantu
m
ad ipsa casa et ad p
re
d
ic
to fundamento et res est p
er
tenentes et s
upra
s
crip
to geminiano et urso exinde ad manus suas abuerunt in inte
gru
m
nob
is
eas dedisti tali ordine
m
ut infra ipsas res nob
is
u
e
l n
ost
ris heredib
us
infra isto anno expleto alia casa de uiginti pe
des longa et da quindeci pedes lata leuare et claudere seo coperire debeamus et in ipsis casis nos u
e
l n
ost
ris here
dib
us
in ipsis casis residere et abitare debeamus et ta
m
ipsis ca
sis qua
m
et p
re
d
ic
tis reb
us
bene laborare et gubernare seo meliora
re debeamus et nob
is
eas priuato nom
ine
fruere debeamus nisi tantu
m
pro omni censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad succes
sorib
us
tuis ad pars s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro p
er
sing
ulos
annos in mense magio reddere debeamus hic luca ad s
upra
s
crip
to domo ep
[is]
copatui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
nos aut p
er
misso n
ost
r
o
uob
is
u
e
l ad mi
nisteriale
m
illu
m
qua ibi p
ro
te
m
pore abueritis argentu
m
den
ario
s bo
nos expendiuiles numero quattuordeci et a mandato u
est
ro uenire debeamus hic luca lege
m
et iustitia
m
faciendu
m
tan
[tu
m
]
et si a nos uob
is
hec omnia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos sic non fuerint adimpleta et conseruata aut si s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
quas nob
is
dedisti relacxauerimus u
e
l si
[p
er
]
nos pegiorata fuerit spondimus nos q
ui
s
upra
urso et pascha
li cu
m
n
ost
ri heredib
us
b
vergata su
m
comp
onere
tibi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l ad suc
cessorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
quatraginta q
ui
a tal
iter
int
e
[r]
nos conuenit et duos inter nos cartulas petru
m
not
arium
et sch
a
[b
inum
]
scribere rogauim
us
actu
m
luca
s
[i]
g
n
a
+ + m
anu
s ursi et paschali q
ui
hunc libello fieri rogauerunt sign
um
+ m
anu
s ioh
annis
genitor s
upra
s
crip
ti ursi consentientes + ego leo rogatus a urso et
et
preceduto da lettera erasa
paschali me teste subs
cripsi
S ego petrus rogatus a urso et paschali
m
e teste subs
cripsi
S ego richimundus rogat
us
ab urso et paschali me teste subs
cripsi
S ego teudilascius rogatus ab urso et paschali me teste subs
cripsi
+ ego teup
er
tus rogatus ab urso et paschali me teste subs
cripsi
S ego grasalmannus rogat
us
ab urso et paschali me teste subs
cripsi
S ego petrus not
arius
et schab
inus
post tradita
m
conpleui et dedi
S in n
omine
d
omi
ni d
e
i et saluatori n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
berengarius gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o p
ro
pitio uigesi
mo primo m
en
se mai ind
ictione
undecima Constat me petrus u
ir
u
enerabilis
s
an
c
t
e lucane eccl
esi
e ep
iscopu
s qual
iter
p
er
hunc scriptu
m
et p
ro
n
ost
ra co
n
uenentia ad pensionis nom
ine
dare p
re
uid
eo
tibi uuibb
er
ti fil
io
q
uon
d
am
gausb
er
tii de com
itato
senen
se
,
id est casa et curticella ipsa domnicata in casalise uocabulo garbana infra com
itato
et
et
preceduto da
fl
parzialmente eraso o dilavato
t
er
re
turio florentino p
er
tinentes eccl
esi
e n
ost
re s
an
c
t
i siluestri sita foras ciu
itate
lucense q
ue
est desub potestate ipsius ep
iscop
atui n
ost
ro s
an
c
t
i martini
;
ideo ta
m
ipsa s
upra
s
crip
ta casa et curticella domnicata cu
m
casis et reb
us
massariciis ubiq
ue
ad ea
m
p
er
tinentib
us
cu
m
fundam
en
tis et hedificiis suis curtis ortis terris uineis siluis riuis oliuetis uirgareis pratis et pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis mouilias et inmouilib
us
om
ni
a et in om
n
ib
us
quantu
m
ubiq
ue
in qualibe locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
ta casa et curticella domnicata et ad p
re
dictis casis et reb
us
.
massariciis est p
er
tinentib
us
in te uuib
b
er
to et in tuis filiis p
os
terisq
ue
posterisque
preceduto da
et
dilavato
hered
i
b
us
in integru
m
d
e
d
i
et confirmaui habend
um
tenend
um
laboran
d
um
et fruhend
um
ita ut ipsis
la seconda
i
su altra lettera
reb
us
p
er
uos non pegiorent
ur
p
su
g
dilavata
et p
ro
totis s
upra
s
crip
tis casis curte et reb
us
qual
iter
sup
er
legit
ur
p
er
singulos annos infra m
en
se
se
m
seguita da un segno abbreviativo
d
?
Barsocchini
december
detis in pensione p
er
te aut p
er
tuos hered
es
u
e
l p
er
tuo misso mihi et ad meis p
os
teris successoris rectoris eid
em
eccl
esi
e n
ost
re s
an
c
t
i martini ep
iscop
atui n
ost
ro u
e
l ad ministeriale illu
m
q
ui
ibid
em
p
re
tempore fuerit ibid
em
ad domu
m
ep
iscop
o n
ost
ro de d
e
n
ario
s sol
i
d
os
quattuor p
er
per
preceduto da
l
dilavata
duodecinos d
e
n
ario
s boni et spendibilis et n
on
amplius p
er
nulla sup
er
imposita
,
potestate
m
et licentiam habeatis in p
re
dictis reb
us
homines p
er
libellu
m
firmare q
ui
ibid
em
resedeat
,
om
ni
s n
ost
ras mouilias et co
n
q
ui
sito seu fruges et laborationes de ipsis reb
us
in u
est
ra habeatis potestatem facihend
i
q
ui
t uolueritis
,
et si ego petrus ep
iscopu
s aut meis p
os
teris successoris rectoris ipsius eccl
esi
e s
an
c
t
i marti tibi uuibb
er
ti u
e
l ad tuis filiis posterisq
ue
posterisque
preceduto da lettera erasa
hered
i
b
us
s
upra
s
crip
ta casa et curticella domnicata u
e
l aliquit de reb
us
ibid
em
p
er
tinentib
us
qual
iter
sup
er
legit
ur
retollere aut minuare u
e
l aliq
ui
t sup
er
inponere q
ue
sierim
us
nisi q
ue
s
upra
legitur tunc comp
onamus
uob
is
in argentu
m
sol
i
d
os
tricentos q
ui
a int
er
nob
is
tal
iter
c
on
uenit
;
p
ro
ideo promitto ego uuibberto cu
m
meis filiis p
os
terisq
ue
hered
i
b
us
tibi d
om
n
o
petroni u
iro
b
eatissimo
ep
iscopu
s et ad tuis p
os
teris successoris rectoris ipsius eccl
esi
e eccl
esi
e s
an
c
t
i martini quod si om
ni
a qual
iter
uos hic sp
?
is
si tratta verosimilmente di un'abbreviazione per
superius
decreuisti facere et adinplere neglexerim
us
aut si ipsa pensione sicut sup
er
legit
ur
parati ad dand
um
n
on
fuerim
us
et dare noluerim
us
tunc comp
onamus
uob
is
similis pena in argentu
m
sol
i
d
os
tricentos q
ui
a int
er
nob
is
tal
iter
c
on
uenit
,
qua
m
uero duob
us
libelli conuenientia n
ost
ra
n
ost
ra
preceduto da
q
dilavata
qual
iter
sup
er
legit
ur
andreas not
arius
scriuere rogauim
us
actu
m
sena
Barsocchini
Luca
+ ego petrus gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s in hoc libello a me facto s
ub
s
crip
s
i
sig
num
+ ma
nus
eid
em
uuibb
er
ti promissori + ego baldo rogatus ad s
upra
s
crip
ti s
ub
s
crip
s
i
+ ego tetbaldo rogatus ad s
upra
s
crip
tis s
ub
s
cripsi
sig
num
+ ma
nus
ingiberti fil
io
q
uon
d
am
ludoni testi S ego andreas not
arius
pos trad
itam
conpl
eui
et dedi
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni anno ab inccarnationis eius nongentesimo nono
.
tertio decimo kal
endas
iunii indic
tione
duo
decima Manifestu su
m
ego rottari pr
es
b
iter
o que poso uocatur filio q
uon
d
am
rottari q
ui
a tu petrus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti mihi
:
id est eccl
esia
illa cui uocabulu
m
est beati s
an
c
t
i geminiani
.
scito loco saltucclo p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i gemi
niani cum casa recta ipsa eccl
esia
cum fundamento et omne
m
edeficio suo seo curtis ortis terris uineis oliue
tis siluis uirghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis om
ni
a quantu
m
ad ipsa eccl
esia
s
an
c
t
i geminiani est p
er
tinentes in i
n
tegru
m
tibi eas liuellario nom
ine
dedisti
.
tali ordine ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
rotta
ri pr
es
b
iter
o u
e
l de meis heredib
us
sint potestate
m
s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i geminiani cum omnib
us
un tratto verticale superfluo sopra
o
casis et reb
us
ad eam p
er
tinentes abendi inperandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuato nom
ine
usufru
ctuandi et in ipsa eccl
esia
p
er
nos aut p
er
n
ost
ra dispositione
m
officiu
m
d
e
i et luminaria seo missarum solennia fieri debeam
:
Nisi tantu
m
pro omni censu
m
et iustitiam exinde tibi u
e
l ad sucessorib
us
tuis p
er
sin
g
ulos
annos p
er
omne mense genuario uob
is
reddere debeam
us
hic ciuitate luca ad s
upra
s
crip
to domo p
er
uos aut p
er
misso u
est
ro argentu
m
den
ario
s bonos expendiuiles numero uiginti quattuor
:
tantu
m
e si a nos uob
is
hec om
ni
a qual
iter
superius legitur
:
p
er
singulos annos sic non fuerint adinpleta et con
seruata aut si s
upra
s
crip
ta eccl
esia
e
vergata su
s
cu
cu
su lettere dilavate
casis et reb
us
eius quas mihi dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiora
ta fuerit
:
spondeo ego q
ui
s
upra
rottari pr
es
b
iter
o cu
m
meis heredib
us
comp
onere
tibi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l ad sucesso
ribus tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
quinquaginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duas inter nos car
tulas richimundu
m
not
arium
scribere rogauim
us
actu
m
luca + ego rottari pr
es
b
iter
o in unc libello a me facto s
ub
s
cripsi
+ ego adalbertus rogatus a rottari me t
es
te subs
cripsi
S ego petrus not
arius
et schab
inus
subs
cripsi
S ego dominicho rogat
us
a
rotta
ri pr
esbiter
o me teste subs
cripsi
+ ego elprandus rogatus a rottari pr
esbiter
o me teste subs
cripsi
+ ego lopo rogatus a rottari pr
es
b
iter
o
me teste subs
cripsi
S ego richimundum
l'ultima
m
appare corretta su
s
parzialmente dilavata
not
arius
post trditam
.
conpleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni anno ab incarnationis eius nongentesimo decimo
:
nono kal
endas
magias
Barsocchini
martias
, donde la datazione erronea 910 febbraio 21
indic
tione
tertia decima Manifestu sum ego sicardo pr
es
b
iter
o filio b
one
m
emorie
ghisalpran di q
ui
tu petrus gr
ati
a d
e
i uihus s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censum perexoluendum dedisti
:
mihi
:
id est Una petia de terra illa infra ciuitate ista lucense prope eccl
esiam
s
an
c
t
i martini qui ambas capitas cu
m
Uno lato tenet s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini alio lato te
ne
t in uia puplica
uia
pupl
- su rasura
s
upra
s
crip
ta petia de terra qual
iter
ab omnis parte circumdata est p
er
designatas locas quod est p
er
longo pedes sidec
im
et
p
er
capitas pedes quindeci
m
in i
n
tegru
m
mihi eas liuellario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut
ego
-
go
su rasura
infra isti duo anni expleti proximi uenturi ibi casa leuare et claude
re seo coperire debeamus Ut infra isti duo anni expleti proximi uenturi sint ibi casa leuata seo co
p
er
ta tali ordine
m
ut
in mea q
ui
s
upra
sicchardo pr
es
b
iter
o sint potestate
m
dum
dum
preceduto da
s
erasa
uita sicchilardi ex genere bret
torum auitator
auitator
preceduto da lettera dilavata
hic ciuitate l
uca
f
uerit in mea q
ui
s
upra
sicardo pr
es
b
iter
o sint potestatem eas abendi tenendi inperandi retegendi gub
erna
ndi ita Ut melioretur et non peioretur et nob
is
eas priuato nom
ine
abere debeam
us
du
m
uita s
upra
s
crip
ti sichilardi fuerit
:
Nisi ta
n
tum p
ro
omni censum et iustitiam exinde tibi u
e
l ad successorib
us
tuis p
er
singulos annos censum uob
is
reddere debeam
us
p
er
omne
m
mense dece
m
brio a pars s
upra
s
crip
ti episcopatui
p
er
omne
m
mense
dece
m
brio
a
pars
s
upra
s
crip
ti
episcopatui
scritto con caratteri ravvicinati su rasura;
a
in
episcopatui
sembra avere un'asta bassa per errore
u
est
ro
u
est
ro
aggiunto nel margine davanti ad
oleo
oleo libras quattuor a legitimas libras mensuratas
:
tantu
m
et nos
Barsocchini
si
a
nos
uob
is
u
su lettera dilavata
hec omnia qual
iter
superius legi
tur p
er
singulos annos sic non fue
rit
a
dinpleta et conseruata
:
Aut si s
upra
s
crip
ta casa quas mihi dedisti relaxa
uerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fueri
t
dum
uita
s
upra
s
crip
ti sichilardi fuerit
:
spondeo ego q
ui
s
upra
sichardo
r
preceduta da
l
dilavata
pr
es
b
iter
o Una cu
m
meis hered
es
comp
onere
tibi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l ad sucessorib
us
tuis penam argentu
m
sol
idos
trigin
ta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duas inter nos cartulas
:
richimundum not
arium
scribere rogauim
us
actum luca + ego sichardus pr
es
b
iter
r in unc libello a me facto s
ub
s
cripsi
S
S
preceduto da un
+
e una lettera principiata, forse parzialmente dilavati
ego petr
us
[not
arius
rogatu]
s
il
signum
è del notaio Pietro, scrittore della carta nr. 1064 della presente edizione
[a]
s
[i]
chardus pr
es
b
iter
o me teste subs
cripsi
S ego leo rogat
us
a s
i
[chard]
us
pr
es
b
iter
o
m
[e]
te
ste subs
cripsi
S ego u
u
i
n
ib
e
rtus not
arius
rogat
us
a sichardo pr
es
b
iter
o me teste subs
cripsi
S ego isinbald
us
[not
arius
rogat
us
]
a sichardo pr
es
b
iter
o me teste subs
cripsi
S ego petrus n
ot
arius
[et schab
inus
...5–6...]
il
signum
è del notaio e scabino Pietro, scrittore delle carte nr. 1082, 1099, 1148, 1191, 1195 e 1207 della presente edizione
S ego richimundum
[not
arius
post tra]
dita
m conpleui et dedi
S
in
[
christi
xpi
nom
ine
]
qual
iter
ego
pet
rus
[gr
ati
a d
e
i huiu]
s
s
[
an
c
t
]
e
luca
ne
[ecc]
les
[ie]
humili
s ep
iscopu
s u
n
a p
er
c
on
sensu
m
s
a
cerdo
tu
m
seo filii ip
sius e
cc
l
esie
ordinare uideor te adalbertus pr
es
b
ite
r filio b
one
m
emorie
tachip
er
ti in
eo
ordine
m
sicut subter adnexsum fu
erit in eccl
esia
illa cui uocabulu
m
est beate s
an
c
t
e marie semp
er
uirginis et s
an
c
t
i iohanni bap
tiste quod est plebe baptismale sita in loco et finib
us
atriana p
er
tinentes ipsius epischopatui n
ost
ro s
an
c
t
i martini ia
m
dicta eccl
esia
s
an
c
t
e marie et s
an
c
t
i iohan
ni quod est plebe baptismales te inibi ordinare et confirmare uideor ut in tua sit potestate
m
die
b
us
uite tue cu
m
aliis eccl
esiis
subiectis ipsius plebis et cu
m
omnib
us
casis et reb
us
domnicatis et massariciis ad ea
m
p
er
tinentib
us
cum fundamentis et edeficiis suis curtis ortis terris uineis oliuetis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis mouile u
e
l inmouile seo qui semouentib
us
adque seruos et ancillas omnia et in omnib
us
reb
us
omnia quantum ubique in qualibet locas u
e
l uocabulas ad ia
m
dicta eccl
esia
s
an
c
t
e marie et s
an
c
t
i iohanni quod est ple
be baptismale p
er
tenentib
us
in integru
m
tibi eas dare uideor tali ordine ut
ab
a
c die in tua q
ui
s
upra
adalbertus
d
preceduta da
l
dilavata
pr
es
b
iter
o sint potestate
m
eas abendi inperan
di gubernandi laborare faciendi meliorandi et tibi eas priuato nom
ine
usufruc
tuandi tantu
m
modo dieb
us
uite tue et in ipsis ecclesiis quas tibi dedi p
er
te aut p
er
tua
m
dispositione
m
officiu
m
d
e
i et luminaria seo missaru
m
solemnia fieri debea
m
recte moderamine
m
et mihi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l posterisque successorib
us
meis singulis quib
us
que anni obediendi et deseruiendi ut mox est
:
sic na
m
que
na
m
que
preceduto da una lettera dilavata
u
ero ut non abeas
un segno abbreviativo sopra -
as
potestate
m
neque licentia
m
tu q
ui
s
upra
adalbertus pr
es
b
iter
o de omnib
us
casis et reb
us
ex ipsis ecclesiis quas tibi dedi p
er
tinentib
us
cuilibet homini p
er
cartula liuellario
nom
ine
n
ec p
er
nulla
m
conscriptione
m
firmitatis dare nec emittere neque firmare si
ne
m
ea licentia
m
et uoluntate
m
u
e
l de posterisque successorib
us
meis qua licentia
m
et u
o
luntate n
ost
ra ut nos in illo libello u
e
l firmitate
m
quas tu exinde emiseris u
e
l feceris in qualibet p
er
sona homini ut nos in ipso libello u
e
l firmitate manu n
ost
ra scribam
us
prop
ter
ea hoc facim
us
ut casis et reb
us
ipsius eccl
esie
non p
er
fraude neque conludio
s
e
o
malo ingenio usurpetur et si forsitans in alio modo in aliquit ex ipsis casis et reb
us
feceris u
e
l dederis nisi quomodo superius legitur hanc statuta mea ordinationis cartule et illa firm
it
ate scriptionis quas tu exinde in quacumq
ue
homine
m
feceris u
e
l emiseris inanis et uacue adque capsata p
er
maneant quod
in
se
nullum obtineat robore nec firmitate
m
.
et neque ad me
.
neque ad nullisque
[pos]
te
ris successorib
us
meis hec ordinationis cartule aliquando te
m
pore du
m
uita
tua
fuerit possam
us
disrumpi nec infrangi si tu q
ui
s
upra
adalbertus pr
es
b
iter
o sic fe
ceri
t et ad
[im]
pleueris eo modo sicut supra legitur set in s
upra
s
crip
to ordine
m
hanc ordinationis cartule
du
m
uita tua fuerit in sua p
er
maneat firmitate
m
Unde duas ordinationis cartule
[u]
no
t
enore scripte
.
una ad pars ipsius ipsius epischopatui abendi et ostendendi et
i
lla alia in tua q
ui
s
upra
adalbertus pr
es
b
iter
o sint potestate
m
abendi et ostendendi fraimundum
no
t
arium
scriberere rogaui actum luca et hec ordinationis cartule facte sunt anno ab incarnationis d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni nongentesimo undecimo
...
tre puntini uno sopra l'altro
tertiu
m
nonas iu
[lii]
ind
ictione
quarta decima
[+ e]
go petrus gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s in hac ordinationis cartula a me facta s
ub
s
crip
s
i
+ ego uiuentius archipr
es
b
ite
r in anc ordinatione consensi et s
ub
s
cripsi
[+ ego]
eripaldus pr
es
b
ite
r cardinalis in hanc ordinatione consensi et subs
cripsi
+
ego
st
ephanus
.
pr
es
b
ite
r
.
cardinalis
.
in anhc
.
ordinatione
.
consensi
-
sen
- nell'interlinea superiore
et
.
s
ub
s
cripsi
...
S ego teufridi pr
es
b
ite
r et cardinalis in anc ordinatione consensi et subs
cripsi
+ ego ropprandus humilis pr
es
b
ite
r
et
cardinalis in hanc ordinatione consensi et subs
crips
i
+
ego sichardus pr
es
b
ite
r et cardinalis et primicerius consensi et subs
cripsi
+ ego natali pr
es
b
ite
r in hanc ordinatione consensi et subs
cripsi
[+ ]
ego
cr
istianu pr
es
b
ite
r in hanc
h
nell'interlinea superiore
ordinatione consensi et subs
cripsi
[+ ]
ego
ursiperto archipr
es
b
ite
r in anc ordinatione consensi et s
u
bs
cripsi
+ ego ghisalprandus pr
es
b
ite
r in anc ordinatione consensi et s
u
bs
cripsi
+ ego andreas diac
onus
et cardinalis consensi et subs
cripsi
+ ego iohannes diac
onus
consensi et subs
cripsi
+ ego lopo diac
onus
consensi et subs
cripsi
[S ]
ego
fra
imundus not
arius
post roboratione
m
conpleui et dedi
:
in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni anno ab incarnationis eius
i
quasi scritta su
u
nongentesimo Undecimo nono kal
endas
ianua
rii indic
tione
quinta decima Manifesti sum
us
nos donato et uuisp
er
to g
ermani
gg
filii q
uon
d
am
uuisp
er
ti quia tu petrus grat
i
[a]
d
e
i uius s
an
c
t
e luchane eccl
esie
umilis episcopus p
er
cartula liuellario nom
ine
firmasti nos id est in duo casis et reb
us
illis massariciis in loco et finib
us
poitio p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini in
in
appare aggiunto in un secondo tempo
quas nos abitare uisi su
mus in chasis uero ipsis cu
m
fumdamentis curtis ortis terris uineis oliuetis siluis uirgareis pratis pas
cuis cultis rebus u
e
l incultis
un segno abbreviativo erroneo su
l
omnia quantum ubique in qualibet locis u
e
l uocabulis ad ipsis chasis est p
er
te
nentes in qua abitare
la prima
a
su lettere dilavate
uisi sum
us
in integru
m
nos chunfirmasti
n
scritta su altra lettera, verosimilmente
b
tali ordinem ut nos u
e
l n
ost
ris eredib
us
in ipsis casis residere et abitare debeam
us
et ta
m
ipsis casis qua
m
et p
re
dictis reb
us
quas nobis dedisti bene laborare et gubernare seo meliorare debeam
us
exinde tibi u
e
l ad sucessorib
us
tuis p
er
singulos annos in ipso loco reddere d
e
beam
us
medietatem uinu
m
puru
m
ad tertia uice uba legitime
t
scritta su altra lettera
calcata
l'ultima
a
vergata su
e
et indi uinata nam non pondu
m
leuandu
m
et p
er
singulos annos uob
is
reddere debeamus argentu
m
den
ario
s bonos expendiuiles numero octuaginta et uno seo et p
er
singulo
s
annos reuuardare debeam
us
medietatem sundrio illo domnicato
c
ripassata
quod est silua et ipsa u
est
ra portionem de cas
t
anees eos saluos facere debeam
us
usque du
m
uos eos exinde tollere feceritis et quando p
er
uindemmia sup
er
palmentu
m
ibide
m
miss
[us]
uenerit nos eos recipere et gubernare debeam
us
et a mandato u
est
ro uenire debeam
us
ic luca legem et iustitia fa
cie
nd
u
m
tantu
m
et si a nos uob
is
hec omnia qualiter superi
[u]
s legitur p
er
singulos annos ad pars s
upra
s
crip
ti ep
i
scopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini sic non adimpleuerim
us
et non conseruauerim
us
sicut supra legitur aut si s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
quas nob
is
dedisti relas
a
uerim
us
la seconda
a
sembra corretta da altra lettera
u
e
l si aput nos pegiorata fuerit spondim
us
nos q
ui
s
upra
g
ermani
gg
u
e
l
l'asta di
l
assai corta, un tratto obliquo è verosimilmente interpretabile come il segno abbreviativo
n
ost
ris eredib
us
comp
onere
tibi u
e
l ad sucessorib
us
tuis pena
[
m
argen]
tu
m
sol
idos
sexsaginta quia tal
iter
inter nos comuenit et duas inter nos cartulas anbertu
m
not
arium
scribere rog
a
[u]
i
mus actu
m
luca sign
a
S S m
anu
s donati et uuisp
er
ti g
ermani
gg
qui hunc libellu
m
fieri rogauit S ego sildifridi rogatus ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
2 + ego teup
er
tus rogatus ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
+
ego teuprando rogatus ad s
uprascrip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
2 S ego iohannes rogat
us
ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
2 S ego anbertus not
arius
post traditam conpleui et dedi 2
S In nom
ine
omnipo
tentis d
e
i eterni be
rengharius diuina ordi
na
nte clementia rex
an
o regni eius d
e
o propitio
u
igisimo sexto quartu
m
n
onas ap
ri
lis ind
ictione
prima Ma
nifesti sum
us
nos lamp
er
to pr
es
b
iter
o que aggo uocatur filio q
uon
d
am
ursi et ioh
a
n
ni
h
e
n
ripassate in diverso inchiostro in un secondo tempo
auitator hic luca filio q
uon
d
am
item iohanni
-
hanni
ripassato in diverso inchiostro in un secondo tempo
quia tu alchisi pr
es
b
iter
o rectore
m
eccl
esie
s
an
c
t
i
s
an
c
t
i
ripassato in diverso inchiostro in un secondo tempo
stefani et s
an
c
t
i ioh
anni
quod est plebe bap
tismale sita loco et finib
us
bargi p
er
cartula liuel
lario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti nob
is
id est quarta
m
portione
m
ex integru
m
de eccl
esia
illa cui uocabulu
m
est s
an
c
t
i ioh
anni
et s
an
c
t
e iulie sita loco uilla finib
us
contronense que p
er
tinet de s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i stefani et s
an
c
t
i iohanni quod est plebe bap
tismale de eccl
esia
ipsa s
an
c
t
i ioh
anni
et s
an
c
t
e iulie cu
m
casis recta ipsa eccl
esia
cu
m
fundamentis et edeficiis suis seo curte orto seo terra et uinea insimul amembrata ut dictu
m
est mihi exinde liuellario nom
ine
dedisti quar
ta
m
portione
m
ex integru
m
seo et dedisti mihi quarta
m
portione
m
de s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i ste
fani et s
an
c
t
i ioha
nni
quarta
m
portione
m
de casa et res illa in eode
m
loco bargi qui regi
tur p
er
cillo p
er
tinentes ipsius eccl
esie
cu
m
quarta
m
portione
m
de casa et reb
us
illis in loco et finib
us
cimbrioni qui regitur p
er
deudino et ildo seo consortib
us
suis et quarta
m
por
tione
m
de res illa in loco controne ubi dicitur pulicio quas uualfridi pr
es
b
iter
o cu
m
consortib
us
suis ad man
us
suas abere uidetur cu
m
quarta
m
portione
m
de eccl
esia
illa cui uocabulu
m
est s
an
c
t
i geminiani prope case p
er
tinentes ipsius ecclesie siue et cu
m
quarta
m
por
tione
m
de duo casis et reb
us
illis massariciis in s
upra
s
crip
to loco et finib
us
case p
er
tinentib
us
s
upra
s
crip
te ecclesie qui una ex ipse casa et res regitur p
er
martino et consortib
us
suis et ille alia casa et res regitur p
er
populo et consortib
us
suis siue et quarta
m
portione
m
de casa et res ill
a
massaricia in loco et finib
us
terelio et donatiana quas alp
er
to et iordanni cu
m
consortib
us
suis ad man
us
suas abere uidetur simil
iter
cu
m
quarta
m
portione
m
de duo casis et reb
us
massa
riciis in loco casalino qui una ex ipse regitur p
er
ghiso et consortib
us
suis seo et ille alia regitur p
er
liusprando et consortib
us
suis et quarta
m
portione
m
de casa et res illa in loco fi
lictule prope graniolo qui regitur p
er
ursicino simulque et quarta
m
portione
m
de casa et res illa in loco trans riuo qui regitur p
er
ilario similique et quarta
m
portione
m
de casis et reb
us
illis in loco et finib
us
buliano q
ue
regitur p
er
cillo et martino seo aggulo siue p
er
tulo simul et
et
preceduto da due lettere dilavate
dedisti nob
is
quarta
m
portione
m
ex integra
m
de casa et res illa in loco casule q
ue
regitur p
er
urso et consortib
us
suis de
de
preceduto da
et
dilavato
ia
m
dictis ecclesiis siue de p
re
dictis
sopra -
is
un segno abbreviativo erroneo
casis et reb
us
in singulis denomi
natis locib
us
et uocabulis cu
m
fundamentis et edeficiis suis curtis ortis terris uineis oli
uis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis de omnia quantu
m
ubique ad ip
sis ecclesiis seo p
re
nominatis casis et reb
us
ubique est p
er
tinentes et p
re
dictis denominatis hominib
us
exinde ad man
us
suas abere uidetur ut dictu
m
est nob
is
exinde dedisti una cu
m
quar
ta
m
portione
m
ex integra
m
et de aliis omnib
us
reb
us
ta
m
domnicatis qua
m
et massariciis quantas ubique in qualibet locis u
e
l uocabulas ad s
upra
s
crip
tis ecclesiis est p
er
tinentes in integru
m
una cu
m
exse
m
plar de s
upra
s
crip
ta ordinationis pagina
m
p
er
quas tu in p
re
d
ic
ta eccl
esia
s
an
c
t
i stefani et s
an
c
t
i iohanni ordinat
us
et confirmat
us
esse uideris nob
is
dedisti ut in n
ost
ra sint potestate
m
ipsa exse
m
plar de ipsa ordinationis pagina
m
aut ipsa ordinationis pagina
m
quales exinde abere et ostende
re potuerim
us
nob
is
eas abendi et ostendendi et nob
is
iusta lege defensandi quomodo nob
is
opor
tu
m
fuerit tali uero ordine
m
Ut in mea q
ui
s
upra
la
m
p
er
to pr
es
b
iter
o sint potestate
m
du
m
uita mea fuerit s
upra
s
crip
ta quarta
m
portione
m
ex integra
m
de omnib
us
pr
e
d
ic
tis
pr
e
d
ic
tis
appare preceduto da una parola dilavata di sei lettere
ecclesiis seo casis et reb
us
quas nob
is
dedisti eas abendi imperandi gub
er
nandi laborare faciendi meliorandi et mihi ea priua
to nom
ine
usufructuandi tantu
m
modo dieb
us
uite me tibi et
et
nell'interlinea superiore
exinde u
e
l ad successorib
us
tuis p
er
sin
gulos annos reddere debea
m
p
er
p
er
preceduto da
s
dilavata
me
me
preceduto da tre o quattro lettere dilavate
aut p
er
misso
misso
preceduto da lettera dilavata
meo p
er
omne mense magio argentu
m
den
ario
s bonos expendiuiles numero nonaginta
la seconda
n
preceduta da lettera dilavata
seo et p
er
singulos annos uob
is
reddere debea
m
s
dilavata dopo -
a
m
quar
ta
m
portione
m
p
re
tiu
m
ad conparandu
m
caballu
m
barbarite et porcho uno grasso quas tu
ci si aspetterebbe un pronome alla prima persona
ad pars epischopatui s
an
c
t
i martini sito hic luca singulis quib
us
que anni reddere et p
er
exoluere debes
-
es
corretto su -
eo
; ci si aspetterebbe un verbo alla prima persona
p
ro
s
upra
s
crip
ta plebe et post uero obito meo q
ui
s
upra
la
m
p
er
to pr
es
b
iter
o s
upra
s
crip
ta quarta
m
portione
m
de s
upra
s
crip
tis ecclesiis seo p
re
d
ic
tis casis et reb
us
quod superius legitur in integru
m
sint in potestate mea q
ui
s
upra
ioh
anni
et de meis heredib
us
si
mil
iter
eas abendi tenendi imperandi gub
er
nandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi et in ipsis ecclesiis quas nob
is
dedisti p
er
n
ost
ra dispositione
m
officiu
m
d
e
i et luminaria seo missaru
m
solemnia fieri debea
m
d
appare parzialmente ricalcata su altra lettera
et in ipsis casis homines ad residendu
m
et abitandu
m
mittere debe
am
us
et p
ro
omni censu
m
et iustitia
m
simil
iter
simil
iter
preceduto da tre lettere dilavate
exinde tibi q
ui
s
upra
alchisi pr
es
b
iter
o et
et
ricalcato da
ut
ad successorib
us
tuis
tuis
appare preceduto da
meis
dilavato
p
er
sin
gulos annos in p
re
dicto constituto pr
e
d
ic
to censu
m
et redditu
m
reddere debeam
us
p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro tantu
m
et si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
hec omnia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos tal
iter
non adi
m
pleuerim
us
et conseruauerim
us
sicut superius legitur aut si s
upra
s
crip
ta quarta
m
portione
m
de p
re
dictis ecclesi
is et ia
m
dictis casis et reb
us
quas nob
is
dedisti relaxsauerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit spondim
us
nos q
ui
s
upra
la
m
p
er
to pr
es
b
iter
o et ioh
anni
una cu
m
meis heredib
us
conp
onere
tibi q
ui
s
upra
alchisi pr
es
b
iter
o u
e
l ad successorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
sexsaginta quia tal
iter
inter nos conuenit et duas inter nos cartulas fraimundum not
arium
scribere rogauim
us
actum luca S
ego
ric
h
imundus
not
arius
rog
at
us
sottoscrizione mal erasa; v. la sottoscrizione definitiva di Richimundo dopo quelle dei due autori
+ ego lam
.
p
er
tus
.
pr
es
b
iter
o in unc libello a nos
nos
corretto su
me
parzialmante dilavato
facto s
ub
s
cripsi
sign
um
+ m
anu
s ioh
anni
q
ui
hunc libellu
m
fieri rogauit
S
ego richimundus not
arius
rogat
us
a la
m
p
er
to pr
es
b
iter
o et ioh
anni
me teste subs
cripsi
2 S ego iohannes rogat
us
a la
m
p
er
to
p
preceduta da lettera dilavata
pr
es
b
iter
o et ioh
anni
et
ioh
anni
nell'interlinea superiore
me teste subs
cripsi
2 + ego petrus gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s s
ub
s
c
r
ipsi
2 S ego sichardus rogatus a la
m
p
er
to pr
es
b
iter
o et ioh
anni
me teste subs
cripsi
2 S ego teudimundus not
arius
rogatus a la
m
p
er
to pr
es
b
iter
o et ioh
anni
me teste subs
cripsi
2 S ego ildip
er
tus not
arius
rogat
us
a la
m
p
er
to pr
es
b
iter
o et ioh
anni
me teste subs
cripsi
2 S ego teuderadus not
arius
rogat
us
a la
m
p
er
to pr
es
b
iter
o et ioh
anni
et
ioh
anni
nell'interlinea superiore
me teste subs
cripsi
2 S ego fraimundus not
arius
Post tradita
m
conpleui Et dedi
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni berenga
rius diuina ordinante cle
mentia rex anno regni eius d
e
o pro
pitio uigisimo sexto ipsa die kal
endas
nouembris indic
tione
secunda Ma
nifestu su
m
ego alchisi pr
es
b
iter
o filio q
uon
d
am
romaldi quia tu petrus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s filii b
one
m
emorie
roffridi
forse una lettera dilavata dopo la ultima
i
dedisti mi argentum sol
idos
uiginti proptere
a
p
er
hanc cartula repro
mitto ego q
ui
s
upra
alchisi pr
es
b
iter
o tibi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s et ad successoribus tuis ut si quacumque te
m
pore uenerit qualecumque homine
m
qui cum
m
in rasura
meo dato u
e
l facto uenerit
n
preceduta da una lettera dilavata
cui ego dedisset aut dedero eccl
esi
e ille cui uocabulu
m
:
est s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i iohanni quod est plebe battismale sita in loco et finibus ubi dicitur ca
m
pora inter fluuio pis
cia maiore et minore seo de omnibus casis et reb
us
ad ea
m
p
er
tinentibus ut supra dictu
m
est cui ego dedis
[se]
aut dedero p
er
quolibet ingenio u
e
l p
er
quolibet scri
[ption]
es
cfr. ChLA 83:39, Barsocchini V 2, nr. 855,
et
predicto
molino
dedero
et
abere
per
quolibet
scriptiones
constituero
, AD 874, Lucca
.
tunc spondeo ego q
ui
s
upra
alchisi pr
es
b
iter
o conp
onere
tibi q
ui
s
upra
petr
[us]
e
p
iscopu
s u
e
l ad posterisque successoribus tuis aut ad illu
m
homi
ne
m
qui hunc scriptum pre manibus abuerit et eum mihi ostiderit ad pars s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini pena
m
arge
ntu
m
sol
idos
sexcentis et hunc scriptum in s
upra
s
crip
to ordine
m
in sua
[p
er
manea]
t firmitate
m
sub s
upra
s
crip
ta pena et obligationem quia
[in tali or]
dine
m
hanc promissiunis paginam petrum not
arium
et schab
inum
[scriber]
e rogaui actum luca
[+ ego]
al
chisi pr
es
b
iter
o in anc promisionis pagina a me facta manu mea s
ub
s
cripsi
[+ eg]
o ermifridi rogatus ab alchisi p
res
b
iter
o me teste usbs
cripsi
si intenda
subs
cripsi
[+ ]
ego
te
u
dilascius rogat
us
ab alchisi pr
es
b
iter
o me teste subs
cripsi
[+ eg]
o
g
heri
mundu rogatus ab alchisi pr
es
b
iter
o me teste subs
cripsi
[S ]
Ego isinbaldum not
arium
rogatus ab alchisi pr
es
b
iter
o me teste subs
cripsi
S
ego iohannes rogatus ab alchisi pr
es
b
iter
o me teste subs
cripsi
S
ego petrus not
arius
et schab
inus
post tradita
m
connpleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni berengharius diuina ordinante clementia rex anno regni eius d
e
o propitio
:
uigisimo
:
septimo
:
pridie idus iulii ind
ictione
secunda Manifes
tu
un puntino all'interno di
M
su
m
ego teup
er
tus subdiac
onus
filio b
one
m
emorie
grimaldi de comitato parmense quia ego q
ui
s
upra
teup
er
to sub
diac
ono
p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedi
.
tibi
.
ghisalprando subdiac
ono
filio b
one
m
emorie
aude
rami id est casella illa hic infra ciuitate ista lucense p
er
tenentes eccl
esie
s
an
c
t
i georgii sito hic luca seo terra
[et]
curte ante ipsa casella et post ipsa casella et in capite de ipsa casella to
.
to insimul amenbratas
.
et tu
q
ui
s
upra
ghisalprando subdiac
onus
p
er
cartula liuellario nom
ine
repromisisti mihi Ut ipsa casa retegere et guberna
re seo meliorare facere debere et mihi p
er
singulus annos p
er
te aut p
er
misso tuo censu
m
reddere et p
er
exoluere de
be
re argentu
m
den
ario
s triginta sex et ipsu
m
libellu
m
p
er
quas mihi repromisisti
r
su lettera dilavata
mihi q
ui
s
upra
[t]
eup
er
to subdiac
ono
dep
er
ditu
m
est
.
et ego eos menime inuenire possu
m
propterea ego q
ui
s
upra
teup
er
to subdiac
onus
p
er
hanc car
[t]
ula in te q
ui
s
upra
ghisalprando subdiac
ono
hanc
.
manu
m
euacuationis
un puntino all'interno di
e
:
emmitere uideor Ut si aliquan
d
o te
m
pore ipso libellu
m
inuentu
m
fuerit aut apparuerit inanis
s
su lettera dilavata, verosimilmente
e
euacuu
m
un puntino all'interno di
e
adque incapsatu
m
p
er
maneant quo
[d]
i
n se nullu
m
optineant robore nec firmitate
m
et si aliquando te
m
pore ego q
ui
s
upra
teup
er
to subdiac
onus
u
e
l meis he
[red]
es
tibi
q
ui
s
upra
ghisalprando subdiac
ono
u
e
l ad tuis hered
es
de s
upra
s
crip
to libello aut de s
upra
s
crip
ta casa cu
m
curte et terra uacua totu
m
insimul amenbrata quas in ipso libello legitur contra uos agere aut causare u
e
l ulla damni
etate
m
p
er
iudiciu
m
Barsocchini
p
er
inducat
aut p
er
quolibet ingeniu
m
contra uos calomnia aut conludio facere u
e
l generare p
re
sum
[s]
erim
us
p
er
nos ipsos aut p
er
summissa p
er
sonas hominu
m
.
quocu
m
si intenda verosimilmente
quocu
n
que
u
est
ro conludio contra uos agere
.
aut causare
[u
e
l]
u
lla
.
damnietate
m
facere p
re
sumserim
us
p
er
quocunque ordine
m
tunc spondeo
.
ego q
ui
s
upra
teup
er
to sub
[di]
ac
onus
Una cu
m
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
ghisalprando subdiac
ono
u
e
l ad tuis hered
es
pena
m
argentu
m
sol
idos
cen
[t]
u
m
Et hanc pagina
m
manus euacuationis in s
upra
s
crip
to ordine
m
omni te
m
pore in sua p
er
maneant firmitate
m
sub
s
[
upra
]
s
[
crip
ta]
pena
m
et oblicatione
m
quia tal
iter
inter nos conuenit et in oc ordine
m
hanc manu
m
euacuationis ostrip
er
tu
m
not
arium
scribere rogaui actu
m
luca
[+ ]
Ego teop
er
tus subd
ia
c
onus
in hanc cartula uacuationis a me facta s
ub
s
cripsi
.
S ego iohannes not
arius
rogatus ad teup
er
to subdiac
ono
sub
nell'interlinea superiore
me teste subs
cripsi
2 S ego uito rogat
us
ad teup
er
to subdiac
ono
sub
nell'interlinea superiore
me teste subs
cripsi
S ego teudimundus not
arius
rogatus a teup
er
to subdiac
ono
me
teste
subs
cripsi
subs
cripsi
nell'interlinea inferiore
S ego andrea rogatus a teup
er
to subdiac
ono
m
e teste subs
cripsi
S ego petrus not
arius
et schab
inus
s
ub
s
cripsi
S ego ostrip
er
tus not
arius
Post tradita
m
conpleui et dedi 2
S in
christi
xpi
omnipotentis nom
ine
manifesta cau
sa est qual
iter
q
uon
d
am
aliprando in proprio ter
riturio suo hic infra ciuitate ista lucense construxit eccl
esia
in onore d
e
i et beati s
an
c
t
i miha
eli archangeli ubi de reb
us
suis nominatiue contullit et constitui
ui
t
:
ibide
m
de suis esse abb
atiss
a rectrix et gubernatrix uiuenda iuxta regu
le ordine et constituit p
er
ipsa dotalis pagina
m
ut si in ipso monasterio beati s
an
c
t
i mihaeli archan
ghelis post suu
m
obitu
m
et de aliquit parentib
us
suis nominatiue quas in ipsa dotalis pagina contine
bat sit ibi congregatio ancillarum d
e
i fuisset ut quale inter se abb
atiss
a inibi constituisserunt duas partes ex ips
a
congregatio ancillaru
m
d
e
i tale
m
ibi abb
atissa
retrix et guber
natrix esset etia
m
uero tertia
m
.
pars ex ipsa congregatio eor
u
m
consentiens esse debuisset et ceteras sicut in ipsa dota
lis pagina
m
continebat
:
Modo aute
m
iuxta testu
m
ipsius dotalis pagina
m
nos omnes congregate ancilla
ru
m
d
e
i ex ipso monasterio pari consensu
m
et bona uolum
tas ordinam
us
adque elegim
us
nob
is
te p
re
esse abb
atiss
a atruilda religionis
religi
- su lettere dilavate
uelamen induta filia benedict
i
schab
ini
ut ibi dieb
us
uite tue abb
atiss
a esse debeas retrix
et
gu
bernatrix abendi inp
er
andi regendi gubernandi adque fru
hendi iuxta ipsa
m
dote
m
itaque regula
m
et ferulam de ma
nib
us
n
ost
ris in manum tua
m
q
ui
s
upra
atruilda dedim
us
adque tradim
us
ut omni te
m
pore dieb
us
uite tue in eade
m
stabilitate quas s
u
pra te elegim
us
p
er
sistas et ita te nob
is
abb
atiss
a elegim
us
et conf
ir
mauim
us
:
p
re
sentia sacerdotu
m
marini
m
preceduta da lettera dilavata
archipr
es
b
iter
i suntripal
di stefani sichardi natali ghisalprandi richimundi and
r
[ea]
raimberti danieli teup
er
ti dominichi gundalfi richimundi r
[ai]
bodi
-
od
- scritto su lettera dilavata, verosimilmente
n
tassimanni alio dominicho uuilleradi
la prima
u
preceduta da lettera dilavata
alio andrea leo pr
es
b
ite
ri
:
daiprandi archidiac
oni
andrea teupaldo rachifusi filippi ghi
solfi diacconi
:
de laicos id est adalp
er
tus et s
upra
s
crip
ti benedicto seo cosp
er
to et petrus schabini teudilascio
.
teudimundo ioh
anni
ostri
p
er
to richimundo notarii ermimfridi qui bonitio uocatur cuniperto andrea
:
he reliquis hoc factu
m
est anno d
om
n
i
n
ost
ris berengarii diuina ordi
nante
m
clementia rex uigesimo septimo
:
tertio idus ianuarii indic
tione
ter
tia sign
um
+ m
anu
s adalsinde abb
atiss
e quia omnia s
upra
s
crip
ta p
er
consensu
m
monache
m
appare preceduta da
d
dilavata
ipsi
us monasterio et legi et consensi sign
um
+ m
anu
s amaldrude monacha que consensi et elegit sign
um
+ m
anu
s angalp
er
ghe monacha que consensi et elegit sign
um
+ m
anu
s inghile monacha que consensi et elegit + ego marinus archipr
es
b
ite
r ibi fui + ego raimberto
b
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
p
pr
es
b
iter
o ibi fui + ego stephanus pr
es
b
ite
r et cardinalis ibi fui 2 + ego sichardus pr
es
b
ite
r chardinalis et primicerius ibi fui
.
+ ego suntripaldus pr
es
b
ite
r et cardinalis ibi fui
+
ego richimundo pr
es
b
iter
o et uiced
omi
n
u
m ibi fuit
[+ ego nata]
l
is p
res
b
ite
r et cardinalis ibi fui
.
2 + ego leo pr
es
b
iter
o ibi fui + ego ghisalprando p
res
b
ite
r ibi fui + ego stephanus p
res
b
ite
r et cantor ibi fui + ego daniel pr
es
b
iter
o et cardinalis ibi fui
ibi
fui
al di sotto della riga
+ ego tassimanno pr
es
b
iter
o ibi fui
ibi
fui
al di sotto della riga
+ ego raipodus pr
es
b
ite
r ibi fui + ego teup
er
to pr
es
b
iter
o ibi fuit
ibi
fuit
al di sotto della riga
+ ego andrea pr
es
b
ite
r ibi fui
.
+ ego richimundo pr
es
b
iter
o ibi fui
:
+ ego daiprandus archidiac
onus
ibi fuit 2 + ego dominicus pr
es
b
iter
o
o
ricalcata su
r
ibi fui + ego andreas diac
onus
Et cardinalis ibi fui
la sottoscrizione è vergata almeno parzialmente su una sottoscrizione dilavata
+ ego filippo diac
onus
ibi fui ego andreas pr
es
b
iter
o ibi fui
.
+ ego rachifonsus diac
onus
ibi fui
[+ ]
ego
ghis
[o]
lf
[u]
s
d
[iac]
onus
i
[bi]
f
[ui]
S ego uuilleradus pr
es
b
iter
o ibi fui 2
[+ ego teupaldo diac
onus
et card]
i
nalis ibi fui 2
[+ ego dominicus pr
es
b
ite
r ibi fui]
+ ego gundol
f
[u]
s
[p]
r
es
b
iter
[o]
[i]
bi
fu
i
[S ego ...5–6...]
n
ot
arius
et
[sch]
ab
inus
ibi fui S ego ermifridi ib
[i fui]
ego
erm
- appare vergato su lettere dilavate
[S ego ...6–7...]
n
[o]
t
arius
Et sch
a
b
inus
ibi fui 2
[S ego ...55 mm...]
ibide
m
fui
la sottoscrizione sembra dilavata
+ ego andrea
la prima
a
nell'interlinea superiore
ibi fui S ego
[...45 mm...]
le due lettere che seguono
ego
potrebbero essere
be
- di
benedictus
o
co
- di
cospertus
, scabini menzionati nel testo
ibi fui S ego iohannes not
arius
ibi fu
[i]
S ego richi
[mundus not
arius
ibi]
f
ui 2 S ego ostrip
er
tus not
arius
ibi
[fui]
[S ego teudim]
un
dus not
arius
ibi fui 2 S ego teudilascius ibi fui
[S ]
ego
leo
no
[t]
arius
[...35 mm...]
le poche tracce delle aste ascendenti non permettono di proporre nessuna lettura ragionevole
[is]
tam
etle
[c]
t
[i]
o
[nis]
pagina scripsi et ibide
m
fui
fui
al di sotto della riga
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni regnante d
om
n
o
n
ost
ro be
rengarius gr
ati
a d
e
i imp
erato
r augusto anno imperii eius primo
:
quarto decimo kal
endas
de
cembris indic
tione
quinta Manifestu sum ego aloni
aloni
scritto in un secondo tempo su un ampio spazio originariamente lasciato in bianco
filio b
one
m
emorie
rottelmi quia tu
.
ildip
er
gha in
christi
xpi
nom
ine
abba
tissa
monasterio d
omi
ni et saluatoris scito hic infra ciuitate
infra
ciui
- su lettere dilavate
ista lucen
se que dicitur prisciano
Barsocchini
Brisciano
p
er
cartula liuellario nom
ine
nom
ine
preceduto da lettera principiata
ad censum p
er
exoluendum dedisti mihi
:
id est casalino et fun
damento illo in qua fui casa et curticella domnicata in lo
co et finib
us
cursanicho p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti monast
erio
n
ost
ro
si intenda
u
est
ro
Una cu
m
res domnicata seo casis et cassinis et reb
us
massariciis ad ipso funda
mento p
er
tinentib
us
qui Una ex ipse casa et res regitur p
er
martinulo et ille alia casa et res regitur p
er
cillulo tertia
tertia
preceduto da
et
dilavato
ex ipse casa et res regitur p
er
alio cillulo quarta ex ipse casa et res regitur p
er
rachip
er
tulo quinta ex ipse cassina
-
sina
vergato su -
sa
et
res
dilavato
et res esse uidetur in loco uilla que dicitur maiore et eas regitur p
er
alio rachip
er
tulo casalino et fundamento ipso in qua fui casa et curticella domnicata cu
m
reb
us
domnica
tis seo pr
e
d
ic
tis casis et cassina massariciis cu
m
fundamentis et edeficiis suis curtis ortalia terris uineis oliuetis siluis uirghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia quantu
m
ubique ad ipsa casalino et
et
su lettere dilavate
fundamento domnicato et a pr
e
d
ic
tis casis et cassina massariciis est p
er
tinentes in i
n
tegru
m
mihi eas liuellario nom
ine
dedisti Una cu
m
sundrio illo domnicato quod est uinea in ipso loco qui de ipso casalino et fundamento domnicato est p
er
tinentes in i
n
tegru
m
mihi eas dedisti seo et dedisti mihi casa et res illa massaricias in loco et finib
us
petrurio qui regitur p
er
ste
fano massario
:
p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti monast
erio
u
est
ro casa ipsa cu
m
fundamento et edeficio suo curte orto terris uineis oliuetis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia quantu
m
ad s
upra
s
crip
ta casa est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to stefano massario exinde ad man
us
suas abere uidetur in i
n
tegru
m
mihi eas dedisti
:
seo et dedisti mihi terre ille quod sunt uinee in loco et finib
us
uaccule p
er
tinentes ia
m
dicto monast
erio
u
est
ro terre ipse quod sunt uinee in i
n
tegru
m
mihi eas dedisti Quide
m
et dedisti mihi cassina et res illa massaricias in loco pacanicho
n
su
h
dilavata
p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti monast
erio
qui regitur p
er
filii q
uon
d
am
leupardi cassina ipsa cu
m
fundamento et edeficio suo seo curte orto terris uineis siluis uirgareis cultis reb
us
u
e
l incultis om
nia quantu
m
ad ipsa cassina est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
ti filii q
uon
d
am
leupardi exinde ad manus suas abere uidetur in i
n
tegru
m
un punto sotto
u
finale
Una
una
su dilavatura
cu
m
Una alia cassina et res in ipso loco p
er
tinentes iam dicti monast
erio
u
est
ro in i
n
tegrum mihi eas dedisti
.
Una cu
m
exe
m
plar de illo decretu
m
ordinationis paginam p
er
quas tu
tu
su dilavatura
in s
upra
s
crip
to monast
erio
seo in om
nib
us
casis et reb
us
ad eu
m
p
er
tinentib
us
abbatissa d
omi
na rectrix et gubernatrix electa et ordinata seo confirmata est Ut in mea sin potestate
m
ipsa exe
m
plar de ipso decretu
m
electionis et ordina
tionis pagina abendi et ostendendi et mihi iusta lege defensandi exsceptasti
-
sceptast
- su dilavatura
et anteposuisti exinde
-
suisti
exin
- su dilavatura
tres petiis de terris
t
su lettera astata dilavata
illis quod sunt prata domnicate in eode
m
loco et finib
us
pacanicho p
er
tinentib
us
s
upra
s
crip
ti monast
erio
u
est
ro quas mihi menime dedisti tali ordinem Ut da admodum in mea q
ui
s
upra
aloni
aloni
scritto in un secondo tempo su un ampio spazio originariamente lasciato in bianco; preceduto da
a
dilavata
sint
sint
su dilavatura
potestate
m
s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
seo cassinis quas mihi dedisti abendi inperandi laborare faciendi meliorandi et mihi eas priuatu nom
ine
usufructuandi
:
sic tamen licentiam et potestate
m
abeam ego s
upra
s
crip
tis casis et cassinis seo reb
us
quas mihi dedisti p
er
libellum dare et emittere in stefano not
ario
filio ioh
annis
de ciuitate pisa et de suis heredib
us
seo nepotib
us
Nisi tantu
m
pro omni censum et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad suc
cessatrices tuas p
er
singulos annos ad pars s
upra
s
crip
ti monast
erio
reddere debeam
us
hic luca ad s
upra
s
crip
to monast
erio
p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad ministeriale
m
illum quas in ipso monast
erio
pre te
m
pore abueritis aut in ipsa eccl
esia
mit
tantur p
er
omne
m
mense octubris argentu
m
r
aggiunta in un secondo tempo
sol
idos
duodecim de bonos den
ario
s expendiuiles duodecim den
ario
s p
er
singulos sol
idos
rationatos
:
tantu
m
et si a nos uob
is
tal
iter
non adinpleuerim
us
non
adinp
- verosimilmente su dilavatura
et non con
seruauerim
us
ad pars s
upra
s
crip
ti monast
erio
u
est
ro sicut supra legitur
:
aut si s
upra
s
crip
to casalino et fundamento seo casis et cassinis seo reb
us
quas mihi dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit
:
spondeo ego q
ui
s
upra
alo
ni Una cu
m
s
upra
s
crip
to stefano not
arius
et eius heredib
us
seo nepotib
us
comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
ildip
er
gha abba
tissa
u
e
l ad successatrices tuas pena
m
argentu
m
sol
idos
tricentos Unde inter nos duo libelli richimundum not
arium
scribere rogauim
us
actum luca S ego aloni in unc libello a me facto manu mea subs
cripsi
S ego tassilo rogatus ab aloni me teste subs
cripsi
S ego ghisolfus rogat
us
Ab aloni me teste subs
cripsi
2 S ego adalp
er
tus not
arius
et schab
inus
s
ub
s
cripsi
S ego petrus not
arius
et schab
inus
s
ub
s
cripsi
S ego iohannes rogat
us
ab aloni me teste subs
cripsi
S ego ildiprandus uicegast
aldus
rogatus ab aloni me teste subs
cripsi
2 S ego richimundum not
arium
post traditam conpleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni regnante domno n
ost
ro berengharius gr
ati
a d
e
i impe
rato
r augusto anno imperii eius sec
un
do
:
idus septe
m
bris ind
ictione
sexta Manifestu sum ego ioh
annes
filio q
uon
d
am
adalp
er
ghe q
ui
a tu petrus gr
ati
a d
e
i hu
i
[us]
s
an
c
t
e lucane ecclesie humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exsoluendu
m
dedisti mihi i
d
est
casa et res illa in loco ubi dicitur campulo finib
us
castro nouo p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti epischopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini quas q
uon
d
am
luciprandulo ad man
us
suas abuit et modo petrus pr
es
b
iter
o ad man
us
suas abere uide
tur
casa ipsa cu
m
fundamento et edeficio suo seu curte orto terris uineis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia quantu
m
ad ipsa casa est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to luciprandulo ad ma
n
us
suas exinde abuit et p
re
dicto petrus pr
es
b
iter
o ad man
us
suas abere uidetur in integru
m
mihi eas liuel
lario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
ioh
annis
u
e
l de meis heredib
us
sint potesta
te
m
eas abendi tenendi imperandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuato nom
ine
usu
fructuandi et in ipsa casa homines ad residendu
m
et abitandu
m
mitere debeam
us
Nisi tantu
m
p
ro
omni censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad successorib
us
tuis p
er
singulos annos reddere debeam
us
hic luca ad s
upra
s
crip
to epischopatui u
est
ro p
er
omne mense septe
m
brio p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad ministeriale
m
illu
m
quas ibi p
re
te
m
pore constitutu
m
abueritis argentu
m
den
ario
s bonos expendiuiles numero quattuordecim et homines illos qui in ipsa casa abitantes fuerit nos eos a man
dato u
est
ro uenire faciam
us
la seconda
a
preceduta da
a
dilavata
hic luca ad lege
m
et iustitia
m
faciendu
m
tantu
m
et si a uos nob
is
hec omnia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos tal
iter
non adimpleuerim
us
et non conseruauerim
us
aut si s
upra
s
crip
ta casa et res quas mihi dedisti relaxsauerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
ioh
annes
una cu
m
meis heredib
us
conp
onere
tibi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l ad successorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
quadra
ginta quia tal
iter
inter nos conuenit et duas inter nos cartulas fraimundum not
arium
scribere rogaui-m
us
actu
m
luca sign
um
+ m
anu
s iohanni q
ui
hunc libellu
m
fieri rogauit
S
ego teudimundus not
arius
rogatus a ioh
anni
me teste subs
cripsi
2 S ego arnifridi not
arius
rogat
us
a ioh
anni
me teste subs
cripsi
2 + ego ingalbertus rogatus a ioh
anni
me teste s
ub
s
cripsi
S
ego
[p]
etrus
not
arius
et schab
inus
s
ub
s
cripsi
S
ego
fraimundus not
arius
post tradita
m
conpleui et dedi
+ EXEMPLAR
in maiuscole allungate,
E
ed
L
onciali
.
Dum in d
e
i nomine domnus petrus lucane eccl
esi
e uenerabilis ep
iscopu
s uenisset in monasterio d
omi
ni et saluatoris qui nun
c
cupatur
la seconda
c
appare erasa
sexto ilico monahi ipsius monasterii adierunt eum ro
gantes ut eisde
m
abbate
m
ac patrem constitueret quatenus regu
lariter sicut iam olim mos fuerat edoceret quam petitione
m
eoru
m
uenerabilis petrus ep
iscopu
s digne consentiens interrogauit si tale
m
inter se fratre
m
aberent qui eumde
m
opus recte potuisset p
er
ficeret
.
Tunc omnes pariter pari consensu ostenderunt
.
uualfredu
m
uualfredu
m
seguito da
s
erasa
pr
es
b
ite
r
u
m
abbreviazione inusitata; insieme alla
s
erasa del nome precedente, fa pensare che il copista abbia trasformato il nominativo originario in accusativo
ac monahum
et
dixerunt Si placet paternitati u
est
re istu
m
nobis abbate
m
ac patre
m
con
cedite stati
m
idem domnus petrus ep
iscopu
s simul etiam cum consilio sacerdo
tum suorum
r
preceduta da lettera erasa
nec non
et
diaconoru
m
qui ibidem aderant ordinauit eu
n
dem uualfredum monahum abbate
m
in eade
m
congregatione prefati monasterii d
omi
ni
et
saluatoris ut secundum d
eu
m
et
s
an
c
t
am regulam ipsam congregationem edoce
ret gubernaret adque haleret
et
idcirco tradidit eide
m
uualfredi abbati ministeriu
m
ipsum p
er
ferula
m
et
regula
m
s
an
c
t
i Benedicti ut im perpetuum
i
erasa tra le due
u
custodiret fideliter
.
Factu
m
est hoc anno ab incarnatione d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
nongentesimo octauo decimo indictione septima qua
r
to kalendas octobris + ego petrus gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s in hac exempla ipsius electionis
.
s
ub
s
c
r
ipsi
+ ego daiprandus archidiac
onus
s
ub
s
cri
b
si
+ ego suntripaldus pr
es
b
ite
r cardinali s
ub
s
cripsi
+ ego benedictus pr
es
b
ite
r cardinalis subs
cripsi
+ ego ropp
er
tus pr
es
b
ite
r cardinalis subs
cripsi
.
+ ego stephanus pr
es
b
ite
rt
et
cardinalis
.
s
ub
s
cripsi
+ ego richimundo pr
es
b
ite
r et uiced
omi
no s
ub
s
cripsi
2 + ego ghisalprando
h
preceduta da lettera erasa
pr
es
b
ite
r cardinalis s
ub
s
cripsi
+ ego siccardus pr
es
b
ite
r et chardinalis et primicerius subs
cripsi
+ ego aufridi monac
us
et
prepositus manu
m
m
ea
s
ub
s
cripsi
+ ego grimaldo sacerdos et monacus manus mea s
ub
s
cripsi
+ ego ioan
.
nes
.
sacerdos et mona
c
us manus mea s
ub
s
cripsi
+ ego ardimannus pr
es
b
ite
r et monacus su
b
s
cripsi
dopo
su
b
s
cripsi
4 o 5 lettere erase
+ ego feraldus sacerdos manus mea s
ub
s
cripsi
+ ego sigimundo pr
es
b
iter
manu mea s
ub
s
cripsi
+ ego gisalmari sacerdos et monacus manus mea s
ub
s
cripsi
[+ e]
go
guuinigisi pr
es
b
iter
et monacus manus mea s
ub
s
cripsi
+
eg
o adalbertus pr
es
b
ite
s
:
manu suas
.
s
ub
s
cripsi
+
e
go cuniperto mona
[cu]
s
m
anus mea s
ub
s
cripsi
+ ego martino sacerdos et monacus m
a
n
us
me
a
s
ub
s
cripsi
+ ego petrus d
ia
c
onus
manus mea subs
cripsi
+ ego uuiliprando monacus s
ub
s
cripsi
+
ego teup
er
to pr
es
b
iter
manus meas s
ub
s
cripsi
+ ego ansualdo
così Barsocchini; la prima lettera è del tutto uguale alla quarta
u
, mentre la quinta
a
è diversa
ad occhiello
;
ansualdo
sembra tuttavia la soluzione più plausibile, dal momento che il sottoscrittore aveva a disposizione vari tipi di
a
pr
es
b
iter
manus meas s
ub
s
cripsi
+
ego
a
[l]
prando pr
es
b
iter
manu
m
mea s
ub
s
cripsi
+
ego magio monacus s
ub
s
cripsi
+
e
go
berardo monacho manus mea s
ub
s
cripsi
+
e
go actio pr
esbiter
o manus mea s
ub
s
cripsi
[+ e]
go
an
drea pr
es
b
iter
manus mea s
ub
s
cripsi
+ ego a
tri
f
us
u
pr
es
b
iter
ma
nu
[s]
mea s
ub
s
cripsi
+ ego teupaldo pr
es
b
iter
manu mea s
ub
s
cripsi
+ ego ioannes
pr
es
b
iter
manus mea s
ub
s
cripsi
+
ego iohannes diac
onus
cardinalis
et
cantor qui ipsum decretu
m
scripsi a iussione domni ep
iscop
i exemplaui
et
confirmaui 2 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni regnante d
om
no n
ost
ro berengarius gratia d
e
i imper
ator
augusto an
no inperii eius quarto
:
tertiu
m
nonas ap
ri
lis ind
ictione
septi
ma Manifesti sumus nos aurip
er
to filio b
one
m
emorie
auderami de loco cu
m
pito et baldo seo actio g
ermani
gg
filii b
one
m
emorie
pauli adque anselmo et andreas g
ermani
gg
filii b
one
m
emorie
teuderadi nec non et cumpito et perisindo ite
m
g
ermani
gg
filii q
uon
d
am
saui
ni adque ghiso filio q
uon
d
am
farualdi siue atrio filio b
one
m
emorie
altifusi quide
m
et altifu
so filio q
uon
d
am
rachifusi
rachi
- su rasura
adque sichalfridi que bonitio uocatur filio gunde
.
siue gherip
er
to que gheritio uocatur filio altip
er
ti monaci quia p
er
hanc cartul
am
pro animaab
us
n
ost
ris remedi
u
m
dotare p
re
uidim
us
eccl
esia
n
ost
ra illa quas abem
us
in eode
m
loco et finib
us
cu
m
pito ubi dicitur ad trib
bio prope curte que dicitur atriatica fundata ad nos ipsis in proprio teriturio n
ost
ro in
n
ono
re d
e
i et beati s
an
c
t
i andree
.
et omnium
o
scritta su lettera dilavata
santor
um
ubi et p
er
hanc dotis titulu
m
de reb
us
n
ost
ris aliquit of
ferrere et dare p
re
uidim
us
in primis fundamentu
m
et terra illa in qua ipsa d
omi
ni eccl
esia
posita est cu
m
fundamen
to et omne
m
etdeficio suo seo curte totu
m
insimul admenbratas unde mihi q
ui
s
upra
aurip
er
to p
er
tinere uidetur quar
ta
m
portione
m
ex integra
m
tenentes uno capo in uia publica alio capo tenet in terra mea q
ui
s
upra
aurip
er
to quas mihi reseruo fini signa et termina quas ibi posite sunt lato uno tenet in terra et orto meo q
ui
s
upra
aurip
er
to quas ego in ipsa eccl
esia
offerrere p
re
uideor et alio lato tenet in terra et orto meo q
ui
s
upra
aurip
er
to quas in ipsa eccl
esia
menime offerrere p
re
uideor et in mea reseruo potestate
m
faciendu
m
exinde quod uoluero fini signa et termina quas ibi posite sunt et in terra et curticel
la qui fuit
.
aufridi has s
upra
s
crip
to fundamento et terra in qua ipsa d
omi
ni eccl
esia
posita est cu
m
fundamento etdeficio
ci si aspetterebbe
et
davanti a
etdeficio
suo seo curte qual
iter
insimul circu
n
data p
er
designatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensurata sistarior
um
uno in integr
um
offerre
re et dare p
re
uidim
us
d
e
o et tibi ia
m
dicta eccl
esia
beati s
an
c
t
i andree
:
et omniu
m
santor
um
offerrere p
re
uidim
us
simul
si
- su lettere parzialmente dilavate di cui la prima è
i
et offerrere et dare p
re
ui
dim
us
in ipsa d
omi
ni eccl
esia
id est una petia de terra n
ost
ra illa quod est orto quas abem
us
in eode
m
loco cu
m
pito prope s
upra
s
crip
ta eccl
esia
tenentes uno capo in s
upra
s
crip
ta terra et fundamento de s
upra
s
crip
ta eccl
esia
lato uno tenet in uia publica alio lato tenet in terra mea q
ui
s
upra
aurip
er
to quas in ipsa eccl
esia
menime offer
rere p
re
uideor et in mea reseruo potestate
m
faciendi exinde quod uoluero fini signa et termina quas ibi posite sunt petia ipsa de terra quod est orto qual
iter
ab omnis parte circu
n
data est p
er
designatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensurata schalas tres et dimidiu in in
tegr
um
cu
m
una petia de terra n
ost
ra illa quod
o
su lettera dilavata
est uinea in s
upra
s
crip
to loco et finib
us
cu
m
pito ubi dicitur riuo serre tenentes uno capo in uinea
.
q
ui
fuit q
uon
d
am
aude
rami alio capo tenet in terra et sterpeto n
ost
ro q
ui
s
upra
anselmo et andrea g
ermani
gg
quas in ipsa eccl
esia
menime offerrere p
re
uidim
us
lato uno tenet in terra et uin
ea
n
ost
ra q
ui
s
upra
anselmo et andrea g
ermani
gg
quas in ipsa eccl
esia
menime offerrere p
re
uidim
us
et alio lato tenet in terra et sterpeto qui fuit s
upra
s
crip
ti q
uon
d
am
auderami petia ipsa de terra quod est uinea qual
iter
circu
n
data est p
er
designatas locas cu
m
cesis et mura sua quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensurata sistarior
um
-
rum
scritto con caratteri distanziati su uno spazio lasciato originariamente in bianco
quinque in integr
um
quinque
in
in
- scritto in un secondo tempo su uno spazio lasciato originariamente in bianco
cu
m
una alia petia de terra n
ost
ra illa quod est uinea
a
nell'interlinea superiore
quas abem
us
in eode
m
loco et finib
us
cu
m
pito ubi dicitur te
m
pangnanise
g
sembra inserita in un secondo tempo
tenen
tes ambas capitas in terra et uinea n
ost
ra q
ui
s
upra
cu
m
pito et p
er
isindo g
ermani
gg
quas in ipsa eccl
esia
menime offerrere p
re
uidim
us
lato uno tenet in uinea q
ue
fuit
t
scritta su altra lettera
de filii q
uon
d
am
andripaldi alio lato tenet in terra et uin
ea
aufridi pr
es
b
iter
i petia ipsa de terra quod est uinea quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensurata sist
ariorum
tres in integr
um
in ipsa d
omi
ni eccl
esia
offer
rere p
re
uidim
us
.
tres
in
integr
um
in
ipsa
d
omi
ni
eccl
esia
offerrere
p
re
uidim
us
.
scritto verosimilmente in un secondo tempo
cu
m
una alia petia de terra n
ost
ra illa quod est uinea in pr
e
d
ic
to loco cu
m
pito ubi dicitur te
m
pangnanise
g
sembra inserita in un secondo tempo
qui capo uno tenet in uia alio capo tenet in terra et uin
ea
n
ost
ra q
ui
s
upra
aurip
er
to et actio quas in ipsa eccl
esia
menime offerrere p
re
uidim
us
lato uno tenet in terra et uin
ea
qui fui berardi alio lato tenet in terra et uinea quas aggo ad ma
nu suas abere uidetur et in terra et sterpeto quas auderamo ad manu suas abere uidetur petia ipsa de terra quod est uinea quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensurata si
stariorum noue et schalas dimidia in integr
um
in ipsa d
omi
ni eccl
esia
offerrere p
re
uidim
us
simul et cu
m
una petia de terra n
ost
ra illa quod est uinea quas ab
em
us
in ipso loco te
m
pangnanise tenes uno capo in terra et uin
ea
liudimari que aggo uoc
atur
alio capo tenet in terra et uinea de fili q
uon
d
am
alchisi lato uno tenet in terra et uinea n
ost
ra q
ui
s
upra
cu
m
p
ito et perisindo g
ermani
gg
quas in ipsa eccl
esia
menime offerrere p
re
uidim
us
alio lato tenet in uinea uualfusi que popo uoc
atur
quod est p
er
mensura
a
d iusta p
er
tica mensurata sist
ariorum
quattuor et schalas
du
[o]
in integr
um
nec non et una petia de terra n
ost
ra illa quod est silua quas abem
us
in ia
m
dicto loco et finib
us
cu
m
pito ubi dicitur clasclurule que uocitatur silua da pero q
ue
capo uno tenet in terra et silua q
ue
fuit uuinighisi pr
es
b
iter
o
cu
m
uno la
to alio capo tenet in terra et simitula n
ost
ra q
ui
s
upra
atrio et altifuso quas in ipsa eccl
esia
menime offerrere p
re
uidim
us
alio lato tenet in terra et silua q
ue
fuit q
uon
d
am
gherimari petia ipsa de terra quod est silua quod est p
er
men
sura ad iusta p
er
tica mensuratas sistariorum uiginti et octo et schalas una in integr
um
cu
m
una alia petia
de
terra n
ost
ra illa quod est silua in eode
m
loco clasclurule q
ui
ambas cap
i
tas tenet in terra et silua qui fuit q
uon
d
am
tachip
er
ti cu
m
uno lato et alio lato tenet in terra et silua teudolfi g
ermano
meo q
ui
s
upra
ghiso petia ipsa de terra quod est silua quod est p
er
mensura ad
quod
est
silua
quod
est
p
er
mensura
ad
scritto con modulo più piccolo, apparentemente su rasura
iusta p
er
tica mensurata sistariorum tridecim et schalas duo et dimidia in in
tegr
um
has s
upra
s
crip
to fundamento et terra illa
-
ra
illa
su rasura
ubi ipsa d
omi
ni eccl
esia
posita est cu
m
fundamento etdeficio
ci si aspetterebbe
et
davanti a
etdeficio
suo seo curte totu
m
insimul admenbratas una cu
m
s
upra
s
crip
te petie de terre et u
[inee ...5–8...]
adque silue qual
iter
a
b omnis parte circu
n
date sunt p
er
designates locas cu
m
cesis et mura seo omnib
us
arborib
us
suis in integr
um
in ipsa d
e
i eccl
esia
beati s
an
c
t
i andree et omniu
m
santor
um
offerere et dare p
re
u
[idim]
us
tali tinore Ut du
m
ausi
liante d
omi
no nos q
ui
s
upra
aurip
er
to et baldo seo actio g
ermani
gg
adque anselmo et andrea
l'ultima
a
seguita da
s
parzialmente dilavata
g
ermani
gg
seo cu
m
pito et perisindo g
ermani
gg
adque ghiso siue atrio quide
m
altifuso seo sichalfridi siue gherip
er
to in hoc s
e
culo aduiuere meruerim
us
in n
ost
ra u
e
l de filii et heredu
m
hac proheredu
m
nostrorum masculinis sint potestate
m
ia
m
dicta d
omi
ni eccl
esia
seo casis et reb
us
quas ibi offerruim
us
abendu
m
inperandu
m
et pr
es
b
iter
o ibide
m
ordinandu
m
et eas defensandu
m
qual
iter
uoluerim
us
qui ibi secundu
m
d
eu
m rectore
m
et gubernatore
m
exsistat qui ibide
m
officiu
m
d
e
i et luminaria se
[o]
censu
m
adque missar
um
solennia
s
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
i
facere et p
er
agere
a
preceduta da lettera dilavata
studeas sine neclectum Na
m
non abea
mus potestate
m
neque licentia
m
nos neque heredib
us
hac proheredib
us
n
ost
ris
n
ost
ris
su lettere dilavate
neque quislibet de parentib
us
n
ost
ris s
upra
s
crip
ta d
omi
ni eccl
esia
seo ominib
us
casis et reb
us
ad ea
m
p
er
tinentib
us
q
[u]
as
[...]
forse
ibi
offerruim
us
aut in ante
a ibi p
er
tinere debentur nec uendendi nec donandi neque iudicandi nec ad eccl
esia
faciendi nec in ullu
m
loco etmittendi
-
mi
- verosimilmente su lettere dilavate
nec p
er
nullu
m
ingeniu
m
alienandi nec da
nd
[i nec imper]
atione
m
exinde faciendi set tantu
m
modo ut supra dixim
us
ordinandi et defensandi Ut d
omi
ni exinde abeam
us
retributore
m
Et que
m
sacerdotes
c
preceduta da
r
dilavata
et custonde
m
duos partes ex nob
is
aut heredu
m
hac proh
[ere]
du
m
nostror
um
masculinis
ibi
de
m
rectore
m
et gubernatore
m
pr
es
b
iter
o ordinauerim
us
tertia
m
pars ex nob
is
nulla
m
nu
- su lettere dilavate
in ipsa ordinatione
m
contraere p
re
su
m
serimus set magis consentientes esse debeam
us
Et quale
m
sacerdotes u
e
l custode
m
ut supra dictu
m
est duos partis ex nob
is
aut filii et heredu
m
hac proheredu
m
nostror
um
masculinis in p
re
fata d
omi
ni eccl
esia
ordinauerim
us
ipse ibide
m
dieb
us
uite sue firmiter p
er
manead ordinatu
m
t
preceduta da lettera dilavata
officiu
m
d
e
i et luminaria iusto ordine
m
faciendi Et pro nob
is
et parentib
us
n
ost
ris d
omi
ni dep
re
cetur misericordia et nullus ex nob
is
neque n
ost
ris heredu
m
hac proheredu
m
nostrorum
-
rum
scritto con caratteri distanziati su uno spazio lasciato originariamente in bianco
ipsa eccl
esia
u
e
l res ad ea
m
p
er
tinentes nullo
n
preceduta da
d
dilavata
te
m
pore Ut
U
preceduta da lettera dilavata
supra dictu
m
est dare nec uenun
d
are nec in iudiciu
m
condennare nec in alia eccl
esia
mittere nec in ullo alio loco mittendi nec discipandi non abeam
us
potestate
m
Nisi tantu
m
de pr
es
b
iter
o ordinandi et confirmandi
[qu]
a
l
iter
supra legitur Et
q
[u]
a
[n]
do
censu
m
etuenerit de ipsa d
omi
ni eccl
esia
et de omnib
us
casis et reb
us
eius peragendi qual
iter
nob
is
autilitas fuerit quid ex nob
is
plus celeriter paratu
m
fuerit u
e
l meli
us
ad parte p
re
fate d
omi
ni
ec
[cl
esie
]
causa
m
ipsa agere potue
rim
us
licentia
m
abeam
us
ad lugrum ipsius eccl
esie
causa
m
ipsa p
er
agendi absque omni intentione
m
alior
um
hered
um
hac proheredu
m
nostror
um
non
la seconda
n
modificata da
m
conludiose u
e
l da
m
nietate
m
fac
[...10–12...]
s et qual
iter
causa ipsa p
er
hegerim
us
a d
omi
no
exinde recipiat retributione
m
Et quod abs
i
t si aliquit ex nob
is
aut n
ost
ris heredib
us
hac proheredib
us
ipsa p
re
nominata eccl
esia
p
er
qualibet argumentis ingeniu
m
u
e
l res ad ea
m
p
er
tinentes
[....]
alienare u
e
l aliqu
[i]
t exinde minu
are aut subtraere p
re
sumserim
us
p
er
nos aut p
er
sumissa p
er
sonas hominu
m
p
er
quolibet ordine
m
p
er
dat sua
m
portione
m
de p
re
dicta d
e
i eccl
esia
et de reb
us
ei
us
et in omnib
us
alienus abeat exsistat et qu
i
cu
m
que d
e
nob
is
aut de he
[r]
edib
us
hac p
[r]
ohere
dib
us
n
ost
ris omnia qual
iter
superius instituim
us
non conseruauerim
us
inuiolauiliter in aliquod exinde disr
um
pere aut distollere quesierim
us
et sic non p
er
miserim
us
p
er
manere sicut supra legi
tu
r conpon
am
us
ad ille qui hoc facere p
re
su
m
serim
us
si intenda
p
re
su
m
serit
u
e
l
ad illos qui conseruauerimus
si intenda
conseruauerint
eas que superius i
n
stituim
us
pena
m
auri mancusos
l'ultima
s
aggiunta in un secondo tempo
nume
ro
trice
n
tos
la sesta lettera può essere anche
m
Et hec constitutionis n
ost
re cartula se
m
p
er
in sua
m
p
er
manead firmitate
m
Et neque ad nos neque
he
redib
us
hac proheredib
us
n
ost
ris
h
ec cartul
a
constitutionis dotis n
ost
re aliquando te
m
pore possim
us
disr
um
pis set cuntis te
m
porib
us
in s
upra
s
crip
to ordine
m
firma et stabile p
er
manead se
m
p
er
Unde duos dotis uno tinore scriptos uno
ill
[.]
ille
piuttosto che
illo
in fucturo p
er
maneant sicut supra legitur illo alio sint pro ostensione
m
si oportu
m
fuerit pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
i andree et omniu
m
santor
um
in arciuo episcopatui s
an
c
t
i martini dominicu
m
not
arium
scribere rogauimus actu
m
luca sign
a
+ + + +
manib
us
auri
p
er
ti
et
baldi seo acti g
ermani
adque anselmi qui hanc cartul
a
eor
um
dotis titulo fieri rogauerunt + ego andreas in anc cartula n
ost
ra d
o
[ti]
s
[tit]
u
lo a
n
os facta manu mea s
ub
s
cripsi
sign
a
+ + + + + manib
us
cumpiti et perisindi g
ermani
seo ghisi adque atrii siue altifusi qui
[h]
anc cartul
a
eor
um
dotis titulo fieri rogauerunt + ego sichelfridi in anc cartula n
ost
ra dotis titulo a nos facta manu mea subs
cripsi
sign
um
+ m
anu
s gherip
er
ti qui hanc cartul
a
eor
um
dotis titulo fieri rogaui
[+ ego ...5...]
p
er
to rogatus ad s
upra
s
crip
tis denomin
a
tis
h
ominibus me teste subs
cripsi
+ e
g
o otteramo rogatus ad s
upra
s
crip
tis denomin
a
tis
h
ominibus me teste subs
cripsi
ego sichardus not
arius
rogatus ad s
upra
s
crip
tis denominatis hominibus me teste subs
cripsi
2 S
[ego ...3–4...]
p
er
t
us
può trattarsi di
Cospertus
notarius
et
schabinus
, presente tra i sottoscrittori del doc. nr. 1141 del 913, + F. 46, e menzionato nel doc. nr. 1158 del 915 nella presente edizione; meno plausibile, in base al confronto delle mani, pare un'attribuzione ad
Adalpertus
notarius
et
schabinus
, uno dei sottoscrittori del doc. nr. 1172 del 916 nella presente edizione
not
arius
Et schab
inus
subs
cripsi
2 + eg
o
andr
ea
roga
t
us ad s
upra
s
crip
tis denominatis hominibus me tes
[te]
subs
[
cripsi
]
2
[...12–17...]
ni rogatus ad s
upra
s
crip
tis denominatis h
o
minibus me teste subs
cripsi
S ego dominicus not
arius
pos tradita
m
conplueui et dedi 2
S in
christi
xpi
nom
ine
qual
iter
ego petrus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lu
cane eccl
esi
e humilis ep
iscopu
s una p
er
consensu
m
sacerdotu
m
meoru
m
seo filii ipsius eccl
esi
e rectorem et gub
er
natore
m
ordinare uideor te ansualdo pr
es
b
iter
o filio b
one
m
emorie
simprandi
simprandi
in inchiostro più chiaro, verosimilmente aggiunto in un secondo tempo
in eo ordine
m
sicut supter adnecxu
m
fuerit id est in eccl
esi
a illa cui uoca
bulum est beati s
an
c
t
i ioha
nnis
battiste et s
an
c
t
i martini sita loco et finib
us
feccxo
si intenda
flexo
; la prima
c
appare ricalcata su lettera dilavata
quod est plebe battismale p
er
tinentes ipsius eccl
esi
e epischopatui n
ostr
o s
an
c
t
i martini iam dic
ta eccl
esi
a s
an
c
t
i ioha
nnis
et s
an
c
t
i martini una cu
m
aliis ecclesiis supiectis
la prima
i
scritta su una lettera con asta bassa
ipsius plebe et cu
m
om
nibus casis et rebus domnicatis et massarici
is ad ea
m
p
er
tinentibus cu
m
fundamentis et edefi
ciis suis curtis ortis terris uineis oliuetis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis moui
le u
e
l inmouile seo semouentib
us
omnia et in omnib
us
qualibet res in qualibet locas u
e
l uocabulas ad ipsa eccl
esia
s
an
c
t
i ioha
nnis
et s
an
c
t
i martini et ad ipsis ecclesiis supiec
tis ipsius plebe est p
er
tenentes aut p
er
tenere de
bentur in integru
m
te inibi ordinare et confirmare uide
or tali ordine
m
ut ab odierna die in tua q
ui
s
upra
ansualdo pr
es
b
iter
o sint potestatem eas abendi inperandi gub
er
nandi laborare fa
ciendi meliorandi et tibi eas priuato nom
in
e usufructuandi dieb
us
uite tue tantu
m
modo et in ipsis ecclesiis quas tibi dedi p
er
te aut p
er
tua
m
dispositione
m
officiu
m
d
e
i et luminaria seo missaru
m
solemmia fieri debea
m
et mihi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l pos
terisque successoribus meis singulis q
ui
b
us
que anni obediendi et deseruiendi chanonicho ordine
m
ut mos est sic Na
m
que uero ut non abeas potestate
m
neque licentia
m
tu q
ui
s
upra
ansualdo pr
es
b
iter
o de omni
b
us
casis et reb
us
ipsis ecclesis p
er
tine
n
ti
b
us
-
b
us
casis
et
reb
us
ipsis
ecclesis
p
er
tine
n
ti
b
us
su rasura
quas tibi dedi cuilibet homini p
er
cartu
la liuellario nom
in
e
.
nec p
er
nulla
m
conscriptionis firmitatis dare
d
sembra ricalcata su
c
nec emittere neque firmare nisi p
er
mea
m
licentia
m
et uoluntatem u
e
l posterisque successorib
us
meis qua n
ost
ra licentia et uoluntate ut nos in illo libello u
e
l firmitate
m
quas tu exinde in qualibet homines feceris u
e
l emiserit manu n
ost
ra scribamus et si forsitans tu q
ui
s
upra
ansualdo pr
es
b
iter
o in alio modo in aliquit ex ipsis casis et rebus p
er
tinentib
us
i
psius eclesie feceris u
e
l dederis nisi eo modo quo modo supra legitur hanc n
ost
ra statuta
m
firmitatis et illo libello u
e
l firmitatem quas tu exinde in qualib
et
homines feceris u
e
l emiseris inanis et uacu
a adque capsata p
er
maneat quod in se nullu
m
obtineat roborem et firmitate
m
Et neque ad mee neque ad nullosque postero successo
res meos hanc ordinationis cartula aliquando tempore du
m
uita tua fuerit si tu q
ui
s
upra
ansualdo pr
es
b
iter
o sic feceris et adimpleuerit eo modo sicut supra legitur
legitur
preceduto da lettera erasa
possam
us
le due
s
su dilavatura
disrumpi nec infrangi set in s
upra
s
crip
to ordine
m
hanc ordinationis cartula d
um
uita tua
a
sembra dilavata
fuerit s
upra
s
crip
to ordine
m
in sua p
er
maneat firmitate
m
Unde duas ordinatinis cartule uno tenore scrite una ad pr
as
dopo
r
segue una macchia più un segno abbreviativo su
i
di
ipsius
; si intenda
pars
ipsius epischoptui u
est
ro abendi et ostendendi et illa alia in tua q
ui
s
upra
ansualdo pr
es
b
iter
o sint potestate
m
abendi et ostendendi quam
a
appare preceduta da
p
er
dilavato
petrum
e
appare preceduta da
p
ro
dilavato
not
arium
et schabi
num
scribere rogaui actu
m
luca et hec ordinationis cartule facte
f
ricalcata su altra lettera
sunt anno d
om
n
i
n
ost
ri berengarii
.
gr
ati
a d
e
i inper
ii
augusto anno inperii eius sexto quarto idus ianuarii
ianuarii
su rasura
indic
tione
nona
nona
su parola parzialmente erasa che finisce in -
na
+ ego petrus gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s in hac
a
su lettera dilavata
ordinationis cartula a me facta s
ub
s
c
r
ipsi
+ ego sichardus pr
es
b
ite
r et chardinalis et primicerius subs
cripsi
+ ego benedictus pr
es
b
ite
r et cardinalis consensi et subs
cripsi
+ ego stephanus
a
coperta da una chiazza d'inchiostro
.
pr
es
b
ite
r
.
cardinalis in anc ordinatione consensi et s
ub
s
cripsi
+ ego andreas pr
es
b
ite
r et cardinalis consensi et subs
cripsi
+ ego gisalprando pr
es
b
ite
r cardinalis in anc ordinatione consensi et s
ub
s
cripsi
+ ego richimundo pr
es
b
ite
r et uicedomino consensi et s
ub
s
cripsi
+ ego natalis p
res
b
ite
r
et
cardinalis subs
cripsi
2 +
+
preceduto da un altro
+
dilavato
ego teup
er
tus
dopo la
s
una lettera dilavata
p
res
b
ite
r et cardinalis consensi et subs
cripsi
+ ego petrus pr
es
b
ite
r et
.
cardinalis
.
consensi
.
et
.
subs
cripsi
+ ego gisalpradus pr
es
b
ite
r et cardinalis consensi et su
b
s
cripsi
+ ego andreas pr
es
b
ite
r consensi et subs
cripsi
+ ego su
a
ueri
c
ho
Barsocchini
Sutveriho
;
a
sembra corretta da altra lettera; la mano è del suddiacono Suaverico che funge da teste sottoscrittore nel doc. nr. 1180 del 918, + L. 63,
supdiaconus sub
scripsi
+ ego tassimannus pr
es
b
iter
consensi et subs
cripsi
ego sichip
er
to subs
cripsi
il primo
subs
cripsi
verosimilmente inteso come
subd
iaconus
subs
cripsi
+ ego
e
preceduta da
e
dilavata
iohannes diac
onus
cardinalis
et
cantor s
ub
s
cripsi
+ ego paldus pr
es
b
ite
r subs
cripsi
+ ego ildebertus pr
es
b
ite
r in anc ordinatione s
ub
s
cripsi
+ ego andrea pr
es
b
ite
r in anc ordinatione s
ub
s
cripsi
+ ego ardimannus p
res
b
ite
r consensi et s
ub
s
cripsi
+ ego sichelmus diac
onus
et cardinalis su
b
[s]
cripsi
[+ ]
ego lopo pr
es
b
ite
r consensi et subs
crip
s
i
+
e
go sichimundo pr
es
b
ite
r consensi et subs
cripsi
+ ego romaldus pr
es
b
ite
r cons
e
[nsi et subs
cripsi
]
+ ego sinprandus pr
es
b
ite
r consensi
et
subs
cripsi
+ ego leo pr
es
b
ite
r consensi et
[subs
cripsi
]
+ ego ardimannus subd
iaconus
consen
si
et
su
bs
cripsi
2
[+ ]
ego rachifonsus pr
es
b
ite
r
[co]
nsensi et s
ub
s
cripsi
[+ ]
ego leo pr
es
b
ite
r subs
cripsi
[+ ]
ego iohnes
.
pr
es
b
ite
r consensi
consensi
preceduto da
subs
cripsi
dilavato
et sub
scripsi
S
ego petrus not
arius
et schab
inus
post roboratione
m
conpleui et dedi 2
S in nom
in
e d
omi
ni n
ost
ri
christi
xpi
d
e
i eterni regnante d
om
n
o
n
ost
ro berengarius gr
ati
a d
e
i inp
erato
r augusto anno inperii eius octauo quarto idus iunii indic
tione
undecima Manifestu su
m
ego isimbaldo filio b
one
m
emorie
andree quia tu petrus gr
ati
a
[d
e
i]
huius s
an
c
t
e lucane eccl
esi
e humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
in
e ad censu
m
p
er
exoluend
um
dedisti mihi id es
t
eccl
esi
a illa cui uocabulu
m
es
t
d
omi
ni
et
salua
toris sita loco et finib
us
octauo una cu
m
casa illa p
ro
pe eade
m
eccl
esi
a p
er
ti
nentib
us
eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i fridiani sita foras ciui
tat
e ista l
u
ce
n
se que est desup potestate
m
s
upra
s
crip
ti epis
chopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini
qua
s casa et res ips
a
regi
t
ur p
er
dominicho s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a d
omi
ni et sal
[ua]
toris cu
m
pr
e
d
ic
ta casa cu
m
fundamentis et edeficiis suis cu
m
curtis ortis terris uineis oliuis si
lu
[is]
uirgareis pr
a
tis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia quantu
m
ad ipsa eccl
esi
a d
omi
ni et salu
[ato]
ris et ad pr
e
d
ic
ta casa est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to dominicho exinde ad manus suas abere uid
e
[tur]
in integru
m
mihi eas dedisti tali ordinem ut in mea u
e
l de meis heredib
us
sint potesta
[te
m
]
eas abendi tenendi inperandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuato nom
in
e
[usu]
fructuandi nisi tantu
m
p
ro
omni censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad subcessorib
us
tuis p
er
si
[ngu]
los annos reddere debe
amus
[hic luca]
in
[..]
domu
Barsocchini stampa
hic
luca
in
suprascripto
domus
; dopo
in
si percepiscono due lettere che sembrano formare
to
, manca però lo spazio per le quattro lettere di
s
upra
s
crip
to
p
er
omne mense
[... p
er
nos aut p
er
mis]
so n
ost
ro uob
is
u
e
l ad minis
terialem
il
[lu
m
]
quas
[ibi]
p
ro
temp
ore constitutu
m
abu
erit
[is argentu
m
sol
idos
]
quinque de bonos den
arios
expendiuiles duode
ci
m
den
arios
p
er
singulos sol
idos
rationatos et in ipsa d
omi
ni e
[ccl
esi
a p
er
]
n
ost
ra dispositione
m
officiu
m
d
e
i et luminaria seo missarum solemnia fieri debea
m
et h
[omines]
illos q
ui
in ipsa casa abitantes fuerit nos eos a mandato u
est
ro uenire faciamus hic luca lege
m
[et ius]
titia
m
faci
en
d
um
[tant]
u
m
et si a nos uob
is
hec omnia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos
[sic non]
a
dimpleuerimus et non conseruauerimus
sicut
s
[....]
forse
sicut
raddoppiato per errore
supra legitu
r
[u
e
l si s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a d
omi
ni et salua]
toris seo pr
e
d
ic
ta casa
et
res
[quas n]
ob
is
dedisti relac
[sau]
erimus u
e
l s
[i p
er
nos pegiorata fuerit spondeo]
ego q
ui
s
upra
isimbaldo una cu
m
meis heredib
us
conp
onere
ti
[bi q
ui
s
upra
]
petru
s ep
iscopu
s u
e
l ad succe
ssorib
us
[tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
]
centu
m
q
uia
tal
iter
inter nos conuenit et duas inte
[r]
no
s
[ca]
rtul
as petrum not
arium
et schab
inum
scribere r
o
g
[auimus]
actu
m
luca
...
tre puntini uno sopra l'altro
sig
num
+ m
anu
s isimbaldi q
ui
hunc libellu
m
fieri rogauit S ego leo not
arius
r
o
gatus ad isimbaldo me teste subs
cripsi
+ ego iohannes not
arius
rogatus ab isimbaldo me teste subs
cripsi
S ego ostrip
er
tus not
arius
rogatus ab isimba
ld
[o me teste subs
cripsi
]
S
ego fraimundus not
arius
rogat
us
ab isimbaldo me teste subs
cripsi
S ego petrus not
arius
et schab
inus
post tradita
m
conpleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni regnante d
om
n
o
n
ost
ro berengarius gr
ati
a d
e
i imp
erato
r augusto anno imperii eius nono
:
duodecimo kal
endas
aprilis indic
tione
duodecima
:
Manifestu su
m
ego flaip
er
to schab
inus
filio b
one
m
emorie
flaip
er
ti cl
erici
quia conuenit mihi una tecu
m
petrus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esi
e humilis ep
iscopu
s ut inter nos de aliquantis casis et reb
us
cho
m
mutatione
m
facere deberem
us
sicut Et factu
m
est Proinde ego q
ui
s
upra
flaip
er
to schab
inus
in cho
m
mutatione
m
dare et tradere uideor tibi ad parte eccl
esi
e
ad
parte
eccl
esi
e
su rasura
u
est
re s
an
c
t
i petri sito infra ciuitate ista lucense que dicitur ad uincula et ad pars eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i tho
me ap
osto
li simil
iter
infra ciuitate ista lucense q
ue
sunt desub potestate
m
ipsius episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini id est casa mea illa qua
m
abeo infra ciuitate ista lucense prope eccl
esi
a s
an
c
t
i petri et prope s
upra
s
crip
to domu
m
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini cu
m
fundamento seu curte et casalino in qua fuit casa siue terra et puteo insimul amenbratas tenentes uno caput cu
m
uno lato in uia publica alio caput tenet in fundamen
to
de casa q
ue
fuit q
uon
d
am
teudimundi pr
es
b
iter
i alio lato tenet in classo et in curte q
ue
fuit iam dicti q
uon
d
am
teudi
mundi pr
es
b
iter
i casa ipsa quod est solario cu
m
fundamento et edeficio suo seu fundamento in qua fuit casa et curte seu puteo insimul amenbratas qual
iter
circu
n
data est p
er
designatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tichas mensuratas sist
arios
tres cu
m
petiis
la seconda
i
aggiunta in un secondo tempo
que sunt sup
er
ipsa terra
cu
m
petiis
que
sunt
sup
er
ipsa
te
- su rasura
in integru
m
tibi eas in cho
m
mutatione
m
dare et tradere uideor ad pars pr
e
d
ic
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i thome siue pr
e
d
ic
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini
:
seu et dare uideor tibi in cho
m
mutatione
m
ad pars pr
e
d
ic
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i thome siue pr
e
d
ic
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini una petia de terra mea illa qua
m
abeo prope silice et prope eccl
esi
a d
omi
ni et saluatoris qui uno caput te
net in terra chunimundi alio caput tenet in terra teup
er
ti lato uno tenet in terra s
upra
s
crip
ti chunimundi et in terra d
om
n
i
regi et in terra pr
e
d
ic
ti teup
er
ti alio lato tenet in terra friderade de s
upra
s
crip
ta petia de terra qual
iter
circu
n
data est p
er
designatas locas tibi exinde in cho
m
mutatione
m
dare et trade
re uideor ad pars pr
e
d
ic
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i thome siue pr
e
d
ic
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini sist
arios
dece
m
et noue
m
et schala una
.
.
aggiunto nell'interlinea superiore
p
er
mensura ad iusta p
er
ticha mensuratas cu
m
fossis suis in integrum et Pro s
upra
s
crip
ta casa quod est solario cu
m
fundamento et edeficio suo seu fundamento in qua fuit casa et curte seu terra et puteo siue pr
e
d
ic
ta petia de terra quas tibi in cho
m
mutatione
m
dedi ad pars pr
e
d
ic
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i thome siue pr
e
d
ic
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini recepi ad te in cho
m
mutatione
m
de pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i thome ap
osto
li seu pr
e
d
ic
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini id est casa illa hic infra ciuitate ista lucense prope eccl
esi
a s
an
c
t
i thome ap
osto
li et prope muro istius ciuitatis ubi prope muro ipso istius ciuitatis fluuio auserclo modo p
er
currit quas casa ipsa cu
m
terra et orto p
er
tinere uidetur s
upra
s
crip
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri que dicitur ad uincula et est tenentes casa ipsa cu
m
fundamento et edeficio suo seu curte et orto insimul amenbratas uno caput cu
m
uno lato in muro istius ciuitatis alio caput tenet in terra et orto que dicitur curte cicula q
[
ue
]
e
st p
er
tinentes de monast
erio
illo sita briscia que dicitur s
an
c
t
i iulii et in terra eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i thome ap
osto
li q
ue
est desup potestate
m
ipsius episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini quas ipsa petia de terra p
er
hanc cartula
m
in cho
m
mutatione
m
ad te recipere uideor et alio lato tenet in uia publica casa ipsa cu
m
fundamento et edeficio suo seu curte et orto insimul amenbratas qual
iter
ab omnis parte circu
n
data
[e]
s
t
p
er
designatas locas quid est p
er
mensura ad iusta p
er
ticha mensuratas schalas triginta una Et dimidia in integru
m
ad te eas in cho
m
mutatione
m
recepi de pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e u
est
re
s
an
c
t
i
petri et pr
e
d
ic
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini
.
seu et recepi ad te in cho
m
mutatione
m
de pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i thome ap
osto
li et pr
e
d
ic
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini id est s
upra
s
crip
ta petia de terra quod est orto infra ciuitate ista l
u
cense qui uno capo tenet in s
upra
s
crip
ta petia de terra quas ad
t
e in cho
m
mutatione
m
recepi alio caput tenet in uia q
ue
p
er
currit ad s
upra
s
crip
ta terra que dicitur curte cicula lato uno tenet in pr
e
d
ic
ta terra que dicitur curte cicula et alio lato tenet in uia petia
ipsa
de
terra
qu
od
e
s
t
orto qual
iter
circu
n
data est p
er
designatas locas cu
m
sepis et arborib
us
suis quod es
t
[p
er
m]
en
[sur]
a ad iusta p
er
ticha mensuratas sist
arios
tres Et sch
al
a una
-
a
una
scritto su lettere dilavate
in integr
um
ad te eas in cho
m
mutatione
m
r
ec
e
pi
de pars pr
e
d
ic
te eccl
esi
e s
an
c
t
i thome ap
osto
li et s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini adque et recepi ad te in cho
m
m
[utatio]
ne
m
una alia petia de terra quod est orto infra ciuitate ista lucense prope s
upra
s
crip
ta terra quas ad te in ch
o
m
mu
tatione
m
recepi p
er
ti
n
entes s
upra
s
crip
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri que dicitur ad uincula qui uno caput cu
m
uno l
ato
tenet in uia alio caput tenet in terra s
an
c
t
i alexandri alio lato tenet in terra eccl
esi
a s
an
c
t
i georgii petia ipsa d
e
terra
[qual
iter
cir]
cu
n
data
est p
er
designatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
ticha mensuratas schalas tres in integru
m
mihi
[eas]
i
n
cho
m
mutatione
m
dedisti de pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e s
an
c
t
i petri et iam dicti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini Ubi e
t
sup
er
hanc cho
m
mutatione
m
s
e
c
un
d
u
m lege
m
tu ipse q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s direxisti missos
[tuo]
s
id
est
ghisolfus filio b
one
m
emorie
georgii not
arii
et ioh
annes
filio b
one
m
emorie
adalp
er
ti schab
ini
seu duranti not
arius
et schab
inus
filio roppaldi schab
ini
Et Uuido dux direxit
missos
suos hi sunt ghisalp
er
to schab
inus
filio b
one
m
emorie
petri not
arii
et adalmundo g
ermanus
ipsius ghisalp
er
ti schab
ini
si
u
e aufridi filio b
one
m
emorie
ghi
sa
lfr
[idi]
qui a
m
bu
l
auerunt
et
p
re
uiderunt seu estimauerunt una cu
m
alios bonos et credentes homines
ad
[qu]
e
re
[nun]
tia
[uerun]
t
qual
iter
m
elio
rata
cho
m
mutatione
m
dedi ad pars pr
e
d
ic
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i thome qua
m
recipisse
t
ut mag
[i]
s omni te
m
pore h
[a]
n
c cho
m
mu
t
atio
i
nter
no
s firma et stabile p
er
maneant
:
Unde repromi
tto
[ego]
q
ui
s
upra
f
la
[ip
er
]
to schab
ino
una cu
m
meis heredib
us
tibi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s et
et
preceduto da lettera dilavata
ad subcessorib
us
tuis aut cui uos s
upra
s
crip
ta casa
quo
d est
so
l
ari
o
s
eu reb
us
quas tibi in cho
m
mutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis de pars pr
e
d
ic
te eccl
esi
e
[s
an
c
t
i]
martini et s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i thome Uob
is
eas intentionauerim
us
aut retolli u
e
l subtragi quesierim
us
Nos u
e
l illo ho
mo
c
[u]
i nos eas dedissem
us
aut dederim
us
p
er
qualibet ingenio et ea
m
uob
is
ab omni homines defendere non potue
[rim
us
]
[s]
p
[on]
de
[o]
ego
q
ui
s
upra
flaip
er
to
s
chab
inus
una cu
m
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessorib
us
t
u
is aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
ta casa quod est solario seu fundamentu et curte siue terra et puteo et
[pe]
tia de terra quas tibi in cho
m
mutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis pr
e
d
ic
ta casa quod est solari
o
[et]
reb
us
qua
[s]
tibi in cho
m
mutatione
m
dedi in duplu
m
in ferq
ui
de
m
loco sub estimatione
m
quales
tunc
fuerint quia tal
iter
int
[er]
nos
[co]
nuenit
et
duas inter nos cho
m
mutationis cartule teutpaldu
m
not
arium
scribere rogauim
us
actu
m
luca 2 S
eg
[o]
[f]
laip
er
tus
sch
[a]
bi
nus
in anc c
[o]
mutationis cartula a me facta
manus
[me]
a subs
cripsi
S
[ego]
g
h
i
solf
u
s
sicut
su
pra legitur
m
issus fu
[+ ego]
ioh
ann
es
sic
ut de me supra legitur
m
issus fu
[i]
[S ego]
d
uranti
not
arius
Et
s
cha
b
inus
sicut de me supra legitur missus fui 2
[...10...]
schab
inus
[m]
e
[t]
este subs
cripsi
S ego petrus not
arius
et s
[chab
inus
...5–10...]
me teste subs
cripsi
2
[...10–15...]
schab
inus
me
teste
subs
cripsi
2
[...5–10...]
ufridi
[...?...]
[...20–30...]
S ego
te
[utp]
al
dus not
arius
Post tradita
m
conpleui et dedi 2
[S eg]
o
gh
[i]
sa
lp
er
to schab
inus
sicut de me supra legitur miss
us
fui
si
g
n
um
+ m
anu
s age
lmun
di g
ermani
s
upra
s
crip
ti ghisalp
er
ti schab
ini
sicut supra legitur missus fui 2
+
ego aufridi sicut de me supra legitur missus fui
.
S ego
a
ldiprandu
s
uicegast
aldus
interfui
[S e]
go
r
oppaldo schab
ino
interfui + ego daiprando interfui S ego umfridi interfui + ego peraldo inter
fui
S in nom
in
e d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni
.
anno ab incarnationis eius nonge
nte
simo uigesimo septimo
Barsocchini lo omette, onde la data sbagliata 926
sexto kal
endas
iu
nias indic
tione
quarta decima Manifestu su
m
ego arighisi filio q
uon
d
am
benedicti q
ui
a tu petrus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
in
e ad censum p
er
exsoluendum dedisti mihi id est casa et res illa massaricia in loco et finib
us
secturia p
er
tenentes s
upra
s
crip
ti epischo
patui u
est
ro s
an
c
t
i martini quas ioh
annes
et magulo ad manus suas abuerunt casa ipsa cu
m
fundamento et ede
ficio suo seo curte orto terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia quantu
m
ubique in qualibet locas u
e
l uocabulas ad s
upra
s
crip
ta casa
.
est p
er
tenentes et s
upra
s
crip
ti ioh
annes
et magulo exin
de ad manus suas abuerunt in integru
m
mihi eas dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
[a]
righisi u
e
l de meis hered
es
sint potestate
m
s
upra
s
crip
ta casa et res abendi tenendi i
npera
ndi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuato nom
in
e usufructuandi Nisi tantu
m
pro omni censu
m
et iustit
ia
m
exinde tibi u
e
l ad successorib
us
tuis p
er
sing
u
los annos ad pars ipsius epischopatui u
est
ro redde
[re]
debeamus hic luca ad s
upra
s
crip
to epischopatui u
est
ro p
er
omnem mense septe
m
brio p
er
nos au
[t p
er
]
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad ministerialem
m
finale appare corretta su
s
illu
m
quas ibi p
re
te
m
pore abueritis argentu
m
den
ario
s bonos exp
[endi]
b
iles nume
ro
t
ri
ginta
Barsocchini
sexsaginta
et sex tantu
m
et si a nos uob
is
hec omnia qual
iter
superius legitur p
er
sing
[ulos anno]
s sic non adin
pleuerimus et non conseruauer
[imus]
aut si s
upra
s
crip
ta c
[asa et]
res relacxa
[u]
e
rimus u
e
l si p
er
nos pegio
rata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
arighisi una cu
m
meis hered
es
conp
[
onere
]
tibi q
ui
s
upra
petrus ep
iscopu
s u
e
l ad succe
[ssorib]
us tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
quinquaginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit conuenit et duas inter nos car
[tul]
as pe
tru
m
not
arium
et schab
inum
scribere rogauimus actum luca sign
um
+ m
anu
s arighisi q
ui
hunc libellu
m
fieri rog
a
ui
t
S e
g
[o]
fr
a
im
un
dus not
arius
rog
a
tus ad arighisi me teste subs
cripsi
S ego
[...6...]
us
rog
at
us ad arighisi me teste subs
cripsi
S ego ildibertus rogatus ad arighisi me teste subs
cripsi
sign
um
rodolfi
r
preceduta da
s
o
p
fi
lio q
uon
d
am
alboni tes
ti
s S ego petrus rogatus ad arighisi me teste subs
cripsi
2 S ego petrus not
arius
et schab
inus
p
o
st tradita
m
co
[n]
p
leui et ded
i
[2 ]
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris
[n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
]
hugho gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o propitio
sulla seconda
p
un segno abbreviativo erroneo per
p
er
primo octa
uo
k
[a]
l
endas
[...5–6...]
ind
ic
tione
quinta decima Manifesti sum
us
nos
[fu]
s
[ciano]
fili
o b
one
m
emorie
marchi
et
lopo filio q
uon
d
am
petri q
ui
a tu petrus gr
ati
a d
e
i hui
u
[s]
s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluend
um
dedisti nob
is
id est illa
m
medietas ex integru
m
de casa et res illa massarici
a
[in]
loco et finib
us
ca
m
pulo p
er
tinentes ipsius episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini quas fridiano et adalfridi massarii ad man
us
suas abere uidetur de casa uero ipsa cu
m
funda
[men]
to et edeficio suo seu curte orto terris uineis cultis
i
appare corretta su
a
reb
us
-
b
us
corretto su due lettere
u
e
l incultis de om
[nia]
quantu
m
ubique ad ipsa casa est p
er
tinente et s
upra
s
crip
to fridiano et adalfridi exin
[de]
ad man
us
suas abere uidetur nob
is
exinde
de
disti
la prima
i
corretta su
e
illa
m
medietas ex integra
m
q
[...]
s
upra
s
crip
to adalfridi ad man
us
suas abere uidetur nob
is
eas liuellario nom
ine
dedisti t
[ali]
ordine
m
ut
t
corretta su altra lettera
nos u
e
l n
ost
ris heredib
us
in ipsa medietas de pr
e
d
ic
ta casa quas adalfri
[di ad man
us
]
suas abere uidetur
.
ressidere et abitare debeam
us
et ta
m
ipsa medietas de
[pr
e
d
ic
ta]
oppure
s
upra
s
crip
ta
casa et res bene laborare et gub
er
nare seo meliorare debeam
us
et nob
is
eas
[priuato]
nom
ine
fruere debeam
us
Nisi tantu
m
pro omni censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l
[ad]
successorib
us
tuis ad pars s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro reddere
reddere
preceduto da
re
dilavato
debeam
us
p
er
singulo
s
[annos]
p
er
homne
m
mense septe
m
brio p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro ar
[gentu
m
]
den
ario
s bonos expendiuiles numero quattuor et a mandato u
est
ro uenire debea
[mus hic]
luca lege
m
et iustitia
m
faciendu
m
tantu
m
et si a nos uob
is
ec omnia qual
iter
superius
[legitur]
ad pars s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro tal
iter
non adimpleuerim
us
et non conseruauerim
us
sic
[ut su]
pra legitur aut si s
upra
s
crip
ta medietas de pr
e
d
ic
ta casa et res quas nob
is
dedisti rela
c
[xaueri]
m
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit spondim
us
nos cu
m
n
ost
ris heredib
us
conp
onere
tibi
[u
e
l ad suc]
cessorib
us
tuis pena
m
argentum sol
idos
triginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuen
[it et du]
as inter nos libelli ioh
annem
not
arium
scribere rogauim
us
actu
m
luca singn
a
S S m
anu
s fusciani et lopi q
ui
hunc libellu
m
fieri rogauerunt S ego sichardus not
arius
rogatus a fusciano
c
preceduta da
s
dilavata
et lopo me teste subs
cripsi
S ego leo not
arius
rogat
us
a fusciano et lopo me teste subs
cripsi
2 S ego petrus not
arius
et schab
inus
su
[bs
cripsi
]
S
ego
falcho rogatus a fusciano et lopo me teste subs
cripsi
S ego ioh
annes
rogatus a fusciano et lopo me teste s
ub
s
cripsi
S ego iohannes not
arius
Post tradita
m
conpleUi et dedi
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugho gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o propitio quarto
:
idus ap
ri
lis indic
tione
tertia
:
Mani
festu sum ego boniprando filio bo
nie q
ui
a tu petrus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartu
la liuellario nom
ine
ad censum p
er
ex
soluendu
m
dedisti mihi
:
id est ca
sa et res illa in loco ubi dicitur cam
pulo prope plebe s
an
c
t
i cassiani finib
us
castro nouo p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
epis
chopatui u
est
ro
.
s
an
c
t
i martini
:
quas ipsa casa et res recta esse uidetur p
er
petri
p
er
to que popo uocatur casa uero ipsa cu
m
fundamento et edeficio suo seo curte orto terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia et in o
m
nib
us
reb
us
ta
m
domnicatis qua
m
et massariciis quantas ubique in qualibet lo
cis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
ta casa est p
er
tine
n
tes et s
upra
s
crip
to petrip
er
to exinde ad manus suas abet in inte
gru
m
mihi eas liuellario nom
ine
dedisti
:
tali ordine
m
ut ab ac die du
m
uita petri pr
es
b
iter
i filio s
upra
s
crip
ti petrip
er
ti fuerit in eius sint potestate
m
s
upra
s
crip
ta casa et res dieb
us
uite sue abendi tenendi inperandi laborare faci
endi meliorandi et eas priuatu
m
nom
ine
abendi et fruen
di et post ei
us
decessu
m
reuerta et deuenia s
upra
s
crip
ta casa et res in potestate mea q
ui
s
upra
boniprando
d
corretta su altra lettera
u
e
l de meis he
redib
us
simil
iter
abendi tenendi inperandi laborare fa
ciendi residendi abitandi meliorandi et nob
is
priua
tu
m
nom
ine
abendi et usufructuandi sic tamen licentiam et potestate
m
abeas ego q
ui
s
upra
boniprando u
e
l de meis heredib
us
s
upra
s
crip
ta
medietas de s
upra
s
crip
ta casa et res p
er
libellu
m
dare et e
m
mitere in potes
tate adalberti filio teup
er
ghe et de suis heredib
us
si ipse adal
berto ad legitima etate
m
uenerit simil
iter
abendi tenendi inpe
randi et usufructuandi ita ut melioretur na
m
non pegioretur nisi tantum pro omni censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad post
e
ri
[sque]
subcessorib
us
tuis ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
epischopatui u
est
ri p
er
singul
o
s
a
nnos p
er
omne mense septe
m
ber censu
m
uob
is
reddere debeam
us
hic luca ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
epischopatui u
est
ro p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut a ministeriale
m
illu
m
quas in ipso domo p
re
tempore fuerit argentu
m
den
ario
s bonos expendiuiles numero dece
m
et a mandato u
est
ro uenire debea
m
us
hic luca lege
m
et iustitia
m
faciendu
m
tantu
m
et si a nos uob
is
hec omni
a
q
ual
iter
supe
ri
[u]
s
le
[gi]
tur p
er
singulos annos sic non fuerint
a
di
n
ple
ta
et c
o
nseruata a
u
[t]
[si s
upra
s
crip
ta casa]
et
res quas mihi dedisti relaxsauerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit spondeo ego boniprando Una cu
m
meis heredib
us
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
petr
us
ep
iscopu
s u
e
l ad posterosque subc
[e]
s
sorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
tr
[iginta
Barsocchini
triginta
q
ui
a]
ta
l
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli
:
ildip
er
tu
m
not
arium
scribere
r
[o]
gauim
us
actu
m
luca
:
sign
um
+ m
anu
s boniprandi qui hunc libello
fi
eri r
ogauit
+ ego ghisalp
er
to schab
inus
s
ub
s
cripsi
S
[ego]
p
etr
u
s not
arius
rogat
us
a boniprando
m
e teste subs
cripsi
S
ego a
[...4...a]
ndo
forse
aliprando
r
o
gatus a boniprando me teste subs
cripsi
S
[io]
hanne
s iudex dom
ni
re
g
is subs
cripsi
2 S ego ildip
er
tus not
arius
post tradita
m
conpleui et dedi 2
S EXEMPLAR
in maiuscole allungate
in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugo gr
ati
a dei rex
.
anno rengni
n
posteriore appare corretta da
h
ei
us
deo p
ro
pitio septimo
.
et filio ei
us
do
m
ni lotthario itemq
ue
rex
.
anno regni ei
us
s
e
c
un
do
.
tertio kal
endas
martias ind
ictione
sexta Manifestus sum ego ioh
annes
filio b
one
m
emorie
rachifonsi not
arii
q
ui
a p
er
hanc cartula uindo et trado uobis albolfo pr
es
b
iter
o
.
et ubaldo seo roppaldo adq
ue
ioh
anni
g
erma
ni filii gharilinde
.
seo in te ipsa q
ui
s
upra
gharilinda
.
et filia b
one
m
emorie
ghisalprandi
.
id est una petia de t
er
ra mea illa qua
m
abeo infra castello que dic
itur
colle de pastino
.
et est tene
n
tes ipse petia de t
er
ra uno capo in uia publica
.
alio capo tenet in muro de s
upra
s
crip
to castello
.
lato uno tenet in fundamento de casa meas quas michi reseruo
.
et alio lato tenet in fun
damento de casa quas teup
er
to pr
es
b
iter
o ad manus suas abere uid
e
t
ur
et in t
er
ra uacua quas michi reseruo s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra qual
iter
ab o
m
nis parte circu
n
data est p
er
desingnatas locas q
ue
est p
er
mensu
ra ad iusta p
er
ticha mensuratas schalas
[***7***]
spazio lasciato in bianco, da riempire con la quantità
in integru
m
una cum casa et granario q
ui
infra s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra constructa et eleuata esse uidet
ur
uob
is
eas uindo et trado Pro quib
us
ad uos p
re
tiu
m
recepi argentu
m
sol
idos
sexaginta in p
re
finito und
e
rep
ro
mitto ego q
ui
s
upra
ioh
annes
una cu
m
meis hered
es
uob
is
g
erma
ni et gharilinda genetrice u
est
ra u
e
l ad u
est
ris he
redib
us
aut eidem homini cui uos s
upra
s
crip
ta mea uend
iti
o d
e
deritis
.
u
e
l abere decre
ueritis ut si nos uob
is
eas aliqua
n
do temp
o
re in aliq
uod
exind
e
inte
n
tionaueri
m
us
aut rectolli u
e
l suptragi quesierimus Nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aut d
e
derim
us
p
er
quolibet ingenio et si nos exind
e
autores dare uo
lueritis uob
is
eas ab o
m
ni homines defendere non potuerim
us
spomdim
us
nos uob
is
comp
one
re s
upra
s
crip
ta mea uend
iti
o in duplu
m
in ferquidem loco sub estimatione
m
quale
s tunc fuerit sic tamen si nos exind
e
autores nec defensores querere nec dare nolueritis
.
aut non potuerim
us
licentia
m
abeatis absq
ue
n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fuerit uoluntas
.
exind
e
causas agendi responsu
m
retdendi fine
m
pone
n
di modis o
m
nib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
car
tu
la ista qual
iter
iusta lege
m
meliuS potueritis q
ui
a in tali ordine hanc car
tu
la uuinibertu
m
not
arium
scribere rogaui actu
m
loco fundangno
;
+ ego ioh
annes
in anc cartula a me facta s
ub
s
cripsi
+ ego inghifredi rogatus a ioh
anne
s testes et p
re
tio dante uidi
;
+ ego daiprando rogatus a ioh
ann
e teste s
ub
s
cripsi
et p
re
tio dante uidi
;
+ ego iohannes iudex do
m
norum regis s
ub
s
cripsi
;
sign
um
+ m
anu
s gotifridi filio b
one
m
emorie
roppaldi testes et p
re
tio dante uidi
;
sign
um
+ m
anu
s chuneradi filio b
one
m
emorie
s
upra
s
crip
ti roppaldi testes et p
re
tio dante uidi S ego uuinibertus not
arius
Post tradita compleui et dedi
;
S ildebrandus not
arius
do
m
ni imp
erato
ris autemticum illud exemplaui 2 S ego hubaldus aute
n
ticu
m
illud uidi et legi und
e
hoc exemplar factu
m
est et hic s
ub
s
cripsi
2
S in n
omine
d
omi
ni n
ost
ri i
es
u
christi
xi
d
e
i eterni hugo gratia d
e
i rex anno rengni ei
us
d
e
o p
ro
pitio decimo et lothario filio eius rex rengnante anno q
ui
nto m
ensi
s martius ind
ictione
nona Manifestu su
m
ego cune
radus in d
e
i nom
ine
sede s
an
c
t
e lucensis eccl
esi
e umilis ep
iscopu
s q
ui
a p
er
unc scriptu
m
et n
ost
ra conuenentia ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dare adque firmare uideor tibi adalmanno q
ui
moricio uocatur filio rosp
er
ti id est sorte et reb
us
mea illa in eode
m
loco q
ui
uocitatur muli
na quot est p
ro
pe paterno q
ue
p
er
tines de ec
c
les
i
a episcopatuo n
ost
ro s
an
c
t
i martini ec
si intenda forse
et
prenominata ipsa s
upra
s
crip
ta sorte et rebus in predicto loco mulina cu
m
om
ni
a supra se et infra se abentes cu
m
curtificiis orta
lias terris uineis oliuetis castanietis siluis uirgareis pratis pas
cuis cultis rebus et incultis mouilibus et in o
m
nibus quantu
m
ad ipsa s
upra
s
crip
ta sorte et rebus est p
er
tenentes et ipsi teudicio massario abere et detinere uisus fuit et tui
si intenda
tu
ipsi q
ui
s
upra
adalmanno massario abere
abere
preceduto da lettera erasa, forse
h
et de
tinere esset uidetur om
ni
a et in o
m
nibus sicut sup
er
legit
ur
tibi q
ui
s
upra
adalman
no
la prima
n
nell'interlinea superiore
u
e
l tuis filiis et eredibus ibide
m
firmare uideor in integru
m
tali enim uero tenore tu q
ui
s
upra
adalmanno u
e
l tuis filiis et eredibus ipsa s
upra
s
crip
ta sorte et rebus eas abere debeatis ad i
n
p
er
andu
m
et detenendu
m
laborandu
m
labo
rare faciendu
m
meliorandu
m
et non peiorandu
m
et in o
m
nibus usufructuandu
m
casa cu
m
edeficio faciendu
m
p
er
tuos eredes aut tuos omines ibide
m
reseden
du
m
et abitandu
m
nisi tantu
m
p
er
om
ne
s singulos annos in me
nsi
s madius
madius
su rasura
retdere u
e
l p
er
exoluere debeatis pensione
m
argentu
m
denarios duodeci
m
boni expendibilis qualis p
er
te
m
pore occurrunt p
er
te aut p
er
tuos eredes aut
si intenda
at
ovvero
ad
curte mea do
m
nica
ta loco q
ui
dicitur s
an
c
t
o rigulo ad ministeriale n
ost
ro q
ui
ibide
m
p
er
te
m
pore fuerit et si uos adi
m
plentes ea q
ui
s
upra
legitur et nos uob
is
exinde foras expellere aut retolle
re suptraiere u
e
l minuare quesierimus aut a
m
plius uob
is
sup
er
inposuerimus p
er
colibet ingenio tunc rep
ro
mitto me q
ui
s
upra
cuneradus ep
iscopu
s una cu
m
posterisque sup
cessoribus meis tibi q
ui
s
upra
adalmanno u
e
l ad tuis filiis et eredibus co
m
ponere pena
m
argentu
m
soledos centu
m
iteru
m
rep
ro
mitto me q
ui
s
upra
adalmanno una cu
m
meis filiis et ere
dibus tibi q
ui
s
upra
cuneradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque supcessoribus tuis ec om
ni
a adi
m
plere et si non adi
m
pleuerimus qualit
er
sup
er
legit
ur
tunc co
m
ponamus nos uobis similit
er
pena
m
argentu
m
soledos centu
m
q
ui
a int
er
nobis taliter conuenit unde int
er
nos duos liuelli un
o
tenore petrus not
arius
scriuere rogauim
us
actu
m
comitato populoniense
C
ego conradus gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s in oc libello a me facto s
ub
s
cripsi
S sig
num
ma
nus
adalmanni q
ui
unc liuello similit
er
fierit rogauit S sig
num
ma
nus
cosp
er
ti genitor eius consentiente S sig
num
ma
nus
adalprandi filius b
one
m
emorie
adalb
er
ti t
es
t
is
S sig
num
ma
nus
lopi filius b
one
m
emorie
leo t
es
t
is
S sig
num
ma
nus
fiiberti
si intenda
filiberti
;
fiib
- appare scritto su lettere dilavate
filius b
one
m
emorie
rixxeri t
es
t
is
S ego p
et
si intenda
petrus
; non si vedono lettere dopo
pet
-, né segni abbreviativi
not
arius
pos tradita co
m
pleu
it
et
d
e
d
i
[S ]
in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugho gratia d
e
i rex
an
no regni ei
us
d
e
o propitio Un
d
ecim
o
et fili
o
eius domn
us
lottharius ide
[
m
]
q
ue
rex anno regni ei
us
sexto pridie idus iulii ind
ictione
nona
.
Manifestu su
m
ego gottifridi iudex domnor
um
regu
m
filio ghisalprande q
ui
a tu petrus pr
es
b
iter
o rectore
m
adq
ue
custode
m
eccl
esie
beati s
an
c
t
i iohanni baptiste et s
an
c
t
i laurentii sita loco cerbaria Ubi dic
itur
Uaiano p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti mihi id est omnia et in o
m
nib
us
casis et reb
us
ta
m
domnicatis qua
m
et massariciis p
er
tinentib
us
s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
i ioh
annis
baptiste et s
an
c
t
i laurentii ia
m
dictis casis et reb
us
ta
m
domnicatis qua
m
et massariciis u
e
l aldio
naliciis et tributareis cu
m
fundamentis et omne
m
edeficiis u
e
l uniuersis fabricis suis seo curtis ortis terris uineis oliuetis castanietis siluis uirghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis mouile u
e
l inmouile seoq
ue
se mo
b
entib
us
omnia et in o
m
nib
us
casis et reb
us
ta
m
domnicatis qua
m
et massariciis quantas ubiq
ue
in qualibet locas u
e
l uocabulas ad
d
su lettera dilavata
s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i ioh
annis
baptiste et s
an
c
t
i laUren
U
sembra ricalcata su
u
tii sunt p
er
tenentes aUt p
er
tenere debent
ur
Una cu
m
homnib
us
eccl
esiis
subiectis ipsius ple
be
m
in integr
um
mihi eas liuellario nom
ine
dedisti Una cu
m
portione
m
u
e
l exe
m
plar de illa or
dinationis pagina
m
p
er
quas tu in s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i ioh
annis
et s
an
c
t
i laUrentii
U
sembra ricalcata su
u
ordinatus et confirmat
us
es Ut in mea u
e
l de meis heredib
us
sint potestate
m
ips
a
exe
m
plar de illa ordinationis pagina
m
aUt ipsa ordinationis pagina
m
quales exinde nob
is
abere et ostendere potuerim
us
nob
is
abendi et ostendendi et nob
is
iusta lege
m
defensandi quomodo nob
is
oportu
m
fuerit Tali ordine
m
Ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
gottifridi iudex domnor
um
reg
um
u
e
l de meis heredib
us
sint potestate
m
omnib
us
s
upra
s
crip
tis casis et
r
eb
us
ta
m
domnicatis qua
m
et massariciis siue eccl
esii
s quas nob
is
supra dedisti eas
a
vergata su altra lettera
abendi tenendi inp
er
andi gu
b
er
nandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi Et in ipsa d
omi
ni eccl
esi
ai
si intenda
eccl
esi
a
s
an
c
t
i iohanni baptiste et s
an
c
t
i laurentii et s
an
c
t
e
[ma]
rie p
er
n
ost
ra dispositione
m
n
preceduta da lettera dilavata
officiu
m
d
e
i et luminaria ad
que incensu
m
seo missaru
m
solemnia fieri debea
m
Nisi tantu
m
et
davanti ad
et
ci si aspetterebbe
pro
omni
censu
m
iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad successorib
us
tuis ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
i ioh
annis
et s
an
c
t
i laurentii u
e
l ad pars episcopatui s
an
c
t
i martini censu
m
reddere debeam
us
.
p
er
nos aUt p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aUt ad min
i
steriale
m
illu
m
quas ic luca
.
in s
upra
s
crip
to domu
m
p
re
te
m
pore fuerit p
er
sin
gulos annos p
er
omne
m
mense magio
magio
aggiunto in un secondo tempo nello spazio lasciato originariamente in bianco; l'inchiostro è il medesimo
censu
m
reddere debeam
us
argentu
m
sol
idos
octo de bonos den
ario
s expendiui
les duodeci
m
den
ario
s p
er
singulos sol
idos
rationatos tantu
m
et si a nos uob
is
ec om
ni
a qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos tal
iter
non adimpleueritis et non conseruaueriti
s
sicut supra legit
ur
aUt si s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
et eccl
esii
s quas uob
is
s
up
ra dedisti
si intenda
dedi
relaxaUeri
tis
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
gottifridi iudex domnor
um
regu
m
una cu
m
meis hered
es
conp
onere
tibi q
ui
s
upra
petrus pr
es
b
iter
o u
e
l ad successorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
centum q
ui
a t
al
iter
in
ter nos conuenit Et duas inter nos libelli iohannes not
arius
et iudex domnor
um
regu
m
scribere rogauim
us
actu
m
luca S gottefredus iudex domno
rum
regu
m
in hunc libello a me facto subs
cripsi
2 2 S ego richimundus not
arius
rogat
us
a ghottefredus iudex domno
rum
regum me teste subs
cripsi
2 S ego gherimundo rogatus a ghottefredus iudex domnoru
m
regu
m
me teste subs
cripsi
S amalbertus not
arius
domno
rum
regu
m
rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S ego eraldo rogatus a ghotefredus
r
su altra lettera
iudes donorun regu
m
me teste subs
cripsi
S ild
i
bertus not
arius
domno
rum
regu
m
rog
atu
s a gottefredus iudex domno
rum
regu
m
t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S uppaldo iudex domnoru
m
regu
m
s
ub
s
cripsi
S
i
[o]
hannes not
arius
Et iudex domnor
um
regu
m
Post tradita
m
conpleui et dedi
.
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugho gratia d
e
i rex anno regni e
ius
d
e
o propitio undecimo et filio ei
us
donnu
m
hlottarius ide
m
que
m
rex anno regni e
ius
sexto pridie idus martii ind
ictione
decima Manifes
t
u s
u
[
m
]
ego urso filio b
one
m
emorie
la
m
p
er
ti q
ui
a tu
m
conradus gratia d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
umilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exsoluendu
m
dedisti mihi id est una petiola de terra ubi fuit casa infra c
astello illo q
ui
dicitur ad murriano p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti ep
iscopu
s u
est
ro s
an
c
t
i martini et
e
s
t
tenentes uno capo in muro de ipso castello alio capo tenet in uia illa q
ue
p
er
ipso castello p
er
currit ambas lateras est tenentes in terra s
upra
s
crip
te eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i martini quas mihi menime dare uideor
si intenda
uideris
s
upra
s
crip
ta petiola de
de
aggiunto tra
petiola
e
terra
apparentemente in un secondo tempo
terra ubi fuit casa cu
m
fundamento et omne
m
etdeficio suo qual
iter
circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
me
n
sura ad iusta p
er
ticas mensuratas de uno capo pedes noue et de alio simil
iter
ad pe
des q
ui
dicitur liuprandi don
ni
regi et de ambas lateras p
er
umquanque late
ras pedes dece
m
et octo simil
iter
ad pedes que dicitur liuprandi don
ni
regi in inte
gru
m
mihi eas
un tratto di abbreviazione sopra
e
per errore
liuellario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in tua u
e
l de tuis he
redib
us
sim potestate
m
s
upra
s
crip
ta petiola de terra ubi fuit casa abendi tenendi inperan
di laborare faciendi et usufruttuandi et nobis eas priuatu
m
nom
ine
usufruttuandi et in s
upra
s
crip
ta petia de terra casa leuare et claudere seo chop
er
ire debeam
us
et postea casa ibi leuata fuerit im mea u
e
l de meis heredib
us
sim potestate
m
eas abendi tenendi gubernandi laborare
e
preceduta da
e
erasa
faciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
abendi nisi
tutto su rasura a partire da
et
postea
alla riga 17 fino alla
n
in
nisi
tantu
m
pro omni censu
m
et i
us
titia
[
m
]
et exinde tibi u
e
l ad supcessorib
us
tuis ad pars s
upra
s
crip
ti ep
iscopu
s u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
singulos annos p
er
omne
m
mense ianuario censu uobi
s redere debeam
us
p
er
nos aut p
er
miso n
ost
ro uobis u
e
l ad misso u
est
ro hic luca ad s
upra
s
crip
to ep
iscopu
s u
est
ro argentu
m
denarios bonos expendiuiles numuro duo ta
n
tu
m
et si a nos uobi hecc onnia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos sic fuerit adinpleta et conseru
[a]
ta a
a
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
e
; lo scrittore sembra aver sbagliato la formula, in cui ci si aspetterebbe
aut
s
upra
s
crip
ta petiola de t
[e]
rra aut s
upra
s
crip
ta casa quas ibi leuauerim
us
relassauerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit spon
deo ego q
ui
s
upra
urso una cu
m
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad supcessorib
us
tuis pen
a
[
m
]
argentu
m
sol
idos
quadraginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duas inter nos libelli rop
paldus not
arius
scribere rogauim
us
actu
m
luca singn
um
+ m
anu
s ursi q
ui
hunc libello fierit rogauit S ego isimbaldus rogat
us
ab uu
r
so
r
insicura, può essere intesa come
s
; a partire da
s
il resto della riga è scritto con un altro inchiostro e verosimilmente da un'altra mano
me teste subs
cripsi
S iohannes iudex domnor
um
regu
m
subs
cripsi
S
[e]
g
[o]
[an]
selmo
Barsocchini
Anselmo
rogatus ab urso me teste s
ub
s
cripsi
S ego roppaldus not
arius
pos tradita
m
compleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugho gr
ati
a d
e
i rex anno re
gni ei
us
d
e
o p
ro
pitio duodecimo et filio ei
us
domn
us
lottharius ide
m
q
ue
rex anno regni ei
us
septimo idus martias ind
ictione
undecima Manifestu su
m
ego andreas pr
es
b
iter
o filio b
one
m
emorie
ilderichi q
ui
a conuenit mihi una tecu
m
conradus gratia d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s Ut int
er
nos de aliquantis reb
us
chomutatione
m
facere deberem
us
sicut et factu
m
est Proinde ego q
ui
s
upra
andreas pr
es
b
iter
o p
er
hanc cartula in chomutatione
m
dare et tradere uideor tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i marti
ni id est Una petia de t
er
ra mea illa qua
m
abeo in loca et finib
us
stranipugio p
ro
pe eccl
esia
s
an
c
t
e marie q
ue
dic
itur
ad ponte et es tenentes ipse petia de t
er
ra Uno capo in t
er
ra eccl
esie
s
an
c
t
i matthei aposto
li et alio capo tenet in t
er
ra eccl
esie
s
an
c
t
e marie lato Uno tenet in t
er
ra q
ue
fuit q
uon
d
am
ghisalprandi subdiac
oni
et alio lato tenet in terra s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro et in classo s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra qual
iter
ab omnis parte cir
cu
n
data est per
p
corretta su altra lettera
desingnatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
ticha mensuratas sist
arios
uiginti et noue in integr
um
cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis tibi eas in chomutatione
m
dare et tradere ui
deor ad pars ia
m
dicte eccl
esie
episcopatui U
est
ro s
an
c
t
i martini Et P
ro
s
upra
s
crip
ta petia de terra quas tibi in cho
mutatione
m
dedi recepit
recepit
preceduto da due lettere erase
ad te in chomutatione
m
de pars ia
m
dicte eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini id est duo petiis
is
su
e
de terris illis q
ue
una ex ipse petia de t
er
ra esse uidet
ur
uinea in loco et finib
us
scleto p
ro
pe eccl
esia
d
omi
ni et sal
uatoris p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini et es tenentes ipse petia de terra quod est uinea Uno ca
po in t
er
ra et uinea rodilandi et alio capo tenet in t
er
ra et uinea s
upra
s
crip
te eccl
esie
d
omi
ni et saluatoris et in t
er
ra et uinea eccl
esie
s
an
c
t
i mi
chaelis archangeli et in terra eccl
esie
s
an
c
t
e lucie lato Uno tenet in t
er
ra et uinea uuilleradi et alio lato tenet in terra et uinea s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
i michaelis archangeli et ille alia petia de t
er
ra uocitatur a spinitulo tenentes uno capo cu
m
uno lato in uia alio capo tenet in terra et uinea uuilleradi et alio lato tenet in terra s
upra
s
crip
te
s
upra
s
crip
te
su una parola dilavata più estesa
eccl
esie
s
an
c
t
i michaelis archangeli
c
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
g
s
upra
s
crip
te duo petie de t
er
ra q
ue
una ex ipse petia de terra esse uidet
ur
uinea qual
iter
ab omnis parte circu
n
data est per desingnatas locas
q
uod sunt inter anbas p
er
mensura ad iusta p
er
ticha mensuratas sist
arios
uiginti et duo in integr
um
cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis ad
ad
preceduto da un trattino verticale in mezzo alla riga
te eas in chomutatione
m
recepit de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini Ubi et sup
er
hanc chomutatione
m
secundu
m
lege
m
tu
t
appare corretta su
e
q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s direxsisti missos tuos i sunt nomina eor
um
roppaldus
-
pal
- vergato su -
ald
- dilavato
not
arius
filio b
one
m
emorie
gheripaldi
-
eripal
- vergato su -
iselfridi
dilavato
et adalberto filio b
one
m
emorie
ghisolfi
[ad]
q
ue
q
vergata su
et
teutpaldus iudex domnor
um
regu
m
q
ui
anbulauerunt et p
re
uiderunt seo estimauerunt adq
ue
renuntiauerunt qual
iter
meliorata chomuta
[tione
m
]
d
edi ad pars s
upra
s
crip
to episcopatui u
est
ro qua
m
recepisset ut magis homni te
m
pore hanc chomutatio int
er
nos firma
m
et stabile
m
p
er
maneat se
m
p
er
Unde re
[prom]
itto ego q
ui
s
upra
andreas pr
es
b
iter
o una cu
m
meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisq
ue
supcessorib
us
tuis aUt eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
ta petia de terra quas tibi in chomutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis
.
Ut si nos uob
is
eas aliquando te
m
pore in aliquod exinde intentionauerim
us
aUt re
tolli u
e
l suptragi q
ue
sierim
us
nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aUt dederim
us
p
er
quolibet ingenia et si nos exinde
n
ricalcata su altra lettera
autores dare uolueritis
dopo
l
segue lettera dilavata
uob
is
eas
[a]
b
omn
[i]
ho
[m]
ines defendere no
no
aggiunto in un secondo tempo tra
defendere
e
potuerim
us
potuerim
us
spondeo ego q
ui
s
upra
andreas pr
es
b
iter
o una cu
m
meis hered
es
conp
onere
tibi q
ui
s
upra
q
ui
s
upra
appare leggermente dilavato
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisq
ue
succe
s
sorib
us
s
dilavata all'inizio della riga
tuis aut eide
m
homini cui nos s
upra
s
crip
ta petia de terra quas tibi in chomutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis ia
m
dicta petia de t
er
ra in duplu
m
in ferq
ui
de
m
loco sub estimatione
m
quales tunc fuerit sic tamen si nos exinde autores dare
dare
su dilavatura
uolueritis licentia
m
abeatis absq
ue
n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fuerit uoluntas exinde causas agendi responsu
m
reddendi fine
m
ponendi modis homnib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
cartula ista qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
int
er
nos conuenit et duos int
er
nos chomutationis cartule iohannes not
arius
et iudex domnor
um
regu
m
scribere rogauim
us
actu
m
luca
S
ego andreas
r
preceduta da lettera dilavata
pr
es
b
iter
o in anc chomutationis
la prima
t
preceduta da
t
erasa
cartula a me facta manu mea s
ub
s
cripsi
[S ]
ego roppaldus not
arius
sicut de me supra legitur missus fui 2
[S ]
ego a
[da]
l
bertus sicut de me supra legitur missus
-
su
- vergato su due lettere dilavate, verosimilmente
us
fui S teutpaldus iudex domnor
um
regu
m
sicut
u
sembra avere una ramificazione superflua
de me supra legit
ur
miss
us
fui 2 S ego ioh
annes
rogatus ab andreas pr
es
b
iter
o me teste s
ub
s
cripsi
S
ego andr
e
as not
arius
rogat
us
ab
b
preceduta da
d
dilavata
andreas pr
es
b
iter
o me teste subs
cripsi
2
[S ego]
sichifridi rogatus ab andreas pr
es
b
iter
o me teste s
ub
s
cripsi
S leo iudex domno
rum
regu
m
s
ub
s
cripsi
[S ego io]
h
annes not
arius
et iudex domnor
um
regu
m
Post tradita
m
conpleUi et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
ae Et indiuiduae trinitatis hugho gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o p
ro
pitio quarto decimo et filio ei
us
d
om
n
o
hlotthario ide
m
que rex anno nono
:
tertio idus iulii
.
ind
ictione
duodecima Manifestu su
m
ego gherardo filio b
one
m
emorie
chunimundi q
ui
a tu leo pr
es
b
iter
o que cillo uocatur filio q
uon
d
am
lam
fridi rectorem adque custode
m
eccl
esie
beate s
an
c
t
e marie et s
an
c
t
i iohanni baptiste quod est plebe
m
baptismale sita loco et finib
us
marilla q
ui
a p
er
hanc cartula liu
e
llario nom
ine
ad censum p
er
exoluendu
m
dedisti mihi
:
id est quartam portione
m
de om
ni
a et ex omnib
us
casis et reb
us
illis q
ue
sunt p
er
tinentib
us
de s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
e marie et s
an
c
t
i iohanni baptiste quod est plebe
m
baptismale seu et quartam portione
m
de omnia et ex omnib
us
casis et reb
us
illis p
er
tinentib
us
eccl
esie
s
an
c
t
i pancratii
.
q
ue
est desup potestate
m
ipsius plebis ia
m
dicta quartam portione
m
de omnib
us
s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
ta
m
de dom
nicatis quam et de massariciis seu aldionariciis adque de tribu
tareis cu
m
fundamentis et omne
m
edeficiis u
e
l uniuersis fabri
cis suis seu de curtis ortis terris uineis oliuetis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis de om
ni
a et ex o
m
nib
us
casis et reb
us
ta
m
domnicatis quam et massariciis quantas ubique in qualibet locis u
e
l uo
cabulis ad s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
e marie et s
an
c
t
i ioh
annis
plebe
m
baptismale et s
an
c
t
i pan
cratii
:
est p
er
tinentib
us
ut dictu
m
est quartam portione
m
exinde ex integru
m
in in
tegru
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
gherardo u
e
l de meis hered
es
sint potestate
m
eas abendi tenendi inp
er
andi gub
er
nandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et usufructuandi Nisi tantu
m
p
er
om
n
i censu
m
et iustitiam exinde tibi u
e
l ad successorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
omne
m
mense magio censu
m
uob
is
reddere debeam
us
ad pars ipsius eccl
esie
plebis u
est
re p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro ar
gentu
m
den
a
r
io
s bonos expendibiles numeros uiginti quattuor
.
tantu
m
et si a nos uob
is
hec om
ni
a qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos sic non fuerint adimpleta et conseruata aut si s
upra
s
crip
ta quartam portione
m
de s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
quas mihi superius liu
e
llario nom
ine
dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
gherardo una cu
m
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
leo pr
es
b
iter
o u
e
l ad successorib
us
tuis penam argentu
m
sol
idos
uiginti q
ui
a tal
iter
inter
t
su altra lettera
nos conuenit et duos inter nos libelli amalbertu
m
not
arium
domno
rum
regu
m
scribere rogauim
us
actu
m
luca 2 + ego gerardo
e
preceduta da
h
dilavata
in unc libello
o
preceduta da
e
dilavata
a me facto s
ub
s
cripsi
+ ego uuillerado rogatus a gherardo me teste s
ub
s
cripsi
+ ego ioh
annes
rogatus a gherardo me teste s
ub
s
cripsi
+ ego richardo
i
ricalcata su altra lettera
rogatus
g
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
r
a gherardo me teste s
ub
s
cripsi
S teutpaldus
i
udex domnor
um
regu
m
s
ub
s
cripsi
2 S amalbertus not
arius
domno
rum
regu
m
Post tradita
m
compleui
p
con asta alta per errore
et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugho gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o p
ro
pitio quarto decimo et filio ei
us
domn
us
lottharius ide
m
q
ue
rex anno regni ei
us
nono quarto idus aprilis ind
ictione
tertia decima Manifestu su
m
ego beraldo filio b
one
m
emorie
peraldi q
ui
a tu conra
dus gratia d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti mihi id est eccl
esia
illa cui uocabulu
m
fuit beati
e
rifatta su altra lettera
s
an
c
t
i petri sita loco asulari q
ui
a a d
e
i iudicio a gens paganor
um
demoluta
si intenda
demolita
esse uidetur p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini eccl
esia
uero ipsa in qua fuit uocabulu
m
beati s
an
c
t
i petri una cu
m
homnib
us
reb
us
domnichatis et massariciis ad eas p
er
tinentib
us
quod sunt terris cultas res u
e
l incultas om
ni
a et ex o
m
nib
us
reb
us
ta
m
domnichatis qua
m
et massariciis quantas ubiq
ue
in qualibet locas u
e
l uocabulas ad s
upra
s
crip
ta eccl
esia
in qua fuit uocabu
lu
m
beati s
an
c
t
i petri sunt p
er
tinentib
us
u
e
l in antea ibide
m
p
er
tinentes
-
es
su dilavatura
fuerint in integr
um
mihi eas liuellario nom
ine
dedisti tali ordine
m
Ut ab odierna die in mea q
ui
s
upra
beraldo u
e
l de meis heredib
us
sint et p
er
maneant potestate
m
ia
m
dicta eccl
esia
cui uocabulu
m
fuit beati s
an
c
t
i petri una cu
m
homnib
us
reb
us
ad ea
m
p
er
tinentibus quas mihi dedisti eas abendi tenendi inperandi gub
er
nandi laborare faciendi melioran
di et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi Et si aUxiliante d
omi
no ia
m
dicta eccl
esia
cui uocabulu
m
fuit beati s
an
c
t
i petri consegrata fuerit p
er
n
ost
ra dispositione
m
officiu
m
d
e
i et luminaria seo missaru
m
sole
m
nia fieri debea
m
Ni
si
sole
m
nia
fieri
debea
m
Ni
si
su rasura, in modulo rimpicciolito
tantu
m
p
er
omni censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad posterisq
ue
successorib
us
tuis ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
e
preceduta da
e
dilavata
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
singulos annos p
er
homne
m
mense magio
magio
aggiunto in un secondo tempo, con lo stesso inchiostro, in uno spazio originariamente lasciato in bianco
censu
m
uob
is
reddere debeam
us
hic luca ad s
upra
s
crip
ta eccl
esia
episcopatui u
est
ro p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aUt ad ministeriale
m
illu
m
quas ibi p
re
te
m
pore constitutu
m
fuerit u
e
l ad illu
m
homine
m
q
ui
eas da uob
is
p
re
te
m
pore in beneficio abuerit argentu
m
denarios bonos expendiuiles numero septuaginta duo tantu
m
et si a nos uob
is
ex
x
ricalcata su altra lettera
om
ni
a qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos tal
iter
non adimpleuerim
us
et non con
seruauerim
us
sicut supra legit
ur
aUt si s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i petri cu
m
homnib
us
casis et reb
us
ad ea
m
p
er
tinentib
us
quas mihi dedisti relaxa
uerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
beraldo una cu
m
meis heredib
us
conp
onere
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posteris
q
ue
successorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
septuaginta
.
q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli iohannes not
arius
et iudex domnor
um
regu
m
scribere rogauim
us
actum luca + ego beraldo in unc libello a me facto s
ub
s
cripsi
S
d
[u]
r
[a]
nti
Barsocchini
Petrus
; la lettura -
nti
è, però, pacifica, e la lettera iniziale sembra avere un'asta alta, come in
d
, mentre il terzo posto è occupato da una lettera con gancio alto, come in
r
; verosimilmente si tratta di
duranti
not
arius
et
schab
inus
della carta nr. 1199, AD 924
iudex domnor
um
regu
m
subs
cripsi
2 + cosfridi iudex domnor
um
regu
m
s
ub
s
cripsi
+ ego auderamo
Barsocchini
Teuderamo
rogatus a beraldo s
ub
s
cripsi
[+ ]
ego le
o
Barsocchini
Stabile
rogatus a beraldo me teste s
ub
s
cripsi
[S eg]
o
iohannes not
arius
et iudex domnor
um
regu
m
Post tradita
m
conpleui et dedi
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugho gratia d
e
i rex anno regni eius d
e
o p
ro
pi
tio sexto decimo et filio eius domno hlotthario ide
m
que rex anno regni eius un
decimo tertio idus augusti indic
tione
quarta decima
dopo
a
finale segue verosimilmente una lettera incipiata
Manifestu su
m
ego iohan
nes que homicio uocatur filio b
one
m
emorie
dominichi q
ui
a p
er
hanc cartula uindo et trado tibi iohannes pr
es
b
iter
o filio b
one
m
emorie
adalberti id est uno cluso de casa mea illa qua
m
abeo hic infra ciuitate ista lucense prope pusterula et prope eccl
esia
s
an
c
t
i tome apostoli quas mihi p
er
cartula scripta ex manib
us
adalberti not
arii
ex conparatio
ne obuenit ad ildifuso que lunip
er
to uocatur filio b
one
m
emorie
adalprandi
.
ia
m
dicto cluso de casa quod est sala p
er
desingnatas capitas et lateras et qual
iter
mihi p
er
memora
ta cartula ad s
upra
s
crip
to ildifuso ex conparatione
m
obuenit et in cartula ipsa continere dinuscitur in integru
m
una cu
m
ipsa cartula tibi eas uindo et trado pro quib
us
ad te p
re
tiu
m
recepi argentu sol
idos
uiginti in p
re
finito unde repromitto ego q
ui
s
upra
iohannes una cu
m
meis heredes tibi q
ui
s
upra
iohannes pr
es
b
iter
o u
e
l ad tuis heredes aut eidem homini cui uos s
upra
s
crip
ta mea uenditio dederi
tis u
e
l abere decreueritis ut si nos uob
is
eas aliquando tempore in aliquod exinde intentionaueri
m
us
aut retolli u
e
l subtragi quesierim
us
nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aut dederim
us
p
er
quodlibet ingenio spondim
us
nos uob
is
conp
one
r
e
s
upra
s
crip
ta mea uenditio in duplu
m
in ferq
ui
dem loco sub esti
matione quales tunc fuerint Nam da aliis hominib
us
nos uob
is
exinde nec autores nec defen
sores necque restauratores nec p
re
tiu
m
retditores uob
is
esse non debeam
us
set p
er
uos ipsis eas uob
is
defendere debeatis cu
m
cartula ista et cu
m
s
upra
s
crip
ta uenditionis cartula u
e
l quomodo aut qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis quia in tali ordinem hanc cartula
.
arnifridi not
arium
scribere rogaui actu
m
luca sign
um
+ m
anu
s iohanni qui hanc cartula fieri rogauit S ego andreas not
arius
rogat
us
a ioanni me teste subs
cripsi
dopo
subs
cripsi
segue
s
dilavata
Et p
re
tio dante uidi 2 S petrus not
arius
domno
rum
regu
m
rog
atus
t
es
t
is
subs
cripsi
et p
re
tio da
n
te u
id
i S iohannes iudex domnor
um
regu
m
s
ub
s
cripsi
2 S ego richimundus not
arius
rogat
us
a ioh
anne
me teste subs
cripsi
Et p
re
tio dante uidi 2 S gumfridi iudex domno
rum
regu
m
s
ub
s
cripsi
S ego arnifridi not
arius
post tradita
m
conple
ui
Et
de
di 2
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugho gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o p
ro
pitio octauo decimo et filio eius domn
us
hlottharius idemque rex an
no regni eius tertio decimo nono kal
endas
ianuarii indic
tione
secunda Manifestu su
m
ego auderamo filio b
one
m
emorie
item auderami q
ui
a tu conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lu
cane eccl
esi
e umilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti mihi id est medietatem ex integrum de eccl
esi
a illa cui uocabulu
m
est s
an
c
t
i petri sito infra ciui
tate ista lucense p
ro
pe porta s
an
c
t
i petri p
er
tinentes eccl
esi
e s
an
c
t
i petri que dicitur maiore sito foras ciuitate ista lucense p
ro
pe eadem porta s
an
c
t
i petri quas ipse eccl
esi
a s
an
c
t
i petri que dicitur maiore esse uidetur desup
e
su lettera dilavata
potestatem s
upra
s
crip
te eccl
esi
e episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini q
ui
dem et dedisti mihi id est medie
tatem ex integrum de omnib
us
casis et reb
us
illis q
ue
sunt
n
preceduta da
s
erasa
p
er
tinentib
us
iamdicte eccl
esi
e s
an
c
t
i petri que dicitur ma
iore ian dicta medietatem ex integrum de p
re
dicta eccl
esi
a s
an
c
t
i petri q
ue
est infra ciuitate ista lucense cu
m
medie
tatem ex integrum de omnib
us
casis et reb
us
ad ipsa eccl
esi
a p
er
tinentib
us
una cu
m
medietatem ex integrum de omnib
us
casis et reb
us
domnicatis et massariciis ad eadem eccl
esi
a s
an
c
t
i petri que dicitur maiore p
er
tinentib
us
cu
m
fundamentis et om
nen etdeficiis u
e
l uniuersis fabriciis suis seu de curtis ortalia terris uineis oliuetis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis mouile u
e
l inmouile seu q
ue
semouentib
us
de omnia et in omnib
us
casis et reb
us
tam domnicatis quam et massariciis qual
iter
ubique in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a s
an
c
t
i petri que dicitur maiore et ad ian dicta alia eccl
esi
a s
an
c
t
i petri q
ue
est p
er
ti
nentes de
d
preceduta da
e
dilavata
ian dicta eccl
esi
a s
an
c
t
i petri que dicitur maiore sunt p
er
tinentib
us
u
e
l aspicientib
us
tam in loco et finib
us
uaccule
ua
- corretto su
uac
- parzialmente dilavato
quam et in loco et fi
nib
us
massa siue in loco et finib
us
uitiano adque in loco et finib
us
rumco u
e
l quantu
m
p
ro
pe eadem ecclesiis siue in loco et finib
us
ubi dicitur simi
tula u
e
l ubicu
n
que eoru
n
de
m
ecclesiis sunt p
er
tinentib
us
u
e
l consistentib
us
ut dictu
m
est medietatem ex integrum mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti exceptasti et anteposuisti exinde salas et casas illas p
ro
pe eadem eccl
esi
a s
an
c
t
i petri que dicitur maiore ubi sacerdotes et cleros suos ospiciu
m
abunt ad recolligendi officiu
m
d
e
i in ipsa eccl
esi
a faciendi quod sunt da partib
us
aquiloni et meridie
-
ri
- apparentemente su dilavatura
quas mihi menime dedisti nam
n
preceduta da lettera dilavata
medietate ex integrun de omnib
us
casis et reb
us
q
ue
ad ian dictis duo ecclesiis s
an
c
t
i petri sunt p
er
tinentib
us
aut que in antea ibidem p
er
tinentes fuerint
-
rint
scritto su rasura;
r
preceduta da
r
erasa
ut supra dictum est mihi eas dedisti cu
m
una petia de terra illa q
ue
est p
ro
pe eadem eccl
esi
a s
an
c
t
i petri que dicitur maiore p
er
tinentes ipsius eccl
esi
e q
ui
uno capo cu
m
uno lato tenet in uia plubica
si intenda
publica
alio capo cu
m
alio lato tenet in simitula s
upra
s
crip
ta
s
iniziale preceduta da lettera dilavata
petia de terra qual
iter
ab omnis parte circu
n
data est p
er
desingnatas locas in integru
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordinem ut ab odierna die in mea q
ui
s
upra
auderamo siue uualderade coniux mea et de n
ost
ris heredib
us
q
ui
de me q
ui
s
upra
auderamo geniti sunt aut fue
rint sint et p
er
maneant potestatem eas omnia que superius legitur quas mihi dedisti eas abendi tenendi inperandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi et in ipsis ecclesiis p
er
n
ost
ra dispositionem officiu
m
d
e
i et luminaria seu missaru
m
fieri debeam Nisi tantu
m
p
ro
omni censu
m
et iustitia exinde tibi u
e
l posteriisque subcessorib
us
tuis ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e u
est
re s
an
c
t
i petri
t
preceduta da lettera dilavata
que dicitur maiore p
er
singulos amnos in mense ianuario censu
m
redere debeam
us
ad
s
upra
s
crip
[t]
e
eccl
esi
a s
an
c
t
i petri p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut ad ministerialem illu
m
quas in ipsa eccl
esi
a s
an
c
t
i petri que dicitun
si intenda
dicitur
maiore p
re
tempore fuerit argen
tu
m
sol
idos
decem de bonos denarios expendiuiles duodecim denarios p
er
singulos sol
idos
rationatos tamtu
m
et si a nos uos hec omnia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos tal
iter
non adinpleuerim
us
et non conseruauerim
us
sicut supra legitur aut si eas omnia que superius legitur quas nob
is
dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata
fu
[eri]
t
sp
ondeo ego q
ui
s
upra
auderamo una cu
m
meis heredes
d
su lettera dilavata
comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l a
d
p
osterisque supcessorib
us
tuis penam argentu
m
sol
idos
tri
centos quia tal
iter
inter nos comue
nit et duos inter nos libelli hildegisus not
arius
sacri palacii scribere rogauim
us
actu
m
luca
+
ego auderamo in unc libello a me facto
c
preceduta da lettera dilavata
s
ub
s
cripsi
S teutpald
us
iudex domno
rum
regu
m
s
ub
s
cripsi
S leo i
[u]
d
ex domno
rum
regu
m
s
ub
s
cripsi
S ego arnifridi not
arius
rogatus ad auderamo me teste subs
cripsi
[S ego fr]
aolmi rogatus ad auderamo
a
iniziale appare preceduta da
a
parzialmente dilavata
s
ub
s
cripsi
S ego fraolmi rogatus s
ub
s
cripsi
S hildegisus not
arius
sacri palacii Post traditam compleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
ugho gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o p
ro
pitio nono decimo et filio ei
us
dom
n
us
lottharius ide
m
que rex anno regni ei
us
quarto
r
preceduta da lettera dilavata
decimo pridie id
us
noue
m
bris indic
tione
tertia Manifesti su
m
m
us
nos petrus et benedicto g
ermani
gg
filii odalp
er
ghe q
ui
a tu ioh
annes
pr
es
b
iter
o rectorem adque custo
de
m
eccl
esie
beate marie et s
an
c
t
i ioh
anni
battiste
e
appare vergata su altra lettera
sita loco et finib
us
t
er
ra ualda
più tardi conosciuta come
Travalda
; Barsocchini
Tranaldo
p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti nob
is
id est omnib
us
casis et reb
us
illis p
er
tine
n
tib
us
n
su lettere dilavate
s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
e marie et s
an
c
t
i ioh
anni
battiste ia
m
dictis casis et reb
us
domnichatis cu
m
eccl
esia
ille in ipso loco cui uocabulu
m
est s
an
c
t
i
s
preceduta da una o due lettere dilavate
petri apostuli que uocitatur appiano seu eccl
esia
illa cui uocabulu
m
est s
an
c
t
e margharite sito loco et finib
us
ubi dic
itur
pediscano p
er
tine
n
tes s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebe
m
ia
m
dictis casis et reb
us
domnichatis seo eccl
esia
cu
m
fundamentis etde
ficiis suis seu curtis ortis terris uineis oliuetis siluis uir
gharegis
u
preceduta da lettera dilavata
pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia et in
n
omnib
us
casis et reb
us
siue eccl
esii
s ad eade
m
eccl
esia
plebe
m
p
er
tine
n
tib
us
in integru
m
nob
is
eu
m
liuellario
l
iniziale preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
p
nom
ine
dedisti una cu
m
exemplar de illa ordinatione
m
pagina
m
p
er
quas tu in s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
e marie et s
an
c
t
i ioh
anni
battiste ordinatus et confirmatus
s
u
m
alternativamente inteso come
s
u
nt
, cfr. riga 35; ci si aspetterebbe la seconda persona
ut in n
ost
ra u
e
l ad n
ost
ris eredib
us
sint potestate
m
ipsa exemplar aut ipsa ordinatione
m
pagina
m
quales exinde abere et ostendere potueritis
p
su lettere dilavate
nob
is
abendi et ostendedi et nob
is
iusta lege
m
defensandi quomodo nob
is
oportu
m
fuerit excepto et antepono exinde casina seu curte orto seo res p
er
tine
n
tes de s
upra
s
crip
ta plebe
m
in ipso loco p
ro
pe s
upra
s
crip
ta plebe
m
quas modo liuprando massario ad man
us
suas abere uideris
la prima
i
ricalcata su
e
quas nob
is
liuellario nom
ine
dedisti et in ipsis eccl
esii
s
.
s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
e margharite
la prima
r
su lettere dilavate
p
er
tuan
tu
- su lettere dilavate
dispositione
m
officiu
m
d
e
i et luminario seu missaru
m
solennia fieri debea
m
seo liuellario nom
ine
dedisti nob
is
omne
m
decima
m
illa
m
quas singulis hominib
us
de uille ille q
ui
a
si intenda
q
ue
ad ipsa
m
plebe
m
singulis q
ui
b
us
que annis decimatione
m
consuetudi a pars ipsius plebe
m
su
nt
reddemdi de uino labore seu bestiis aut de quacu
n
que fruges ipsa decima
m
req
ui
redi requoliendi et faciendi exinde q
ui
tq
ui
t uolueritis absque omni cha
lomnia Ni
ni
si ta
n
tu
m
p
ro
omni ce
n
su
m
et iustitia exinde tibi u
e
l ad supcessorib
us
tuis p
er
singu
los annos p
er
omne
m
mense magio ce
n
su
m
uob
is
reddere debeam
us
p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro hic ciuitate luca ad domu
m
epischopatui
e
preceduta da
d
dilavata
s
an
c
t
i
s
preceduta da
u
dilavata
martini argentu
m
den
ario
s bo
nos expendiuiles numero sexsaita
ta
n
tu
m
et si
s
preceduta da lettera dilavata
a
segno abbreviativo sbagliato sopra
a
uos
u
corretta su
n
nob
is
ec om
nia
om
- vergato su lettere dilavate
qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos tal
iter
non
non
preceduto da lettera dilavata
adinpleuerim
us
et non co
n
serua
ue
rim
us
sicut supra
r
vergata su lettera dilavata
legit
ur
aut si s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
seo eccl
esii
s quas nob
is
supra dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos pe
[iora-]
ta fuerit spomdim
us
nos q
ui
s
upra
petrus et benedicto g
ermani
gg
una cu
m
n
ost
ris eredib
us
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
ioh
anni
pr
es
b
iter
o u
e
l ad supcessorib
us
tuis pena
m
arge
n
tu
m
sol
idos
[***8***]
q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duo int
er
nos libelli petru
m
not
arium
domnor
um
regu
m
scribere rogauim
us
actu
m
luca singnu
m
g
su lettera dilavata con asta alta
+ m
anu
s petri et benedicti g
ermani
gg
q
ui
hunc libellu
m
fieri rogaui 2 S ego petrus not
arius
domno
rum
regu
m
rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S ego arnifridi
a
preceduta dalle lettere
ar
dilavate
not
arius
rogat
us
ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
S isimbaldus iudex domnor
um
regu
m
s
ub
s
cripsi
S ego adalbertus rogatus ad s
upra
s
crip
ti g
ermani
gg
me teste subs
cripsi
2 S petrus not
arius
domnor
um
regu
m
Post tradita
m
Conpleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
hugho gratia d
e
i rex anno regni eius d
e
o p
ro
pitio nono decimo et filio eius dom
no
.
hlotthario idemque rex anno regni eius quinto deci
mo tertio kal
endas
iunii indic
tione
tertia Manifestu su
m
ego iohannes subdiac
onus
filio b
one
m
emorie
inghalberghe quia con
ueni mihi una tecu
m
conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis episcopus ut inter nos de aliquantis reb
us
comu
tatione
m
facere deberem
us
sicut et factu
m
est proinde ego q
ui
s
upra
iohannes subdiac
onus
p
er
hanc cartula in comutatione dare et tradere uideor tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s a pars eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i georgi sita loco et finib
us
ubi dicitur uico pelago p
er
ti
nentes eccl
esie
et plebis u
est
re s
an
c
t
i martini et s
an
c
t
i ioh
anni
batiste quod est plebe
m
batismale sito loco et finib
us
flexso q
ue
est desub potesta
te s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i marti
ni
id est quatuor petiis de ter
ris meis illis quam abeo in loco et finib
us
ubi dicitur runcho et saualiano q
ue
una ex ipse petia de terra tenentes uno capo in terra et prato rodilan
[d]
i alio capo tene in terra eccl
esie
s
an
c
t
i zeni lato uno tene in terra q
ue
fuit q
uon
d
am
fraolmi et sisemundi et alio lato tene in terra q
ue
fuit q
uon
d
am
ghisalprandi sub
d
iac
oni
et ille secunda petia de terra in ipso loco saualiana tenentes uno capo in
[u]
ia plubica
si intenda
publica
alio capo cu
m
uno
uno
vergato su
alio
dilavato
lato tene in terra s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
i zeni et alio lato tene
i
[n]
terra q
ue
fuit q
uon
d
am
petri not
arii
et schab
ini
et ille tertia petia de terra tenentes uno capo cu
m
ambas lateras in terra p
re
nominate eccl
esie
s
an
c
t
i zeni et alio lato tene in ausare cu
m
[i]
lle quarta petia de terra ubi dicitur riparia tenentes uno capo in terra q
ue
fuit s
upra
s
crip
ti petri not
arii
[et]
schab
ini
alio capo tene in terra q
ue
fuit q
uon
d
am
uuillerami lato uno tene in uia et classo et alio lato te
ne in ausare s
upra
s
crip
tis quatuor petiis de terris qual
iter
circu
n
date sunt p
er
desingnatas locas quod sunt in
ter totas p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas sistarioru
m
sexsaginta et quatuor in inte
gru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
seo
-
eo
vergato su lettere dilavate
et ingressoras suis tibi eas in comutatione dare et trade
[r]
e
r
sembra aggiunta da diversa mano nel margine sinistro seriamente danneggiato
uideor a pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i georgi et pro s
upra
s
crip
tis quatuor petiis de terris quas tibi in comutatione
d
edi recepi ad te in comutatione
m
de pars p
re
nominate eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i georgi id est una petia de terra illa
[q]
uod est
st
erpeto seo orto tota
m
insimul amenbratas in s
upra
s
crip
to loco et finib
us
uico pelago p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i ge
or
gi prope s
upra
s
crip
ta eccl
esia
qui uno capo tene in uia plubica
si intenda
publica
alio capo tene in terra et uinea q
ue
fui q
uon
d
am
cosfridi lato uno tene in terra e sterpeto domni regis et alio lato tene in terra e sterpeto s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i georgi quas mihi in comu
tatione menime dedisti et in aliquantulo
i
aggiunta in un secondo tempo
de ipso lato tene in uia q
ue
p
er
currit ad s
upra
s
crip
ta eccl
esia
de
de
nell'interlinea superiore
s
upra
s
crip
ta petia de terra quod est
st
erpeto seo orto qual
iter
supra circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas s
[is]
tarioru
m
triginta et duo
:
in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis mihi eas in comutatione dedisti de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i georgi ubi et sup
er
hanc comutatione secundu
m
lege
m
ambulauerunt tres deum timentes homines hii sunt nomina eoru
m
teup
er
to filio b
one
m
emorie
rodolfi
i
finale scritta su
o
et leo que actio uocatur filio b
one
m
emorie
cosfridi adque uuitterado filio b
one
m
emorie
uuinighisi qui ambulauerunt et p
re
uiderunt et estimauerunt adque renu
n
tiauerunt qual
iter
meliorata comutatione
r
ecepisse a pars p
re
nominata eccl
esia
s
an
c
t
i georgi qua
m
dedisset ut magis omni tempore hanc comutatio inter nos firma
m
e sta
bilem p
er
maneant semp
er
unde repromitto ego q
ui
s
upra
iohannes subdiac
onus
u
e
l meis heredes tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessorib
us
tuis aut cui uos s
upra
s
crip
tis quatuor petiis de terris quas tibi in comutatione dedi dederitis u
e
l abere decreueritis ut si nos uob
is
eas aliquan
do te
m
pore intentionauerim
us
aut retolli u
e
l subtragi quesierim
us
nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aut dederim
us
p
er
quodlibet ingenio et eam uob
is
ab onnis homines defendere non potuerim
us
spondeo ego q
ui
s
upra
iohannes subdiac
onus
una cu
m
meis heredes tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessorib
us
tuis aut eidem homini cui uos s
upra
s
crip
tis quatuor petiis de terris quas tibi in comutatione dedi dederi
tis u
e
l abere decreueritis iam dictis quatuor petiis de terris in duplu
m
in ferq
ui
dem loco sub estimatione quales tunc fuerint sic tamen si nos exinde autores nec defensores querere nec dare nolueritis licentiam abeatis absque n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fueri uolun
tas causas exinde agendi responsu
m
retdendi finem ponendi modis omnib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
cartula ista comutatio
nis u
e
l quomodo aut qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duas inter nos comutationis cartule arnifridi not
arium
scribere rogauim
us
actu
m
luca + ego ioh
annes
subdiac
onus
in anc chomutationis cartula a me facta
c
su lettera dilavata
manu mea s
ub
s
cripsi
sign
um
+ m
anu
s teup
er
ti filio b
one
m
emorie
rodolfi qui ut supra legitur interfui + ego leo sicut supra legitur interfui + ego uuitt
er
ado sicut supra legitur interfui + iohannes iudex domnoru
m
regu
m
s
ub
s
cripsi
2 + uuinighildo not
arius
domno
rum
regu
m
rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S iohannes iudex domno
rum
regu
m
s
ub
s
cripsi
S isimbaldus iudex domnor
um
regu
m
s
ub
s
cripsi
+ ego sichifridi rogatus a ioh
anni
subdiac
ono
b
ripassata
me teste s
ub
s
cripsi
S ego arnifridi not
arius
post tradita
m
conpleui Et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
ae Et indiuiduae
a
corretta su
u
trinitatis hlottharius gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o p
ro
pitio septimo decimo
:
octauo idus iulii ind
ictione
q
ui
nta
:
Manifestu su
m
ego leo iudex domni regis
-
ni
regis
su dilavatura
filio b
one
m
emorie
hildighisi q
ui
a conuenit mihi una tecu
m
conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
ę lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s ut inter nos de aliquantis reb
us
co
m
mu
tatione
m
facere deberem
us
sicut et factu
m
est
.
P
ro
inde ego q
ui
s
upra
leo iudex dom
ni
regis p
er
hanc cartula in co
m
mutatione
m
dare et tradere uideor tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s ad pars eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini id est una petia de terra mea illa qua
m
abeo intra hanc ciuitate lucense p
ro
pe eccl
esia
s
an
c
t
i iohannis bapt
ist
e tenentes ipse petia de terra uno caput in uia publica alio caput tenet in terra roffridi lato uno tenet in terra s
upra
s
crip
te eccl
esie
episco
patui u
est
ro s
an
c
t
i martini et alio lato tenet in terra mea q
ui
s
upra
leo iudex dom
ni
regis Et in fundamento de casa q
ue
fuit q
uon
d
am
ioh
annis
iudex dom
ni
regis s
upra
s
crip
ta petia de terra qual
iter
ab om
n
is parte circu
n
data est p
er
designatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas schalas q
ui
nque in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seu cu
m
accessionib
us
et in
gressoras suas tibi eas in co
m
mutatione
m
dare et tradere uideor ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
ep
iscop
atui u
est
ro s
an
c
t
i martini
:
Et P
ro
s
upra
s
crip
ta petia de terra quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi recepi ad te in co
m
mutatione
m
de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini
.
id est una petia de terra illa intra hanc ciu
itate
lucense p
ro
pe s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i ioh
anni
s bapt
ist
e p
er
ti
nentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
ep
iscop
atui u
est
ro s
an
c
t
i martini tenentes ipse petia de terra uno caput cu
m
uno lato in terra mea q
ui
s
upra
leo iudex dom
ni
regis alio caput tenet in uia publica et alio lato tenet in fundamento de casa s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
upra
s
crip
ta petia de terra qual
iter
ab om
n
is parte circu
n
data est p
er
designatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas schalas tres et tertia
m
portione
m
de schala una in integ
rum
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seu cu
m
accessionib
us
et ingressoras suas ad te eas in co
m
mu
tatione
m
recepi de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini Ubi et sup
er
hanc commutatione
m
s
e
c
un
d
u
m lege
m
tu q
ui
s
upra
conrad
us
ep
iscopu
s direxisti missos tuos
tuos
preceduto da lettera dilavata
hii sunt nomina eo
rum
ioh
annes
iudex dom
ni
regis auocatus s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i martini et petrus not
arius
filio b
one
m
emorie
ghisalp
er
ti schab
ini
seu ioh
anne
s filio rottrude q
ui
ambulauerunt et p
re
uiderunt seu estimauerunt adque
d
su lettera parzialmente dilavata
renuntiauerunt qual
iter
meliorata et a
m
pliata
a
iniziale preceduta da lettera dilavata
co
m
mutatione
m
dedi ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro qua
m
recipisset Ut magis om
n
i te
m
pore hanc co
m
mutatio firma
m
f
su lettera dilavata
et stabile
m
p
er
maneant se
m
p
er
Unde rep
ro
mitto ego q
ui
s
upra
leo iudex dom
ni
regis una cu
m
meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque successorib
us
tuis aut eide
m
homi
ni cui uos ia
m
dictu petia de terra quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi dederitis uel abere decreueritis ut si nos uobis eas aliquando te
m
pore in aliquod exinde intentionauerim
us
aut retolli u
e
l suptragi quesierimus Nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aut dederim
us
p
er
quolibet ingenio Et si nos exinde autores dare uo
lueritis uob
is
eas ab om
n
i homines defendere non potuerim
us
spondeo ego q
ui
s
upra
leo iudex dom
ni
regis una cu
m
meis he
red
es
tibi q
ui
s
upra
conrad
us
ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessorib
us
tuis aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
ta petia de terra quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis iam dicta petia de terra quas tibi in co
m
mutationem dedi in duplum in ferq
ui
de
m
loco sub estimationem quales tunc fuerint sic tamen si nos exinde autores nec defensores querere nec dare nolueritis licentia
m
abeatis absque n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fuerit uoluntas exinde causas agendi responsu
m
reddendi fine
m
ponendi modis om
n
ib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
cartula ista qua
l
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit Et duos inter nos co
m
mutationis cartule teut
paldu
m
not
arium
Et iudex dom
ni
regis scribere rogauim
us
actu
m
luca 2 S leo iudex dom
ni
regi in hac comutationis cartula a me facta s
ub
s
cripsi
S iohannes iudex dom
ni
regi aUocat
us
s
upra
s
crip
te eccl
esie
sup
er
ipsis reb
us
accessit et estimaui Et missus fui 2 S ego petrus not
arius
sup
er
ipsis reb
us
accessi
dopo
accessi
segue
t
dilavata
et estimaui et missus fui ut supra S ego ioh
annes
sup
er
ipsis rebus accessi et estimaui et missus fui ut supra
[S ego]
ghisalprando not
arius
dom
ni
regi rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
[S ego p]
e
trus not
arius
d
[o]
mni
[regi]
ro
g
atu
s t
es
t
is
subs
cripsi
[+ ]
ego fraolmi rogatus a leo iu
[de]
x domni regi me teste subs
cripsi
+ ego beraldo rogatus a leo iudex dom
ni
regi me teste s
ub
s
cripsi
[S ego]
t
eutpald
us
not
arius
E
t iudex dom
ni
regis Post tradita
m
compleui Et dedi
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni regnate dom
no
n
ost
ro lottharius gr
ati
a d
e
i rex anno regni ei
us
d
e
o p
ro
pitio octauo de
cimo quinto decimo kal
endas
iunii ind
ictione
sex
ta Manifestu su
m
ego bene
dicto pr
es
b
iter
o filio b
one
m
emorie
amalsinde q
ui
a tu conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad cen
su
m
p
er
exoluendu
m
dediisti mihi id est med
ietate
ex inte
gru
m
de una petia de terra illa in loco et finiib
us
sugro
minio ubi dic
itur
ca
m
po de cerasca p
ro
pe eccl
esia
plebem s
an
c
t
i ioh
annis
baptiste et s
an
c
t
i laurentii p
er
tinentes de s
upra
s
crip
ta plebe
m
q
ue
est desup potestate
m
s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini et es
t
tenentes ipsa petia de terra Uno capo in terra et uin
ea
q
ue
fuit prato s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebe
m
quas mihi p
er
oc libello menime dedisti et alio capo tenet in uia lato Uno tenet in riuo zana et alio lato tenet in terra et uirghario q
ui
fuit q
uon
d
am
stefani pr
es
b
iter
i de has s
upra
s
crip
ta petia de
d
su lettera dilavata
terra et orto qual
iter
circu
n
data est p
er
desingnatas loca ut dictu
m
est med
ietate
exinde ex integru
m
cu
m
med
ietate
de terra et orto que dic
itur
supra casa mihi eas liuellario nom
ine
dedisti excepto exinde orto q
ue
dic
itur
sup
to casa tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
benedicto pr
es
b
iter
o sint potestate
m
s
upra
s
crip
ta med
ietate
de pr
e
d
ic
ta terra quas mihi supra de
disti eas abendi tenendi inperandi gub
er
nandi laborare faciendi meliorandi et in ipsa terra cassina leuare et claudere seo coperire debeatis et in isti septe anni expleti p
ro
ximi uenturi in ipsa terra uin
ea
plantare et propaginare seo expessare debeam
us
et in isti sep
te anni expleti proximi uenturi p
er
singulos annos p
er
om
n
e mense magio cen
su
m
uob
is
reddere debeam
us
den
ario
s sex boni expendiuiles et post isti septe anni expleti proximi uenturi censu
m
uob
is
reddere debeam
us
ic ciuitate luca ad s
upra
s
crip
tu domu
m
epis
copatui u
est
ro p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad ministeriale
m
illu
m
q
ui
in ipso domu
m
p
re
te
m
pore fuerit per singulos annos p
er
om
n
e mense magio argentu
m
den
ario
s duodeci
m
boni expendiuiles et postea ibi uin
ea
u
preceduta da
b
o
l
dilavata
plantata seo expessata abuerim
us
p
er
singulos annos in ipso loco reddere debeam
us
med
ietate
uinu
m
puru
m
ad tertia
m
uice ube legitime calcate et indi uinate na
m
non pondu
m
leuandu
m
et p
er
singulos annos in ipso loco reddere debea
m
med
ietate
castanee boletane et quando p
er
uinde
m
mia sup
er
palmentu
m
ibide
m
misso uestro uenerit nos eu
m
recip
er
e et gub
er
nare debea
m
excepto exinde orto q
ue
dic
itur
dic
itur
preceduto da tre lettere dilavate
suptus ca
sa quas mihi menime dedisti et postea ibi uin
ea
plantata abuero in mea sint potestate
m
eas abendi tenendi inperandi gub
er
nandi laborare faciendi meliorandi et in ipsa cassi
na quas ibi leuauerim
us
homines ad residendu
m
et abitandu
m
mittere debeam
us
et homines illos q
ui
in ipsa cassina abitantes fuerit ego eu
m
a mandato u
est
ro uenire facia
m
lege
m
et iustitia
m
faciendu
m
tantu
m
et si a nos
nos
vergato su
uob
is
dilavato
uob
is
ec om
ni
a qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos tal
iter
non adinpleuerim
us
et non conseruauerim
us
sicut supra legit
ur
aut si s
upra
s
crip
ta cassina et uin
ea
quas ibi plantata abuero seo cassina quas ibi leuauerim
us
seo terra et orto quas mihi supra dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
benedicto pr
es
b
iter
o conp
onere
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque successorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
centu
m
q
ui
a tal
iter
inter nos conueni et duos inter nos libelli iohannes not
arius
et iudex dom
ni
regis scribere rogauim
us
actu
m
luca S ego benedicto pr
es
b
iter
o in unc libello a me facto s
ub
s
cripsi
:
S ego sicheradus not
arius
rogat
us
a benedicto pr
es
b
iter
o mE teste subs
cripsi
2 S ego flaip
er
tus rogatus a benedicto
b
sembra avere anche l'occhiello di
d
;
o
preceduta da
t
dilavata
pr
es
b
iter
o me teste s
ub
s
cripsi
S gottefredus
Barsocchini
Roffredus
iudex dom
ni
regis s
ub
s
cripsi
S iohannes not
arius
et iudex dom
ni
regi Post tradita
m
Conpleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ris ih
es
u
christi
xpi
loctharius gr
ati
a d
e
i rex an
no renni eius d
e
o propitio hoctauo decimo quartu
m
nonas febru
arii indic
tione
septima Manifestu su
m
ego petrus pr
es
b
iter
o filio
sembrano esserci due lettere dilavate alla fine della riga
petri q
ui
a p
er
hanc cartula Uindo et trado tibi petrus pr
es
b
iter
o filio ioh
annis
id est tertia
m
portione
m
ex integra
m
de omnib
us
casis et reb
us
mei illis qua
m
abeo in loco et finib
us
ubi dicitur stellaio prope eccl
esiam
s
an
c
t
e marie que dictur ad monte seo et in loco et finib
us
.
ubi dicitur iuntiano et in fi
nib
us
que dicitur ualle adque in loco et finib
us
ubi dicitur putiatelo si
ue in aliis locis cu
m
fundamentis et omne
m
etdeficiis u
e
l uniuersi
s fabricis suis seo curtis ortis terris uineis oliuis si
l
uis uir
ghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis siue tertia
m
portione
m
de omni mouilia mea a
u
ru
m
argentu
m
siue pannamanta adque de seruos u
e
l
u
preceduta da
et
dilavato
ancillas siue de nutriminib
us
meis maioris u
e
l de minoris de quacu
n
que res u
e
l ubicu
n
que et in qualibet locis u
e
l uo
cabulis
l
scritta su
i
abere et posidere uisu su
m
et mihi p
er
quocu
n
que ordine
m
legi
b
us
est p
er
tinentes aut p
er
tinere debentur
.
ta
m
de iura parentu
m
meo
ru
m
qua
m
et de conq
ui
sito meo
.
siue et tertia
m
portio
siue et tertia
m
portio
ne
m
de omni cartule et moniminas meas q
ue
in me emisses aut dates u
e
l p
er
tenente
dopo
e
finale segue un trattino verticale dilavato nell'interlinea superiore, forse un residuo di
t
nel nesso
et
sunt aut fuerint
:
omnia et in onnib
us
s
upra
s
crip
ta tertia
m
portione
m
sicut supra legitur in integru
m
tibi eas Uindo et trado pro q
ui
b
us
ad te p
re
tiu
m
recepi argentu
m
sol
idos
centu
m
in p
re
finito Unde repromitto ego q
ui
s
upra
petrus pr
es
b
iter
o una cu
m
meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
petrus pr
es
b
iter
o u
e
l ad tuis he
red
es
aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
ta tertia
m
portione
m
dederitis u
e
l abe
re decreueritis ut si nos uob
is
eas aliquando te
m
pore exinde inten
tionauerim
us
aut retolli u
e
l subtra
gi
quesierim
us
nos u
e
l ille homo cui nos eas dedisem
us
aut dederim
us
p
er
quolibet ingenio et ea
m
uob
is
ab omni homines defendere non potuerim
us
spondim
us
nos uob
is
conp
onere
s
upra
s
crip
ta tertia
m
portione
m
in duplu
m
in ferq
ui
de
m
loco sub estimatione
m
quales tunc fu
erint sic tamen si nos exinde autores nec defensores querere nec da
re nolueritis aut non potueritis licentia
m
abeatis apsque n
ost
ra p
er
sona si u
es
tra fuerit uoluntas exinde causas agendi responsu
m
reddendi
la seconda
e
scritta su altra lettera
fine
m
ponendi modis omnib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
cartula ista qual
iter
iu
sta lege melius potueritis q
ui
a in tali ordine
m
hanc cartula boni
tio not
arius
iudex domni rei scribere rogaui actu
m
loco ad s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
e marie ubi dicitur ad monte
.
+
ego petrus
t
preceduta da
i
erasa
pr
es
b
iter
o
-
r
es
b
iter
o
appare scritto su dilavatura
in anc cartula a m
e
facta manus mea s
ub
s
cripsi
+ ego katulo rogatus ad petrus pr
es
b
iter
o me teste s
ub
s
cripsi
et p
re
tio dante uidi sign
um
+ m
anu
s adalberti filio b
one
m
emorie
grimaldi testis et p
re
tio dante uidi sign
um
+ m
anu
s ghisalprandi filio b
one
m
emorie
ostrip
er
ti testis et p
re
tio dante uidi
[+ ]
ego grimaldo rogatus ad petrus pr
es
b
iter
o me teste s
ub
s
cripsi
et p
re
tio dante uidi
si
gn
um
rodolfi filio b
one
m
emorie
albo
ni
t
est
is
et p
re
tio dante uidi S b
o
n
[i]
tio not
arius
iudex domni regi post tradita
m
conpleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni
la seconda
e
su altra lettera
regnante domno n
ost
ro berengharius gr
ati
a d
e
i rex et filio ei
us
domnus adalbertus ide
m
que rex anno regni eor
um
d
e
o propitio prima q
ui
nto decimo kal
endas
iulii indic
tione
nona Manifestu su
m
ego benedicto filio b
one
m
emorie
ite
m
benedicti q
ui
a conueni
t
mihi una tecu
m
e
su altra lettera
conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s Ut inter nos de aliquantis rebus chomutatione
m
facere deberemus sicut et factu
m
est Proinde ego q
ui
s
upra
benedicto p
er
hanc cartula in chomuta
tione
m
dare et tradere uideor tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s ad pars eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i michaelis
c
preceduta da
i
dilavata
archangelis
.
sita loco que dicitur ad mon
te q
ue
est desub potestate
m
s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini id est duo petie de t
er
re me
me
su dilavatura
ille quam abeo in loco et finibus ubi dic
itur
a
a
su lettere dilavate, verosimilmente
tra
monte prope brancalo q
ue
una ex ipse petia de t
er
ra esse uidetur uinea que dic
itur
a pastina tenentes
la seconda
t
preceduta da lettera dilavata
ambas capitas in uia lato uno tenet in t
er
ra popi et alio lato tenet in t
er
ra et uin
e
a q
ue
fuit q
uon
d
am
posi et illa s
e
c
un
d
a
petia de t
er
ra in ipso loco que uoci
ta
tur petia longa tenentets uno capo in t
er
ra et silua gherardi et alio capo tenet in t
er
ra bertuldi
oppure
bertaldi
lato uno tenet in t
er
ra fridiani et alio lato tenet in t
er
ra eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i fridiani s
upra
s
crip
te duo petie de t
er
ra q
ue
una esse uidetur uinea qual
iter
circu
n
date sunt p
er
desingnatas locas quod sunt int
er
ambas p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensurate sist
arios
decen in integru
m
una cu
m
inferioribus et superiorib
us
p
preceduta da lettera dilavata
seu cu
m
haccessionib
us
et ingressoras suas tibi eas in chomuta
tione
m
dare et tradere uideor ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i michaelis archangeli et pro s
upra
s
crip
tis duo petiiis de t
er
ris q
ui
una esse uidetur uinea quas tibi in comu
ta
tione
m
dedi recepit ad te in chomutatione
m
de pars s
upra
s
crip
te u
est
re
davanti a
u
est
re
manca
eccl
esie
s
an
c
t
i michaelis archangelis id est una petia de t
er
ra illa in ipso loco et finibus ubi dic
itur
ubi
dic
itur
su dilavatura
tramonte prope brancalo p
er
tinentes p
re
nominate
-
na
- nell'interlinea superiore
eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i michaelis archangelis et est te
nentes ipse petia de t
er
ra uno capo cu
m
uno lato in t
er
ra et uin
ea
ioh
annis
et alio capo cu
m
a
lio
lato tenet in uia s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra qual
iter
circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas
.
sist
arios
sex in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
seu accessionib
us
suis ad te
ad
te
scritto su
mihi
eas in chomutatione
m
recep
i
de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re Ubi et sup
er
hanc chomutatione
m
s
e
c
un
d
um
lege
m
tu q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s direxsisti missos tuos i sunt nomina eor
um
petrum not
arium
filio b
one
m
emorie
ghisalp
er
ti schab
in
i et ioh
annes
iudex domnor
um
regu
m
filio b
one
m
emorie
petri not
arii
et schab
in
i seu gherim
un
do que gheritio uoc
atur
filio b
one
m
emorie
andree q
ui
ambulauerunt et p
re
uiderunt saeu estimauerunt
n
preceduta da lettera dilavata
adque renuntiauerunt qual
iter
meliorata chomu
ta
tione
m
dedi a pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re qua
m
recepisset ut magiis omni tenpore hanc chomu
tatio int
er
nos firman et stabile
m
p
er
manead senp
er
Unde repromitto ego q
ui
s
upra
benedicto una cu
m
meis ered
es
tibi q
ui
s
upra
conrad
[us]
ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque supcessorib
us
tuis aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis petiis de t
er
ris q
ui
una esse uidetur uin
e
a quas tibi in chomutatione
m
dedi dederitis u
e
l abetre decreueritis ut si nos uob
is
eas aliquando tenpore in aliquod exinde intentione
m
auerimus aut retolli u
e
l suptragi quesierimus nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissemus aut dederimus p
er
colibet ingenio et si nos exinde autores dare uolueritis uob
is
eas ab omni hominets defendere non potuerim
us
spondeo ego q
ui
s
upra
benedicto una cu
m
meis ered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessorib
us
tuis aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis petiiis de t
er
ris q
ui
una esse uidetur uin
e
a quas tibi in chomutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis ut ia
m
dictis petiis de t
er
ris seu uinea quas tibi dedi in duplu
m
in ferq
ui
de
m
loco sub estimatione
m
quales tunc fuerit sic tamen si uos exinde autores dare nolueritis licentiam abeatis sine
sine
scritto su
absque
parzialmente dilavato
n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fuerit uolumtas exinde causas agendi responsu
m
retdendi
n
ripassata
fine
m
pone
n
di modis homnib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
ista chomutationis cartula qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos int
er
nos comu
ta
tionis cartule petrum not
arium
domnor
um
regu
m
scribere rogauim
us
actu
m
luca singn
um
+ m
anu
s benedicti q
ui
hac chomutationis cartula fieri rogaui 2 S ego petrus not
arius
sicut de me supra legitur mussus
si intenda
missus
fui S iohannes iudex domnor
um
regu
m
sicut de me supra legit
ur
missus fui 2 S teutpald
us
iudex domnor
um
regu
m
s
ub
s
cripsi
sing
num
+ m
anu
s gherimundi que gheritio uoc
atur
sicut de ipso supra legitur missus fuit S leo iudex domnor
um
regu
m
s
ub
s
cripsi
S ego ioh
annes
rogatus a benedicto me teste s
ub
s
cripsi
S ego baldiberto rogatus a benedicto me teste s
ub
s
cripsi
+ ego leo rogatus a benedicto me teste s
ub
s
cripsi
S petrus not
arius
domno
rum
regu
m
Post tradita
m
compl
eui
et dedi 2
S EXEMPLAr
in maiuscole allungate fino a
r
in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i etterni anno ab incarnationis ei
us
nonnge
n
tesimo
la terza
n
vergata su
a
quinquagesimo s
e
c
un
do quinta
m
Barsocchini omette
quinta
m
, donde la datazione erronea 952 maggio 7
nonas magi ind
ictione
decima Manifestu su
m
ego uberto marchio gegem
si intenda
legem
uiue
n
te saliga filio b
one
m
emorie
donni ugoni regi q
ui
a s
e
c
un
do legem meam atreme
n
tario pinna et pargamena de terra leuaui et arnifridi not
arium
ad scribendu
m
tradidit p
er
uuasones terre et fistucu
m
nodatum
ci si aspetterebbe
fistuca
m
nodatam
seo ramu
m
arborib
us
adq
ue
p
er
cultellu
m
et uuantone seu andilaine et sic p
er
hanc cartula iusta lege
m
meam saliga uindo dono trado cedo adq
ue
tra
n
sfu
n
do et mitto in potestate tua
.
teudimu
n
do filio b
one
m
emorie
fraolmi id est quinq
ue
ca
sis et reb
us
iuris mei illis massariciis qua
m
abeo in loco et finib
us
ubi dicit
ur
pozeuli q
ue
una ex ipse casa et res massaricias regere uidet
ur
p
er
flaip
er
to massario s
e
c
un
da uero p
er
urso tertia uero p
er
petrus quarta p
er
teutio quinta uero regere uidet
ur
p
er
cerbonio
-
oni
- su rasura
massario simulq
ue
et uindo tibi id est undeci casis et reb
us
iuris meis illis massariciis qua
m
abeo in loco et finib
us
ubi dicit
ur
porcari una ex ipse casa et res massaricias recta
m
et la
borata esse uidet
ur
p
er
adalfridi massario s
e
c
un
do uero p
er
ioh
anne
s tertia uero
p
er
ro
itio
Barsocchini
per
Roitio
quarta p
er
anselmo q
ui
nta p
er
siccolfo sexta p
er
alio adalfridi massario septima p
er
alio roitio octaua
o
appare scritta su
a
p
er
gherimu
n
do nona p
er
sanio decima p
er
uitali
Barsocchini
Natali
undecima p
er
ioh
anne
s ita
m
et uindo tibi id est inter terra
terra
su rasura
et silua illa seo padule q
ui
uocitat
ur
clusa et quinto seo oliueto adq
ue
t
er
rulaia q
ue
de p
re
dictis casis et reb
us
massariciis q
ue
su
nt
in p
re
dicto loco porcari et est p
er
tine
n
tes tene
n
tes uno capo in uia plubica
si intenda
publica
et alio capo tene in t
er
ra et silua seo padule eccl
esi
e et monesterio d
omi
ni et saluatori
la seconda
a
scritta su altra lettera
de sexto lato uno tene in teupassio et alio lato tene in ranule et in fiuuuadia
Barsocchini
fini
uia
et in t
er
ra ghe
rardi fini uia de libbiano ad s
upra
s
crip
ti sideci casis et reb
us
massariciis una cu
m
predicta terra quod est silua et padule et ian dictis casis et reb
us
massariciis p
er
tine
n
tib
us
cu
m
fundame
n
tis et onne edeficiis u
e
l uniuersis fabricis suis seo curtis ortalias terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascui cultis reb
us
u
e
l incultis onnia
i
scritta su
a
ex onnib
us
reb
us
ta
m
donicatis qua
m
et massariciis una cu
m
p
re
dicta terra quod est silua et padule qua
n
tas ubiq
ue
in qualibet locit
si intenda
locis
u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
ti sideci casis et reb
us
massariciis sunt p
er
tine
n
tib
us
u
e
l aspicientib
us
et p
re
nominatis ominib
us
exinde a manu
m
suor
um
abere et detinere uidet
ur
in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
m
acessionib
us
et ingresso
ras suas tibi eas uindo dono trado cedo adq
ue
trasfundo
n
vergata su altra lettera
et mitto de iuris dominationis me in iure
e
su altra lettera
dominationis tue similiq
ue
et uindo tibi id est una petia de t
er
ra iuris mea illa quod est prato qua
m
abeo in loco et finib
us
ubi dicit
ur
cauallano et
-
llano
et
su rasura
est tene
n
tes ipsa petia de t
er
ra quod est prato uno capo in t
er
ra et prato q
ui
uocitator ciuitarese quod est gosfridi iudex donni regi et at alio capo tene in uia plubica
si intenda
publica
et inn aqua
q
scritta su altra lettera e preceduta da
l
erasa
longa lato uno tenet in t
er
ra q
ue
uocitat
ur
rotiscana et alio lato tene in t
er
ra q
ue
dicit
ur
lapeta q
ui
de p
re
dictis casis et reb
us
massariciis quas tibi supra uenu
n
dauit est p
er
tine
n
tes ecc aute
m
p
re
dicta petia de t
er
ra quod est prato qual
iter
ab onnis parte circu
n
data est p
er
desingnatas locas in integru
m
una cu
m
in
feriorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
m
acessionib
us
et ingressoras suas tibi eas uindo dono trado cedo adq
ue
trasfundo
a
irregolare
et mitto de iuris dominationis me in iuris dominationis tue et p
ro
ecc onnia s
upra
s
crip
ta mea ue
n
ditio donatio traditio quas tibi uenu
n
dauit recepit ad te p
re
tiun arge
n
tum libras quinquainta in p
re
finito et deliberatu
m
p
re
tiun et du
m
ipso p
re
tiun p
re
manib
us
acepisse et tum
ci si aspetterebbe
ad
, cfr. riga 29;
ad
me
si trova ad es. in una carta cremonese redatta secondo la legge salica nel 1093: Archivio di Stato di Milano, Museo Diplomatico, carta nr. 23
me q
ui
s
upra
uberto marchio ex ipsi casis et reb
us
foris uuerpiuit et exitum fecit et tibi q
ui
s
upra
teudimu
n
do tuisq
ue
eredib
us
intromisi ut leitima et corporale uestitura abead teneas
s
scritta su
d
adq
ue
possidehas et faciad exinde tu et eredib
us
hac proeredib
us
tuis aut cui uos dederitis u
e
l abere decreueritis in re p
ro
prietario nom
ine
quiquit uolueritis sine onni meam eredum hac proeredum meor
um
contraditione u
e
l repetitione et si quis uero
u
su altra lettera
quod facturo
t
su altra lettera
esse non credo
.
si ego ipsi q
ui
s
upra
ubertus marchius quod appsit
la seconda
p
su
s
parzialmente erasa
aut ullus de eredib
us
hac proeredib
us
meis contra hanc cartula
m
ue
n
ditionis et traditionis mee aliqua
n
do tempore uenire tentauerim
us
aut eam infragnere u
e
l disru
m
pere q
ue
sierim
us
p
er
nosmetipso aut p
er
sumissa p
er
sona omminu
m
cui nos casis
c
su altra lettera
et r
[eb
us
]
ipsi quas tibi supra uenu
n
dauit dedissem
us
aut dederim
us
p
er
cholibet ingenio inferam
us
tibi q
ui
s
upra
teudimu
n
do tuisq
ue
eredib
us
aut contra q
ui
exinde litem intollerim
us
multa quod est pena
m
auro oct
[imo]
liberas triinta et arientu
m
ponderas tricentos et quo
d
repetierim
us
et uindicare non ualeam
us
set p
re
sen
s
s
ripassata
hanc cartula uenditionis traditionis me dioturnis temporib
us
firma et stabile p
er
man
e
[ad]
in quod
uu
lsa
ci si aspetterebbe
inconuulsa
, cfr. la sopra menzionata carta cremonese: Archivio di Stato di Milano, Museo Diplomatico, carta nr. 23
cu
[
m
]
stipulatione sunnicxa et ad
ad
scritto su
tu
; cfr. riga 23
me q
ui
s
upra
s
su lettera dilavata
uberto marchio una cu
m
meis eredib
us
-
ib
- su rasura
tibi q
ui
s
upra
teudimu
n
do tuisq
ue
eredib
us
aut cui uos dederitis u
e
l abere decreueritis s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
sicut supra
l
[e]
it
ur
in integru
m
abb onni ommine defensare p
ro
mittim
us
-
im
- su altre lettere
quod si defendere non potuerim
us
et uob
is
eas non defensauerim
us
a
su altra lettera
a
ut si uob
is
exinde aliquit p
er
quoduis ingenioi
o
su altra lettera; si intenda
ingenio
suptraere q
ue
sierim
us
tuc in duplum s
upra
s
crip
ti casis et reb
us
sicut supra leit
ur
uob
is
restituam
us
sicut in tempore fueri meliorata aut ualuerit
la seconda
u
su lettera dilavata
sub estimatione in eode
m
loco et nihil mihi ex i
p
su
m
p
re
tiun aliquit
a
sembra scritta su
n
recdiberit sic tame
n
si uos exinde autores nec de
fensores q
ue
rere nec
d
are nolueritis licentia
m
abbeatis abq
ue
n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fuerit uoluntas exinde causas agendi responsu
m
redendi finem ponendi modis onnib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
ca
r
tula i
s
[ta]
u
e
l comodo aut qual
iter
iusta lege melius potueritis q
ui
a in tali ordine hanc cartula ue
n
ditionis et traditionis mee tibi q
ui
s
upra
arnifridi not
ario
ad scribendu
m
tradidit et scribere rogauit et testib
us
octulit roborandu
[
m
]
hactum curte q
ue
dicit
ur
auane 2 S ubertus marh
ius
q
ui
hanc cartula a
me
f
[a]
c
[ta]
s
ub
s
cripsi
S sisimundo iudex donni regi
.
s
ub
s
cripsi
singn
a
S S S S m
anu
s atanolf
i
[...10... s]
eo beruardi adq
ue
gunt
el
mi
Barsocchini
Gundani
lege uiue
n
tem saliga testis et p
re
tio dante uideru
nt
2 singn
a
S S S m
anu
s saligi
Barsocchini
Saliguin
ingalberti
Barsocchini
Galberti
;
a
su altra lettera
seo inghilelmi
Barsocchini
Inghelmi
lege
m
uiue
n
te saliga testi et p
re
tiun da
n
te uide
[ru
nt
2 ]
S ego berardus rog
atus
[ad]
ubert
us marhio me teste subs
cripsi
et p
re
tio dante uidi 2 S teupaldus iudex donni regi s
ub
s
cripsi
singn
um
S m
anu
s teudimu
n
di q
ui
bonitio
uo
cabat
ur
filio b
one
m
emorie
alboni testi et p
re
tio dante uidi 2 singn
um
S m
anu
s rodilandi q
ui
roitio uoca
[t]
ur
f
[i]
lio b
one
m
emorie
lictifridi testi et p
re
tio da
n
te uidi 2 S ego uuido com
e
s ro
[ga]
tus ad uberto marhio s
ub
s
cripsi
et p
re
tio da
n
te uidi S ego arnifridi not
arius
dom
ni
imp
e
r
ator
is P
o
[st tradita
m
co]
n
pl
eui
Et
dedi
S lambertus not
arius
dom
ni
imp
e
r
ator
is
[autenticu]
m
illo exemplaui S
s
[.....]
s
[...55 mm... autent]
icho
la seconda o terza lettera come anche la quarta o quinta lettera mutilate hanno un'asta alta; il nome è verosimilmente seguito dal titolo, come
iudex
dom
ni
imp
e
r
ator
is
illo uidi et legi unde hanc exemplar facta est et hic s
ub
s
cripsi
S flaip
er
tus
[...60 mm... aut]
e
nticho illo uidi et legi humde hanc
tre puntini in interlinea sopra
legi
humde
hanc
, uno per ciascuna parola
exenplar facta est et hic s
ub
s
cripsi
S sigefredus iudex doni inp
e
r
ator
is autenticho illo uidi et legi hunde hanc exemplar facta est et hic s
ub
s
cripsi
+
S i
n
n
o
[m
ine
]
d
[
omi
n]
i
n
ost
[ri]
ih
es
[u]
christi
xpi
[d
e
i e]
terni
Barsocchini
in
nom
ine
s
an
c
t
e
et
individ
ue
trinit
atis
berengarius et a
dalbe
rt
us filio ei
us
gr
ati
a d
e
i regib
us
anno
reng
ni
eoru
m
d
e
o p
ro
pit
i
o t
e
r
t
io quarto deci
m
[o]
kal
endas
ianuarii ind
ictione
duode
c
ima
Barsocchini
decimasecunda
M
a
nifes
tu
su
m
ego l
an
fridi filio b
one
m
emorie
pasquali que tot
o
u
ocabatur q
ui
a conueni mihi una tecun con
radus gr
ati
a d
e
i uius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
umilis ep
iscopu
s Ut inter no de aliquantis reb
us
commutatione
m
fa
cere deberem
us
b
su altra lettera
s
sicut et factu
m
est Proinde ego q
ui
s
upra
lanfridi p
er
hanc cartul
a
in comutatione
m
dare et tra
dere uideor tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s ad pars eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i ioh
annis
et s
an
c
t
i laurentii quod est pleue battismali sito loco su
grominio q
ue
est desub potestate
q
ue
est desub potes
tate
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episc
o
patui u
est
ro id est duo petiis de terris meis illis quam
m
abeo in eode
m
loco sugrominio q
ue
una ex ipse petia tene
n
tes uno capo cu
m
uno lato in uia publica et alio capo tenet in terra eccl
esie
s
an
c
t
i gaudentii et alio lato te
net in terra eccl
esie
s
an
c
t
e marie s
upra
s
crip
ta petia de terra qual
iter
circu
n
data est desingntas
davanti a
desingnatas
ci si aspetterebbe
p
er
locas quod est p
er
me
n
sura ad iusta p
er
tica me
n
sura
tas sist
arios
duodeci in integru
m
et ille alia petia de terra ubi dicitur a staffili p
ro
pe puliccano tene
n
tes uno capo in terra eccl
esie
s
an
c
t
e marie et alio capo tenet in terra mea lato uno tenet in terra gundalpran
di et alio lato tenet in
tenet in
terra q
ue
fuit q
uon
d
am
cosp
er
ti s
upra
s
crip
ta petia de terra qual
iter
circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
me
n
sura ad iusta p
er
tica me
n
suratas modioru
m
duo in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et supe
riorib
us
et cu
m
haccessionib
us
et ingressoras suas tibi eas in commutatione
m
dare et tradere uideor a pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re Et pro s
upra
s
crip
tis petiis de terris quas tibi in comutatione
m
dedi recepi ad te in comutati
one
m
de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re i
d est una petia de terra illa quod est
st
erpeto
anche Arnifridi, nel documento nr. 1312, AD 945, utilizza la forma
erpeto
due volte dopo
est
in ipso loco sugrominio ubi dicitur
[***5***]
p
er
tine
n
tes s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re tene
n
tes ipse petia de terra quod est
st
erpe
to uno capo
dopo
capo
segue un altro
capo
che sembra parzialmente dilavato
cu
m
uno lato in
i
su altra lettera dilavata
terra e sterpeto s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re quas mihi in com
mutatione
m
menime dedisti et alio capo tenet in terra et uin
ea
mea alio lato tenet in uia s
upra
s
crip
ta petia de terra quod est
st
erpeto qual
iter
circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica me
n
suratas sist
arios
q
ui
ndeci in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
et cu
m
haccessionib
us
et ingressoras suas ad te eas in comu
tatione
m
recepi de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re Ubi Et sup
er
hanc comutatione
m
secu
n
du
m
lege
m
tu q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s direxsisti missos tuos hic sunt nom
ine
eoru
m
ioh
annes
filio b
one
m
emorie
rot
trude seo ioh
annes
not
arius
et iudex donni regi filio b
one
m
emorie
petri not
arii
et schab
ini
q
ui
de
m
et petrus not
arius
filio b
one
m
emorie
ghisalp
er
ti schab
ini
q
ui
anbulauerunt et p
re
uiderunt seo estimauerunt adque renu
n
tiaue
runt qual
iter
meliorata comutatione
m
dedi ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re quam recipisse ut magis onni te
m
pore hanc comutatio inter nos firma stabile
m
p
er
manead se
m
p
er
unde re
p
ro
mitto ego q
ui
s
upra
lanfridi una cu
m
meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcesso
rib
us
tuis aut heide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis petiis de terris quas tibi in comutatione
m
dedi dederitis u
e
l a
bere decreueritis ut si nos uob
is
eas aliquando te
m
pore in aliquod exinde intentionauerim
us
aut re
tolli u
e
l subtragi quesierim
us
nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aut dederim
us
p
er
quodlibet in
genio es
si intenda
et
si uos exinde autores dare uolueritis et eam uob
is
ab onnis homines defe
n
dere non potuerim
us
spondeo ego q
ui
s
upra
lamfridi una cu
m
meis hered
es
conp
onere
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessori
b
us
tuis aut heide
m
omini cui uos s
upra
s
crip
tis petiis de terris quas tibi in chomutatione
m
dedi dederitis u
e
l abe
re decreueritis ian dictis petiis de terris quas tibi in comutatione
m
dedi in duplum in ferq
ui
de
m
loco sub estimatione
m
qua
les tunc fuerint sic tame
n
si uos exinde autores dare uolueritis lice
n
tia
a
beatis absque n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fueri uoluntas exi
n
de causas agendi responsu
m
redde
n
di fine
m
pone
n
di modis onnib
us
uob
is
eas defe
n
sandi cu
m
ista comutationis
c
verosimilmente su lettera dilavata
cartul
a
qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
inter nos conueni et duas inter nos comutationis cartul
as
amalbertum not
arium
scribere rogauim
us
actu
m
luca singn
u
s + m
anu
s lamfridi q
ui
hanc chomutationis cartul
am
fieri rogaui S ego ioh
annes
sicut de me supra legitur missus fui S iohannes iudex domnor
um
regu
m
sicut de me supra legitur missus fui 2 S ego petrus not
arius
sicut de me supra
supra
preceduto da lettera parzialmente dilavata
legitur missus fui 2 S ego uuilleradus rogatus a lanfridi me teste s
ub
s
cripsi
+ ego gundalprando pr
es
b
ite
r et uicedomino interfui 2 + ego cunerado rogatus a lanfridi me teste s
ub
s
cripsi
2 + ego leo rogatus a lanfridi me teste s
ub
s
cripsi
S ego adalbertus rogatus a lanfridi me teste subs
cripsi
S ego amalbertus not
arius
Post traditam Compleui Et dedi
S in nom
ine
s
an
c
t
e et indiuidue trinitatis berengharius et adalb
er
tus filio ei
us
gr
ati
a d
e
i regib
us
anno rengni eor
um
auxiliante d
omi
n
o
quarto
.
quartu
m
nonas septe
m
bris ind
ictione
tertia decima
;
Manifestu su
m
ego ioh
anne
s filio b
one
m
emorie
rodilandi q
ui
a conuenit mihi una
t
ecu
m
conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s Ut inter nos de aliquantis casis et reb
us
comutatione facere deberem
us
sicut et factu
m
est Proinde ego q
ui
s
upra
ioh
anne
s p
er
hanc cartula in comutatione
m
dare et tradere uideor tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s ad pars eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i iohanni et s
an
c
t
e felicite quod est plebe
m
battismale sito loco uers
[i]
lia q
ue
est desub potesta
te
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini
:
id est casa et curte illa domnicata qua
m
abeo in loco et finib
us
griciano s
upra
s
crip
ta casa et curte domnicata cu
m
reb
us
domnicatis et massariciis ad
a
preceduta da lettera dilavata
eas p
er
tinentib
us
cu
m
fundamento et edeficio suo seo curte orto terris uineis oliuetis siluis uirghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis quod sunt p
er
men
sura ad iusta p
er
tica mensuratas inter sediminas seu areis ubi uites extat adque oliuetis seo prata et terris arabilis modior
um
duodecim et de siluis extallareis
Barsocchini
et
tallareis
, cfr.
stallareis
alla riga 14
seo bus
careis modior
um
q
ui
ndecim in integru
m
cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
m
accessionib
us
et ingressoras suas tibi eas in comutatione
m
dedit ad pars s
upra
s
crip
te plebis u
est
re cu
m
casa et res mea illa massaricias qua
m
abeo in loco ubi dicit
ur
ratiniano p
ro
pe sala uetitia quas martino massario ad manus suas abere uidetur cu
m
cassina et res mea illa massari
cias qua
m
abeo in loco uersilia ubi dicit
ur
ad ollo
la prima lettera danneggiata da una lacerazione della pergamena; assomiglia, però, ad
o
, cfr.
ad
allo
alla nota 3
quas dominicho
h
vergata su
o
ad manus suas detinet quod est p
er
mensura iusta inter sediminas seo
o
su altra lettera
areis ubi uites extat adq
ue
oliuetis seo pratis et terris arabilis modior
um
sex et sist
arios
duo et de siluis extallareis seo buscareis modior
um
q
ui
nquaginta in integru
m
:
Ite
m
et dare uideor tibi in comutatione
m
ad pars p
re
fate blebis u
est
re id est duo casis et reb
us
meis illis massariciis una ex ipse abere
a
su lettera dilavata
uideor in loco ca
m
pilione q
ue
detinet ioh
anne
s et ille alia dicit
ur
capetitiano p
ro
pe canoua q
ue
detinet martino massario quod sunt p
er
mensura iusta inter sediminas seu areis ubi uites extat adque oliuetis siue terris arabilis adque pratas modior
um
quattuor et de siluis ac stallareis adque gerboras modior
um
dece
m
in integru
m
Nunc uero et dare uideor tibi in comutatione
m
ad pars p
re
libate plebis u
est
re id est una petia de terra mea illa qua
m
abeo in loco ubi dicit
ur
cafagio p
ro
pe moteroni quas gentiano ad manus suas
a
preceduta da lettera dilavata
detinet tenentes uno capo in terra uuilleradi et de suis
germanis
gg
alio capo tenet in terra fraolmi
scritto con spaziatura espansa, con lo stesso inchiostro, su uno spazio originariamente lasciato in bianco
lato uno tenet in terra et silua q
ue
r
dilavata dopo
q
ue
dicit
ur
cappetianese et alio lato tenet in terra q
ue
fuit q
uon
d
am
ioh
ann
i et de suis consortib
us
quod est p
er
mensura iusta modior
um
sex in integru
m
siue et dare ui
deor tibi ad pars p
re
taxate plebis u
est
re id est una petia de terra et silua mea illa qua
m
abeo in p
re
dicto loco uersilia ubi dicit
ur
cerreto maiore q
ue
capo uno tenet in terra eccl
esie
s
an
c
t
i stefani alio capo tenet in summo monte lato uno tenet in terra quod est silua tetfridi alio lato tenet in riuo que dicit
ur
casseraia quod est p
er
mensura iusta modior
um
centu
m
et sist
arios
dece
m
in integru
m
ite
m
uero dare uideor tibi in comutatione
m
ad pars s
upra
s
crip
te plebis u
est
re
:
id est una petia de terra mea illa qua
m
abeo
o
quasi coperta dall'
i
della parola seguente
in loco spardacho p
ro
pe eccl
esia
s
an
c
t
i apollenari q
ue
uno capo tenet in uia plubica
si intenda
publica
alio capo tenet in terra esterpeto
esterpeto
anche sulle due righe seguenti; cfr.
seo
sterpeto
alla riga 29, il che favorirebbe la lettura
e
sterpeto
; lo scrittore non sembra, però, incline ad utilizzare
e
invece di
et
eccl
esie
s
an
c
t
i apollenari lato uno tenet in terra q
ue
fuit q
uon
d
am
rodolfi g
ermano
n
ost
ro
n
preceduta da
e
parzialmente dilavata
alio lato
te
net in terra eccl
esie
u
est
re
u
preceduta da
s
dilavata
s
an
c
t
i fridiani
qu
od est p
er
mensura iusta modior
um
octo
:.
in integru
m
simul cu
m
una petia de terra esterpeto meo illo qua
m
abeo in eodem loco spardaco p
ro
pe s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i appolenari q
ue
uno ca
po
tenet in terra esterpeto eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i martini alio capo tenet cu
m
uno lato in terra s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
i apollenari alio lato tenet in terra mea q
ui
s
upra
ioh
anni
s et de consortib
us
meis quod est p
er
mensura iusta modior
um
sex iam dictis petiis de terris superius dictis cu
m
p
re
nominatis casis et reb
us
sicut superius mensura et coerentias disscernitur in integru
m
t
ibi eas in comutatione
m
dare et tradere uideor ad pars s
upra
s
crip
te plebis u
est
re cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
m
haccessionib
us
et ingressuras suas Et Pro s
upra
s
crip
tis casis et cassi
nis seo reb
us
quas tibi in comutatione
m
dedi recepi ad te in comutatione
m
de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i ioh
ann
i et s
an
c
t
e felicite quod est plebem battismale sito loco uersilia q
ue
est desub potestate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui
e
corretta dalla legatura
et
u
est
ro s
an
c
t
i martini id est terra et monte cu
m
casis et cassinis sup
er
se abentes in s
upra
s
crip
to loco uersilia ubi dicit
ur
monte preiti qu
as
filii q
uon
d
am
lopi et martino ad manus suor
um
abere et detinere uidetur p
er
tinentes s
upra
s
crip
te plebis u
est
re terra et monte seo casis et cassinis uero ipsis cu
m
fundamentis et om
n
e edeficiis u
e
l uniuersis fabricis suis seo curtis ortalia terris uineis oliuis siluis uirghareis totas insimul amenbratas tenentes uno capo cu
m
ambas lateras in uia et alio capo tenet
i
n terra et uinea seo sterpeto s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re quas gobbiano et dominico
germani
gg
ad manus suor
um
abere et detinere uidetur quas mihi in comutatione
m
menime dedisti et in in terra et silua q
ue
fuit q
uon
d
am
fraolmi et de consortib
us
suis et in aliquantulo in terra inghalberti s
upra
s
crip
ta terra et monte cu
m
p
re
dictis casis et
cassis et
cassinis sup
er
se abentes cum fundamentis et om
n
e edeficiis suis seo curtis ortalia terris oliuis siluis uirghareis totas insimul amenbratas qual
iter
circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est culta res inter sediminas et
a
reis ubi uites extat seo terris arabilis p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas modior
um
duodeci
m
c
preceduta da
d
dilavata
et de siluis et uirghareis seo buscareis p
er
mensura iusta modior
um
centum q
ui
nquaginta Hec aute
m
s
upra
s
crip
ta terra et monte cu
m
casis et cassinis sup
er
se abentes cu
m
fundamentis et edeficiis suis seo curtis ortalia terris uineis oliuis siluis uirghareis totas ins
i
mul amenbratas qual
iter
superius mensura et coerentia superius discernitur in integru
m
ad te eas in comutatione
m
recepi de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i ioh
ann
i battiste et s
an
c
t
e felicite quod est plebe battismalis Ubi et sup
er
hanc comutatione
m
s
e
c
un
du
m
lege
m
tu q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s direxisti missum tuum id est gundalprando pr
es
b
iter
o
et
ui
cedomino q
ui
ambulauit una simul cu
m
tres homines estimatores cor
um
fide admittitur hi sunt nomina eor
um
amalb
er
to filio b
one
m
emorie
gh
i
salp
er
ti schab
ini
et inghefredus iudex domn
[or
um
]
regu
m
seo sicherado not
arius
q
ui
ambulauerunt et p
re
uiderunt seu estimauerunt adque renuntiauerunt qual
iter
meliorata comutatione
m
dedisset qua
m
recepisset ad pars iam dicte plebis u
est
re Ut magis hac comutatio inter nos om
n
i te
m
pore firmam et stabile
m
p
er
maneat se
m
p
er
Unde rep
ro
mitto ego q
ui
s
upra
ioh
anne
s una cu
m
meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessorib
us
tuis aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis casis et cassinis seo reb
us
quas tibi in comutatione
m
dedi dederitis u
e
l
abere
decreueritis ut si nos uob
is
eas aliquando te
m
pore in aliquod exinde intentionauerim
us
aut retolli u
e
l subtragi quesierim
us
nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
au
t
[de]
derim
us
p
er
quolibet ingenio et si nos exinde autores dare uolueritis uob
is
eas ab omni homines defendere non potuerim
us
spondeo ego q
ui
s
upra
ioh
anne
s una cu
m
meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
conra
du
s ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessorib
us
tuis aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis casis et cassinis seo reb
us
quas tibi in comutatione
m
dedi dederitis u
e
l abe
[re de]
cr
e
ueritis
i
am dictis casis et cassinis
se
o reb
us
quas tibi in comutati
on
e
m
dedi in duplum in ferq
ui
dem loco sub estimati
on
e
m
quales tunc fuerint sic tam
[en si]
nos exinde autores nec defensores querere nec dare nolueritis licentia
m
abeatis absque n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fuerit uoluntas exinde causas agendi respo
nsum
[re]
d
dendi fine
m
ponendi modis om
n
ib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
cartula ista comutationis qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duas i
[n]
ter
n
os comutationis cartul
e
lamb
e
rtum not
arium
scribere rogauim
us
a
ctu
m
luca + ego ioh
ann
i in ahc cartula comutationis a me facta s
ub
s
cripsi
+ ego gundalprando p
res
b
ite
r
et
uicedomino sup
er
ips
[i]
s
rebus accessit et missus fui ut s
u
pra
:
2 + ego amalb
er
to sup
er
ipsi rebus accessi et estimaui ut supra S INgefredus iudex domnor
um
regu
m
sup
er
ipsis reb
us
accesi et est
[i]
maui ut supra S ego s
i
cheradus not
arius
sup
er
ipsis reb
us
accessi et estimaui ut supra S teutpald
us
.
iudex
:
domnor
um
regu
m
rog
atu
s s
ub
s
cripsi
2 S ego adal
[bertus ...]
S petrus not
arius
[...]
S
[...]
manca verosimilmente la
completio
del notaio Lamberto
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni regnante dom
no
n
ost
ro berengharius et adalbertus filio ei
us
gr
ati
a d
e
i regib
us
anno regni eor
um
d
e
o p
ro
pitio quinto octauo idus martii ind
ictione
tertia decima Manifestu su
m
ego luccip
er
to q
ui
luctio
Barsocchini
Lunitio
uoc
atur
filio b
one
m
emorie
uualprandi q
ui
bello uocabatur q
ui
a tu conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis
u
preceduta da
m
dilavata
ep
iscopu
s p
er
cartula liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluen
[d
um
]
dedisti mihi id est cassina illa foras ciuitate ista lucense p
ro
pe porta s
an
c
t
i fridiani et p
ro
pe s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i uincentii et s
an
c
t
i fridiani p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini quas modo bernardo faber ad man
us
suas abere uidetur tenentes Uno capo Cu
m
uno lato in uia et alio capo tenet in terra et orto q
ui
fuit q
uon
d
am
ildiberti et alio lato tenet in casa quod est sala q
ue
fuit lunip
er
ti pr
es
b
iter
i q
ue
lunitio uoc
atur
s
upra
s
crip
ta cassina cu
m
fundamento et edeficio suo qual
iter
s
upra
s
crip
to bernardo faber ad man
us
suas abere uidet
ur
in integr
um
mihi eas liuellario nom
ine
dediisti tali ordine
m
Ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
luccip
er
to u
e
l teup
er
ti filio meo
meo
preceduto da due lettere dilavate
et de suis heredib
us
sint po
testate
m
eas abendi tenendi inperandi gub
er
nandi laborare fa
ciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et fruendi Ni
dopo
Ni
seguono le lettere
si
dilavate
tantu
m
p
ro
om
n
i censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l a posterisq
ue
successorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
om
n
e mense martio censu
m
uob
is
reddere
et
parzialmente eraso davanti a
reddere
debeam
us
ic ciuitate luca p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut ad mi
nisteriale
m
illu
m
q
ui
in ipso domu
m
episcopatui u
est
ro p
re
te
m
pore fuerit ad pars ipsius eccl
esie
eccl
esie
su lettere dilavate
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini argentu
m
den
ario
s sex boni expendiui
les tantu
m
et si nos uob
is
ec om
ni
a qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos tal
iter
non adinpleuerim
us
et non conseruauerim
us
sicut supra legit
ur
aUt si s
upra
s
crip
ta cassina et terra qua nob
is
dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fue
rit spondeo ego q
ui
s
upra
luccip
er
to u
e
l teup
er
to filio
filio
preceduto da lettera erasa
meo et suis heredib
us
conp
onere
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisq
ue
successorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
qua
draginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli iohannes not
arius
et iud
ex
domnor
um
regu
m
scribere rogauim
us
actu
m
luca singn
um
+ m
anu
s luccip
er
ti q
ui
hunc libellu
m
fieri rogaui S ego petrus not
arius
rogatus a luccip
er
to me teste subs
cripsi
S ego andreas not
arius
rogat
us
a luccip
er
to me teste subs
cripsi
S ego lambertus not
arius
rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S uuinighildo not
arius
domnor
um
regu
m
rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S ego iohannes not
arius
et iudex domnor
um
regu
m
Post tradita
m
conpleui et dedi
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni berengharius et adalbertus filio ei
us
gr
ati
a d
e
i reges anno regni eo
rum
d
e
o propitio sexto tertio decimo kal
endas
iulii ind
ictione
quarta decima
:
Manifestu su
m
ego amalbertus not
arius
domno
rum
regu
m
filio b
one
m
emorie
fulberti q
ui
a tu conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humi
lis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti mihi id est una petia de terra illa ubi fuit casa et modo ibi orto esse uidetur infra ciuit
[a]
te ista lucense p
ro
pe eccl
esia
s
an
c
t
i iohanni baptiste quas ego ipsi modo ad manus mea abere et detinere uideor p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
domui episcopatui u
est
ro s
[
an
c
t
i]
martini et est tenentes ipsa petia de terra quod est orto uno capo cu
m
uno lato in terra et orto quas ego ipsi modo ad manus mea abere et detinere uideor alio c
[apo]
tenet in terra et casa q
ue
fuit q
uon
d
am
richimundi pr
es
b
iter
i et alio lat
o
te
n
et in terra s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
i iohanni has s
upra
s
crip
ta petia de terra ubi ia
m
fuit casa et modo orto esse uidetur quali
ter
ab omnis parte circu
n
data est p
er
designatas locas in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et sup
er
iorib
us
et cu
m
accessionib
us
et ingressoras suas seu cu
m
om
n
ib
us
arborib
us
suis sup
er
se abentes in integru
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
amalb
er
tus not
arius
domno
rum
regu
m
u
e
l de meis filiis et heredib
us
sint et p
er
ma
neant potestate
m
s
upra
s
crip
ta petia de terra quod est orto quas mih
i
dedisti eas abendi tenendi inperandi laborare faciendi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et usufru
c
tuandi sic tamen licentia
m
et potestate
m
abeam ego q
ui
s
upra
amalbertus not
arius
u
e
l meis filiis et heredib
us
siue hominib
us
n
ost
ris u
e
l q
ui
ad nos uenire uoluerit p
er
uia et intra
[...3–4...]
illo q
ui
est da uia publica da partib
us
a
qu
ilone q
ue
p
er
currit usque ad s
upra
s
crip
ta petia de terra quod est orto quas mihi liu
e
llario nom
ine
dedisti andandi et ambulandi seu
e
[gredi]
endi om
n
i te
m
pore die noctuque quomodo nob
is
oportu
m
et autili
t
as fuerit N
i
si tantu
m
p
ro
om
n
i censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad posterisque supcessorib
us
t
[uis p
er
sin]
gulos annos ad par
s
s
upra
s
crip
te eccl
esie
domu episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
omne mense magio censu
m
uob
is
retdere debeam
us
ad s
upra
s
crip
to domu episcopatui u
est
ro p
er
nos a
[ut p
er
mis]
so n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut ad ministerialem illu
m
quas ibi p
re
te
m
pore constitutu
m
fuerit argentu
m
denarios bonos expendiuiles numeros quatuor tantu
m
et s
[i a]
nos uob
is
hec om
n
ia qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos sic fuerint adinpleta et conseruata aut si s
upra
s
crip
ta petia de terra quod est orto quas mihi dedisti relax
[a]
uerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
amalbertus not
arius
domnor
um
regu
m
una cu
m
meis filiis et heredib
us
conp
one
r
e
tibi q
ui
supra conradus ep
iscopu
s u
e
l ad posteris
que supcessorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
q
ui
nquaginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli andreas not
arius
scribere rogauim
us
actu
m
luca 2 S amalbertus not
arius
domnor
um
regu
m
in hoc libello a me facto s
ub
s
cripsi
S ego uuilleradus rogatus ad amalbert
u
s
[no]
t
arius
domnor
um
regu
m
me teste s
ub
s
cripsi
S deusdedi not
arius
domnor
um
r
[egu
m
s
ub
s
cripsi
]
S ego ioh
annes
rogatus ad amalb
er
tus not
arius
domnoru
m
regu
m
me teste s
ub
s
cripsi
+ ego leo rogatus ad amalb
er
tus not
arius
domnoru
m
regu
m
me teste s
ub
s
cripsi
S iohannes iudex domno
rum
r
egu
m
subs
cripsi
2 S ego a
n
dreas not
arius
Post tradita
m
conpleui Et d
[e]
di 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
berengarius et adalb
er
tus filio ei
us
gr
ati
a d
e
i regib
us
anno regni eo
rum
auxilian
te d
omi
no octauo pridie idus magias ind
ictione
prima Manifestu
i
preceduta da altra
i
parzialmente dilavata
su
m
ego dominicho
m
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
n
o
m
filio b
one
m
emorie
cau
seradi q
ui
a tu conradus gr
ati
a
g
preceduta da lettera dilavata
d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
umilis ep
iscopu
s p
er
cartula
c
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
i
o
l
liuellario nom
ine
ad cen
su
m
p
er
exoluendu
m
dedisti mihi id est casa et res illa massa
ricias in loco et finib
us
carscano p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
et
pischopatui u
est
ro s
an
c
t
i mar
ti
ni quas modo bonitio massario ad manu
m
sua
m
ad laborandu
m
abere et detinere uidetur casa uero ipsa cun fundamento et edeficio suo seu curte orto terris uineis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia quantu
m
ad s
upra
s
crip
ta casa et res est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to bonitio exinde abere et detinere uidetur in integru
m
mihi eas liuellario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
do
minicho u
e
l de meis heredib
us
sin potestate
m
s
upra
s
crip
ta casa et res abendi te
nendi imperandi laborare faciend
i
meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
no
m
ine
usufructuandi et in ipsa casa residere et abitare debeam
us
Nisi ta
n
tu
m
p
er
omni censu
m
et iustitia exinde tibi u
e
l posterisque successorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
omne
m
mense ianuario censu
m
uob
is
reddere debeam
us
hic ciuitate
m
luca p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l a misso u
est
ro argentu
m
den
ario
s q
ui
nque bo
ni expendiuiles
p
preceduta da lettera dilavata
et a mandato u
est
ro uenire debeam
us
lege
m
et iustitia faciendu
m
t
[ant]
u
[
m
]
et si a nos uob
is
hec omnia qual
iter
supperius legitur p
er
singulos annos a pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
epischopatui
e
ricalcata sulla legatura
et
parzialmente dilavata;
s
preceduta da altra
s
dilavata; la seconda
p
preceduta da lettera dilavata
u
est
ro tal
iter
non adimpleuerim
us
et non conseruaue
rim
us
sicut supra legitur aut si s
upra
s
crip
ta casa et res quas nob
is
dedisti relaxauerim
us
u
e
l
lettera dilavata alla fine della riga
si p
er
nos pengiorata f
ue
rit spondeo ego q
ui
s
upra
dominicho una cu
m
meis heredib
us
con
p
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad successorib
us
tuis penam argentu
m
sol
idos
uigiinti
g
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
u
q
ui
[a]
t
al
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli fulb
er
tus not
arius
domno
rum
regu
m
scribere rogauimu
us
actu
m
luca singn
um
+ m
anu
s dominichi q
ui
hunc libello fieri rogaui 2 S adalbertus iudex domnoru
m
regu
m
s
ub
s
cripsi
S iohannes iudex domno
rum
regu
m
subs
cripsi
2 S ego au
ri
bertus no
t
arius
rog
atus
a dominicho t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S uuinighildo iudex domnor
um
regum s
ub
s
cripsi
2 S deusdedi
not
arius
do
[mno]
r
um
re
g
u
m
rog
atus
t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S fulb
er
tus not
arius
domno
rum
re
gu
m
Post tradita
m
conPleui
e
preceduta da lettera dilavata
et dedi 2
S EXEMPLAr
in maiuscole allungate fino ad
r
[i]
n
nom
ine
d
omi
[ni]
d
e
i et
[s]
aluato
[ri]
s n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
berengharius et adal
bertus filio ei
us
gr
ati
a d
e
i regib
us
anno regni eor
um
auxiliante d
omi
no nono q
ui
nto decimo kal
endas
februarii indic
tione
s
e
c
un
da Manifestu sum ego conrad
us
gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s q
ui
a conuenit mihi una tecu
m
petrus que aghino uoc
atur
filio b
one
m
emorie
ghisalp
er
ghe
e
appare trasformata dalla legatura
et
parzialmente dilavata
ut int
er
nos de aliquantis reb
us
co
m
mutatione
m
facere deberem
us
sicut et factu
m
est P
ro
inde ego q
ui
s
upra
conrad
us
ep
iscopu
s p
er
hanc cartula
r
appare scritta su altra lettera
in co
m
mu
tatione
m
dare et tradere uideor tibi q
ui
s
upra
petrus de pars eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i michaeli arcan
geli sito infra hanc lucana ciuitate
m
q
ue
uocitatur ad foro q
ue
est desub
d
scritta su altra lettera
regimi
ne et potestate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui n
ost
ro s
an
c
t
i martini id est una petiola de t
er
ra illa cu
m
casa sup
er
se abentes
e
t t
er
ra uacua ante se totas insimul ame
m
bra
tas p
er
tinentes ipsius eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i michaeli archangeli sito in s
upra
s
crip
to loco foro recta s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i michaelis et es
t
tenentes ipsa petia de terra cu
m
casa sup
er
se aben
tes cu
m
terra uacua ante se totas insimul ame
m
bratas tenentes uno capo in uia publica alio capo cu
m
uno lato tenet in casa et curte p
re
ta
xate eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i michaelis et alio lato tenet in t
er
ra aldoni pr
es
b
iter
i hec s
upra
s
crip
ta petia de terra cu
m
casa sup
er
se abentes et terra uacua ante se totas insimul ame
m
bratas qual
iter
ab om
n
i parte circu
n
data est p
er
desi
gnatas locas quod est p
er
me
n
sura ad iusta p
er
ticha me
n
suratas schalas tres et tertia
m
portione
m
de alia schala in integru
m
cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seu cu
m
accessionib
us
et ingressora suas tibi eas in co
m
mutatione
m
dare et tradere uideor de pars prenominate eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i michaeli archangeli Et P
ro
s
upra
s
crip
ta petio
la de terra cum casa sup
er
se abentes et terra uacua ante se totas insimul amembratas recepi ad te in co
m
mutatione
m
ad pars pr
e
d
ic
te eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i micha
eli arcangeli id est casa et res tua illa massaricias quas abis in loco et finib
us
marila ubi dic
itur
colle morelli quas dominicho massario ad laborandu
m
ad man
us
suas abere uide
tur
d
scritta su altra lettera, verosimilmente
t
casa uero ipsa cu
m
fundame
n
to et omne
m
edeficio suo u
e
l uniuersis fabricis suis seu cur
te orto terris uin
ei
s oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis
una chiazza d'inchiostro su -
ti
-
om
n
ia et ex om
n
ib
us
reb
us
quantas ubique in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
ta casa et res est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to dominicho ad laborandu
m
ad man
us
suas abere uidetur in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiori
b
us
suis seu cu
m
accessionib
us
et ingressoras suas ad te eas in co
m
mutatione
m
recepi ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i micaeli arcangeli et es
t
tota ipsa res p
er
mensura ad iusta p
er
ticha mensuratas modior
um
duo et sist
arios
duo set et recepi
ad
r
sembra mancare l'asta bassa
ad te in co
m
mutatione
m
ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
n
ost
re id est una petia de terra tua illa quas abis in loco et finib
us
ubi dic
itur
meragho tenentes uno capo in uia publica alio capo tenet in t
er
ra q
ue
fuit
f
ricalcata su
s
q
uon
d
am
ildebrandi com
iti
s lato uno tenet in t
er
ra fraolmi et alio lato tenet in terra ioh
annis
has s
upra
s
crip
ta petia de terra qual
iter
ab om
n
i parte circu
n
data est p
er
designatas locas
o
appare ricalcata su altra lettera
quod est p
er
mensura ad iusta p
er
ti
cha me
n
suratas sist
arios
uiginti et sex in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seu cu
m
accessio
nib
us
et ingressoras suas ad te eas in comutatione
m
recepi ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i micaeli arcange
lis ubi et sup
er
hanc comutatione
m
s
e
c
un
du
m
lege
m
ego q
ui
s
upra
conrad
us
ep
iscopu
s direcxit missos meus i sunt nom
in
a eor
um
ilpolfus diac
onus
filio lei et petrus pr
es
b
iter
o et primicerio adque uuillerado que uuillo uoc
atur
filio b
one
m
emorie
goffridi q
ui
ambulauerunt et p
re
uiderunt seu estimauerunt adque renuntiauerunt qual
iter
meliorata co
m
mutatio
ne
m
recepi ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
n
ost
re s
an
c
t
i micaelis arcangelis
c
preceduta da una traccia di lettera verosimilmente erasa o dilavata
qua
m
dedisset ut magis om
n
i tempore hanc co
m
mu
tatio
una croce (
x
) moderna in inchiostro bruno scuro nel margine tra questa riga e la riga precedente
int
er
nos firma
m
et stabile
m
p
er
maneant se
m
p
er
unde rep
ro
mitto ego q
ui
s
upra
conrad
us
ep
iscopu
s una cu
m
posterisq
ue
successorib
us
meis tibi q
ui
s
upra
petrus u
e
l ad tuos hered
es
aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
ta petia de terra cu
m
casa sup
er
se abentes et t
er
ra uacua totas insimul ame
m
bratas quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere de
creueritis ut si nos uob
is
eas aliquando te
m
pore in aliquod intentionauerim
us
aut retolli u
e
l subtragi q
ue
sierim
us
Nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aut dederim
us
p
er
quodlibet ingenio et si nos exinde autores da
[r]
e
s dare
uolueritis uob
is
eas ab om
n
i homines defendere non potuerim
us
spondeo ego q
ui
s
upra
conrad
us
ep
iscopu
s
u
na cu
m
posterisque successorib
us
meis comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
petrus u
e
l ad tuis hered
es
aut eide
m
homini cui uos iam
[dict]
a petia de t
er
ra cu
m
casa sup
er
se abentes et terra uacua ante se totas insimul ame
m
bratas quas tibi
[in]
comutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis iam dicta petia de t
er
ra cu
m
casa sup
er
se abentes
[e]
t terra uacua ante se abente totas insimul ame
m
bratas quas tibi in comutatione
m
dedi in duplu
m
in ferq
ui
de
m
loco sub estimatione
m
quales tunc fuerint sic tame
n
si nos exinde autores nec defensores
[.]
erere
il primo carattere, assai danneggiato, assomiglia al nesso
et
; ci si aspetterebbe
querere
nec dare nolueritis licentia
m
abeatis absque n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra
a
su lettera dilavata
fuerit uoluntas exinde causas agendi responsum retdendi fine
m
ponendi modis om
n
ib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
cartula ista comutationis qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos int
er
nos co
m
mutationis cartule petrus not
arius
domnor
um
regu
m
scribere rogauim
us
actum luca 2 S ego conrad
us
gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s in anc comutationis cartula a me facta s
ub
s
cripsi
2 S ego ilpolfus diac
onus
sic
ut
de me supra legitur missus fui 2 S ego petrus pr
es
b
iter
o et primicerius sicut de me supra legitur missus fui 2 S ego uuillerad
us
sicut de me
l'ultimo tratto verticale di
m
corretto su
e
supra legitur missus fui 2 S uuinighido iudex domno
rum
regum s
ub
s
cripsi
2 S chunimundo iudex dom
ni
regis s
ub
s
cripsi
2 S ego uuinibertus not
arius
rog
atu
s a conrad
us
ep
iscopu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S deusdedi not
arius
domnor
um
regu
m
rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S Petrus not
arius
domnor
um
regu
m
Post tradita
m
compleui et dedi 2 S ego q
ui
s
upra
uuinighildo iudex domnor
um
regu
m
autenticho illo fidel
iter
exe
m
plauit litteris pl
us
min
us
2
S
[eg]
o q
ui
s
upra
petrus not
arius
domnor
um
regu
m
aute
n
ticho illo ad me ipso scripto uidi et legi umde hanc exe
m
plar factu est ibi et hic subs
cripsi
l'ultima riga indentata a destra
+ in
christi
xpi
nom
ine
notitia ordinationis qualit
er
do
m
n
us
chonradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
ę lucanę ecl
esi
ę humilis ep
iscopu
s cu
m
sacerdotib
us
et
diaconib
us
seu
l
aicis
Barsocchini
una
cu
m
[m]
ultis uenisset ad ecl
esi
am monasterii d
omi
ni
et
saluatoris q
ui
dicitur brisianu
m
situ
m
infra hanc urbe
m
luca
m
et
inuener
it
eu
m
destructu
m
c
on
gregauer
it
ibi insi
[m]
ul c
on
gregationes monacharu
m
ipsius monasterii d
omi
ni
et
saluatoris
.
parit
er
cu
m
ipsa teuderada quę erat ibi abbatissa de ipso monasterio
.
et
int
er
rogau
it
eas p
rę
sul
p
rę
sul
nell'interlinea superiore
p
er
q
uo
d ipsu
m
monasteriu
m
e
ss
et destructu
m
s
espunta dopo la seconda
u
cui ipsa abbatissa teuderada dix
it
.
du
m
potui gub
er
naui hoc manasteriu
m
.
ueni in te
m
pore senectutis
et
caligi
nis occulor
um
et
nimiu
m
infirmitatis Ideo n
on
possu
m
eu
m
gub
er
nare nec regere
.
tantu
m
rogo mercede
m
u
est
ram ut in locu
m
meu
m
mittetis abbatissa
m
quę eu
m
regere
et
gub
er
nare ualeat
.
q
ui
a ego hunc locu
m
nullo modo tenere ualeo
.
uolo etia
m
una cu
m
om
n
ib
us
istis monachab
us
istius monasterii
.
ut ista
m
sorore
m
n
ost
ram nepote
m
meam nomine grima
m
quę ab infantia in hoc monasterio nutrita fuit
.
in hoc uenerabilę loco abbatissa
m
la prima
b
nell'interlinea superiore
et
gubernatice dignemini ordinare ac benedicere
et
eo tenore ego q
ue
sup
r
a teuderada trado tibi cui sup
r
a d
om
no chonrado ep
iscop
o hoc s
an
c
t
um monasteriu
m
ad ordinandu
m
.
cu
m
ipsa teuderada talit
er
diceret
.
tunc ipse domn
us
chonradus ep
iscopu
s int
er
rogauit
et
inq
ui
siuit ipsas monachas p
rę
dicti monasterii d
omi
ni
et
saluatoris q
uę
ibi aderant si ipsa
m
grima
m
uoluissent abbatissa
m
in ipso monasterio eligere
et
habere
h
nell'interlinea superiore
.
tunc om
ne
s una uoce misericordia
m
clamare ceperunt
.
si iubet pat
er
nitas u
est
ra uolum
us
ac petim
us
ut nob
is
n
preceduta da
a
erasa
hanc n
ost
ram electa
m
d
e
i ancilla
m
nomine grima
m
in hoc
c
preceduta da altra
c
espunta ed erasa
s
an
c
t
o regimine absolute ordinare ac benedicere dignemini
.
eo q
uod
iuste
et
rationabilit
er
-
li
- nell'interlinea superiore
hunc uenerabile
m
locu
m
s
e
c
un
d
u
m d
eu
m regere bene sit
Barsocchini
scit
simul
m
preceduta da
l
espunta ed erasa
et
gub
er
nare potest
et
nos abb
atiss
am
l'ultima
a
nell'interlinea superiore
ea
m
elegim
us
.
stati
m
p
rę
dictus domn
us
choonradus ep
iscopu
s adq
ui
euit petitioni uolun
tatis earu
m
.
et
p
er
regula
m
et
ferula
m
quas in suis manib
us
detinebat
.
p
er
uoluntate
m
et
c
on
sensu
m
p
rę
dictę abb
atis
sę teuderade cessit tradidit
.
et
ordinauit p
rę
dicta
m
grima
m
in sup
r
adicto monasterio d
omi
ni
et
saluatoris
et
ea
m
inde inuestiuit
et
abb
atis
sam ordinauit
et
benedixit
.
et
deinces in antea du
m
uita ipsiuS grimę abb
atis
sę fuit
.
in ei
us
potestate constituit p
rę
dictu
m
monasteriu
m
cu
m
om
n
ib
us
casis
et
reb
us
seu mobilib
us
et
inmobilib
us
et
familiis ad p
rę
dictu
m
mo
nasteriu
m
p
er
tinentib
us
habendu
m
tenendu
m
regendu
m
gub
er
nandu
m
laborare faciendu
m
et
usufructu
m
;
du
m
si intenda
usufructuandu
m
; così Barsocchini
et
in ipsa d
omi
ni eccl
esi
a monasterii p
er
ipsius grimę abb
atis
sę dispositione
m
officiu
m
d
e
i
et
luminaria seu incensu
dopo
u
segue
s
espunta ed erasa
atq
ue
missę fierent
.
Vnde statuit p
rę
dictus
il secondo tratto verticale di
u
interpunto ed eraso, verosimilmente corretto da altra lettera o frammento di lettera
p
rę
sul atq
ue
c
on
stituit
.
ut neq
ue
a se ipso pontificę neq
ue
a successorib
us
suis hec notitia ordinationis aliquo te
m
pore possit disru
m
pi nec frangi
.
s
ed
cunctis te
m
porib
us
du
m
uita ipsius grime fuerit
.
hec ordinationis pagina
.
in sua p
er
maneat firmitate
et
robore
.
qua
m
leo notarius domnor
um
regu
m
p
ro
securitate
.
et
futura ostensi
one
.
eidem grime abb
atis
sę scripsit
:
Actu
m
luca te
m
pore
-
pore
appare scritto su lettere dilavate
domnor
um
berengarii
et
adelberti filii ei
us
gr
ati
a d
e
i regu
m
anno regni eor
um
d
e
o p
ro
pitio decimo t
er
tio
.
Idus ianuarii
.
Indictione tertia
..
+ ego choonradus gr
ati
a d
e
i humilis ep
iscopu
s in hac ordinatione a me facta subscripsi 2 Ego iohannes archidiaconus ibi fui Ego martin
us
achip
res
b
ite
r ibi fui Ego petrus
e
nell'interlinea superiore
p
res
b
ite
r et primicerius ibi fui Ego daiprandus p
res
b
ite
r
et
cardinal
is
ibi fui Ego stefan
us
p
res
b
ite
r
et
cardinal
is
ibi fui Ego aldo p
res
b
ite
r
et
cardinal
is
ibi fui
.
Ego silueradus p
res
b
ite
r
et
cardinal
is
ibi fui Ego benedictus p
res
b
ite
r
et
cardinalis ibi fui Ego guldelb
er
tus
e
su altra lettera
p
res
b
ite
r ibi fui Ego dominicus p
res
b
ite
r ibi fui Ego adelb
er
tus p
res
b
ite
r ibi fui Ego uuido ibi fui Ego
g
su
c
parzialmente dilavata; dopo
ego
manca il nome
diacon
us
ioh
anne
s
o
di modulo piccolo nell'interlinea superiore
et cardinal
is
et
cantor ibi fui Ego ildeprandus diaconus ibi fui
.
Ego gu
m
fredus diaconus
diaconus
preceduto da
p
res
b
ite
r
dilavato
ibi fui Ego ioh
anne
s diac
onus
ibi fui
.
Ego heribrandus diac
onus
diac
onus
nell'interlinea superiore; il posto dell'aggiunta nel testo è marcato con una virgola
ibi fui Ego petrus diac
onus
ibi fui Ego andreas diac
onus
ibi fui Ego stephan
us
p
res
b
ite
rt
et
cardianal
is
ibi
un tratto di abbreviazione erroneo su
b
fui Ego maria monacha consensi
et
legi
.
Ego dominica monacha consensi
et
legi
.
Ego dominica
c
appare vergata su
a
monacha consensi
et
legi
.
Ego theoderada monacha consensi
et
legi
.
signum man
us
anglialp
er
ghę monachę c
on
sensi
la seconda
s
su altra lettera
et
legi
.
signum man
us
marię monachę consensi
et
legi
.
signu
m
man
us
albisindę monachę c
on
sensi
et
legi
.
S leo iudex domnor
um
regu
m
ibi fui 2 S andreas iudex domnor
um
regu
m
Ibi fui 2 S teutpald
us
iudex domno
rum
regu
m
ibi fui
S in nom
ine
s
an
c
t
e et i
n
diuidue trinitatis berengarius et adalb
er
t
us
filius ei
us
gr
ati
a d
e
i regib
us
anno regni eor
um
auxiliante d
omni
no umdecimo sexto kal
endas
iulii indic
tione
quarta Manifestu su
m
ego andreea filius b
one
m
emorie
hildighisi que boni
tio uocabatur q
ui
a conuenit mihi una tecu
m
conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e luca
ne eccl
esie
humilis ep
iscopu
s ut int
er
nos de aliquantis reb
us
co
m
mutatione
m
face
re deberem
us
sicut et factu
m
est Proinde ego q
ui
s
upra
andreeas p
er
hanc cartula in co
m
mutatione
m
dare et tradere uideor tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s ad pars eccl
esie
plebis u
est
re s
an
c
t
e marie et s
an
c
t
i ioh
annis
baptiste quod est plebe
m
pabtismalis sito loco et fundo nucupante sexto quem
m
finisce con un tratto alto dilavato
plebe
m
ipsa q
ue
est desub potestate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini id est meam portione
m
ex integru
m
de tres petiis de t
er
ris meis illis qua
m
abeo in loco et finib
us
lunata p
ro
pe eccl
esia
s
an
c
t
i fridiani q
ue
una petia de t
er
ra uocitatur granaiolo quas lopo ad laborandu
m
ad man
us
suas abere uidetur tenentes uno capo in t
er
ra q
ue
fuit q
uon
d
am
aistaldi et alio capo tenet in t
er
ra q
ue
fui q
uon
d
am
arifusi lato uno tenet in t
er
ra ioh
annis
et alio lato tenet in t
er
ra eccl
esie
mon
a
st
eri
d
omi
ni et saluatoris de sexto et ille s
e
cu
n
da petia de t
er
ra uocitatur isula tenentes uno capo in uia et alio capo tenet in t
er
ra et
et
verosimilmente erroneo
eccl
esie
s
an
c
t
i fridiani lato uno tenet in t
er
ra lopi et alio lato tenet in t
er
ra sichifridi et ille tertia petia de t
er
ra in ipso loco tenentes uno capo cu
m
uno lato in uia et alio capo tenet in fluuio ausere et alio lato tenet in t
er
ra ioh
annis
hec aute
m
s
upra
s
crip
tis petiis de t
er
ris qual
iter
ab om
nis parte circu
n
date sunt p
er
desingnatas locas conpetit exinde mihi med
ietas
ipsa uero ex integru
m
meam portione
m
quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas sist
arios
sist
arios
nell'interlinea superiore
q
ui
nquaginta et duo in integru
m
cu
m
inferioribus et superioribus suis seu cu
m
accessionib
us
et ingressoras suas tibi eas in co
m
mutatione
m
da
re et tradere uideor ad pars
ad pars
ia
m
dicte eccl
esie
plebis u
est
re et Pro s
upra
s
crip
tis petiis de t
er
ris quas ti
bi in co
m
mutatione
m
dedi ad pars ia
m
fate eccl
esie
plebis u
est
re recepit ad te in co
m
mutatione
m
de pars
p
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente astata in alto
s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re s
an
c
t
e mari
e
et s
an
c
t
i ioh
annis
id est duo petiis illis in loco et finibus brancalo ubi dic
itur
plactia q
ue
una ex ipse petia de t
er
ra e
ss
e uidetur uinea tene
nte
s uno capo in uia publica et
publica
et
scritto su lettere dilavate
alio capo cu
m
uno lato tenet in t
er
ra et uinea lei et alio lato tenet in t
er
ra et uinea fridiani
n
su lettera dilavata
s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra quod est uinea qual
iter
circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
mensu
ra ad iusta p
er
tica mensuratas sist
arios
sex in integru
m
cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
s
uis
seu cu
m
accessi
onib
us
et ingressoras suas ad te eas in co
m
mutatione
m
recepi seu et in co
m
mutatione
m
recepi ad te id est illa s
e
cu
n
da petia de t
er
ra quod est sterpeto in ipso loco brancalo ubi uocitatur collerito tenentes uno capo in uia publica et alio capo cu
m
uno lato tenet in t
er
ra et uinea seu sterpeto teudimundi et alio lato tenet in t
er
ra et sterpeto rodilandi ia
m
dicta petia de t
er
ra quod est sterpeto qual
iter
ab om
nis parte circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas sist
arios
uiginti
.
in integru
m
cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seu cu
m
acessionib
us
et ingressoras suas ad te eas in co
m
mutatione
m
recepi de pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re Ubi et sup
er
hanc co
m
mutatione
m
s
e
cu
n
du
m
lege
m
tu q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s direxisti missos tuos i sunt nom
ina
eor
um
ioh
annis
archidiac
onus
filio b
one
m
emorie
gu
m
fridi adque fridiano pr
es
b
iter
o filius adalp
er
ghe seu ioh
annis
iudex domnor
um
regu
m
filius b
one
m
emorie
petri not
arii
et schab
in
i q
ui
ambulauer
unt
et p
re
uider
unt
seu estimauer
unt
adque renu
n
tiauer
unt
qual
iter
meliorata co
m
mutatione
m
dedi qua
m
recepis
set ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re ut magis omni tenpore hanc co
m
mutatio int
er
nos firman et stabile
m
p
er
ma
nead senp
er
umde rep
ro
mitto ego q
ui
s
upra
andreeas
r
su
e
parzialmente dilavata
una cu
m
meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad post
terisque successorib
us
tuis aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis petiis de t
er
ris quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis ut si nos uob
is
eas aliqua
n
do tenpore in aliquod exinde intentione
m
auerim
us
aut retolli u
e
l subtragi quesierim
us
Nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aut dederimus p
er
quolibet ingenio et si nos exinde autores dare uolueritis uob
is
eas ab omni homines defendere non potuerim
us
spondeo ego q
ui
s
upra
andreas
.
una cu
m
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s u
e
l ad postterisque successorib
us
tuis aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis petiis de t
er
ris quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi dederitis ia
m
dictis petiis de t
er
ris quas tibi in co
m
muta
tione
m
dedi in duplu
m
in ferq
ui
de
m
loco sub estimatione
m
quales tunc fuerit sic tamen si nos exinde autores nec de
fensores querere nec dare nolueritis licentia
m
abeatis abque
abq
- su lettere dilavate
n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fuerit uoluntas exinde causas agendi responsu
m
retdendi fine
m
pone
n
di modis omnib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
cartula ista co
m
mutationis qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos co
m
mu
tationis cartul
e
petru
m
not
arium
domnor
um
regu
m
scribere rogauim
us
actu
m
luca singn
um
S m
anu
s andree q
ui
hanc comutationis cartula fieri rogaui + ego iohannes archidiac
onus
sicut de me supra legitur missus fui ut supra
.
C
ego fridiano p
res
b
ite
ro sicut de
.
me supra legitur missus fui ut supra S iohannes iudex domnor
um
regum sicut de me supra legitur missuf sui
si intenda
missus
fui
ut supra
a
sotto la linea; un segno abbreviativo erroneo su
p
S ego uuinibertus not
arius
rog
atu
s ab andreas t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S uuinnighildo iudex domnor
um
regu
m
s
ub
s
cripsi
S uuilleradus not
arius
domno
rum
regum rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S deusdedi not
arius
domno
rum
regu
m
rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S petrus not
arius
domnor
um
regu
m
Post tradita
m
conpleui et dedi
S in nom
ine
s
an
c
t
e et indiuidue trinita
tis otto gloriosissim
us
gr
ati
a d
e
i imp
erato
r augusto anno inperii eius in italia s
e
c
un
do pridie kal
endas
ap
ri
lis indic
tione
sexta Ma
nifestu su
m
ego leo q
ui
homicio uoc
atur
filio b
one
m
emorie
marti
ni q
ui
a conuenit mihi una tecu
m
conrad
us
gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane
.
eccl
esie
humilis ep
iscopu
s ut int
er
nos de aliqua
n
ntis reb
us
co
m
mutatione
m
fa
cere deberem
us
sicut et factu
m
est Proinde ego q
ui
s
upra
leo p
er
hanc cartula in co
m
mutatione
m
dare et tradere uideor tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini id est duo petiis de t
er
ris meis illis q
ue
sunt positis in loco et fu
n
do nu
n
cupante sun
drilasscio ubi uocitatur ca
m
po hucti una ex ipse petia de t
er
ra tenentes uno capo in uia publica et alio capo tenet in t
er
ra et uin
e
a petri lato uno tenet in t
er
ra et uinea mea q
ui
s
upra
leo quas tibi in co
m
mutatione
m
menime dare uideor et alio lato tenet in t
er
ra q
ue
fuit q
uon
d
am
georgii et ille s
e
c
un
da petia de t
er
ra tenentes uno capo in uia et alio capo cu
m
uno lato tenet in t
er
ra et uin
e
a mea et in aliqua
n
tulo de ipso lato tenet in t
er
ra petri et alio la
to tenet in t
er
ra quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi has denique s
upra
s
crip
tis petiis de t
er
ris qual
iter
insimul circu
n
date s
un
t p
er
desingnatas locas quod s
un
t int
er
ambas p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas sist
arios
uiginti et quattuor in integru
m
cu
m
inferiorib
us
et supe
riorib
us
s
uis
seu cu
m
accessionib
us
et ingressoras earu
m
tibi eas in co
m
mutatione
m
dare et trade
re uideor ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i martini et Pro s
upra
s
crip
tis duo petiis de t
er
ris quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi recepi ad te in co
m
mutatione
m
de pars
p
preceduta da lettera erasa, verosimilmente
d
p
re
nominate eccl
esie
episco
patui u
est
ro id est una petiola de t
er
ra illa cu
m
grocta sup
er
se abentes q
ue
est fundatas foras ciu
itate
ista lucemse prope porta s
an
c
t
i fridiani et prope eccl
esie
s
an
c
t
i fridiani et uocitatur perilasscio q
ue
est p
er
tinentes p
re
fate eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i martini et est tenentes ipse petiola de t
er
ra cu
m
grocta sup
er
se abentes cu
m
fumdamentu
m
et om
n
e edeficio suo uno capo in uia et alio capo tenet in t
er
ra et fu
n
da
m
ento de casa et curte marchi que toto uoc
atur
lato uno tenet in muro seu grocta mea q
ui
s
upra
leo et alio lato tenet in muro seu grocta s
upra
s
crip
ti marchi
c
vergata su altra lettera
hec aute
m
s
upra
s
crip
ta petiola de t
er
ra cu
m
grocta sup
er
se aben
tes cu
m
fu
n
damento et omne etdeficio suo qual
iter
ab omnis parte circu
n
data est p
er
desingnatas lo
cas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas schalas una et tres portionis de alia scha
las et pedes duodecim in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seu cu
m
accessionib
us
et ingressoras suas adque muras illas q
ue
in circuitu ipsa petiolas
p
vergata su altra lettera
de t
er
ra su
n
t fu
n
datas ad te eas in co
m
mutatio
ne
m
recipi de pars p
re
taxate eccl
esie
episcopatui u
est
ro cu
m
una petiola de t
er
ra illa in ipso loco perilasscio p
er
tine
n
tes pr
e
d
ic
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro tenentes uno capo in uia et alio capo tenet in t
er
ra et orto s
upra
s
crip
ti marchi lato uno tenet in muro seu grocta domni regis et alio lato tenet in t
er
ra et grocta dominichi has s
upra
s
crip
ta petiola de t
er
ra qual
iter
ab omnis parte circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica mensuratas schalas tres et quarta
m
portione
m
de schalas una in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seu cu
m
accessionib
us
et in
gressoras suas ad te eas in co
m
mutatione
m
recepi ad pars ia
m
dicte eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini Ubi et sup
er
hanc co
m
mutatione
m
s
e
c
un
du
m
lege
m
tu q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s direxisti missu
m
tuos i sunt nom
ina
eor
um
ioh
annes
archidiac
onus
fi
lius b
one
m
emorie
gu
m
fridi que gu
m
putio uocabatur et uuilleradus que uuillo
i
su lettera dilavata
uoc
atur
filius b
one
m
emorie
goffridi et ioh
annes
pr
es
b
iter
o et uiced
omi
no filius b
one
m
emorie
teudici
et
ioh
annes
pr
es
b
iter
o
et
uiced
omi
no
filius
b
one
m
emorie
teudici
in diverso inchiostro
q
ui
ambulauer
unt
et p
re
uiderunt seu estimauer
unt
adque renuntiauerunt qual
iter
meliorata et am
pliata co
m
muta
co
m
muta
tione
m
dedi ad pars p
re
fata eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i martini qua
m
recepisset ut magis o
m
ni te
m
pore hanc co
m
mutatio int
er
nos firma
m
et stabile
m
p
er
maneant semp
er
umde rep
ro
mitto ego q
ui
s
upra
leo una cu
m
meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
conrad
us
ep
iscopu
s una cu
m
posterisque successorib
us
tuis
i
su lettera dilavata
aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis duo petiis de
d
corretta da
q
t
er
ris quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi dederitis u
e
l abere decreueritis ut si nos uob
is
eas aluqua
n
do tempore in aliquod exinde intemtione
m
auerim
us
aut retolli u
e
l
l
su lettera dilavata
subtragi quesierim
us
nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
aut dederi
mus p
er
quolibet ingenio et si nos exinde autores dare uolue
rimus
uob
is
eas ab omni homines defendere non potuerim
us
spon
deo ego q
ui
s
upra
leo una cu
m
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
conradus ep
iscopu
s una cu
m
posterisque successorib
us
tuis aut eide
m
homini cui uos s
upra
s
crip
tis duo petiis de t
er
ris quas tibi in co
m
mutatione
m
dedi dederitis ia
m
dictis duo petiis de t
er
ris quas tibi in co
m
mutatio
ne
m
dedi in duplu
m
in ferq
ui
de
m
loco sub estimatione
m
quales tunc fuerit sic tamen si nos exinde autores nec defe
n
sores querere nec dare nolueritis licemtia
m
abeatis absque n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fuerit uolu
n
tas exinde causa agenda responsu
m
retdendi fine
m
pone
n
di modis omnib
us
uob
is
eas defensandi cu
m
cartula ista co
m
mutationis u
e
l quomodo aut qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duas int
er
nos co
m
mutationis cartule petrum not
arium
domni INp
erato
ris scribere rogauim
us
actu
m
luca
.
sing
n
um
S m
anu
s lei q
ui
hanc co
m
mutationis cartula fieri rogaui 2 S ego iohannes archidiac
onus
sicut de me supra legitur missus fui 2
.
S ego uuilleradus sicut de me supra legitur missus fui 2 + ego ioh
anne
s pr
es
b
ite
r et uiced
om
no sicut de me supra legitur missus fui S uuinighildo iudex do
m
ni imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S ego uuinibertu
s
rog
atu
s a leo t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S deusdedi not
arius
do
m
ni imp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S ego
[...2–3...]
a
lbertus rogatus a leo me teste subs
cripsi
S petrus not
arius
domni INp
erato
ris Post tradita
m
conpleui et dedi 2
S in no
mine
s
an
c
t
e et indiuidue trinitatis otto gloriosissim
us
gr
ati
a d
e
i imp
erato
r au
gusto anno inperii ei
us
in italia s
e
c
un
do tertio decimo kal
endas
magii indic
tione
sexta Manifestu su
m
ego rodila
n
do filius b
one
m
emorie
cristine q
ui
a tu conradus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
lla
liu
e
lla
rio nom
ine
dedisti mihi id est fu
n
da
m
e
n
tu
m
et casalino illo in qua fuit casa et curte domnicata infra comitato et territurio florentino quas ego
e
su lettera dilavata
ipsi modo ad man
us
meas abere uideor q
ue
est p
er
tine
n
tib
us
eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
i siluestri que
m
eccl
esia
ipsa s
an
c
t
i siluestri q
ue
est desub regi
mine
m
et potestate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini has s
upra
s
crip
to fu
n
damentu
m
et casalino in qua fuit casa et curte domnicata et cu
m
omnib
us
cas
is
et cassinis seu reb
us
massarici
is ad eade
m
fu
n
damentu
m
et casalino in qua fuit casa et curte domnicata su
n
t p
er
tinentib
us
u
e
l aspi
cientib
us
cu
m
fu
n
damentis et omne
m
etdeficiis u
e
l uniuersi fabricis s
uis
curtis ortis t
er
ris uineis oliuis sil
uis uirgharegis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis siue seruos u
e
l ancillas ad ia
m
dicta curte est p
er
tinentes seu om
n
ia ex omnib
us
reb
us
qua
n
tas ubique in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
to fu
n
damen
tu
m
et casalino in qua fuit casa et curte domnica
ta
est p
er
tinentib
us
u
e
l aspicientib
us
in integru
m
mihi
e
as liu
e
llario nom
ine
dedisti et liu
e
llario nom
ine
dedisti mi
hi
q
ui
s
upra
rodilando id est sex cas
is
et reb
us
illis massariciis in loco et finib
us
brancalo ubi dic
itur
mezano q
ue
duo ex ipsi cas
is
et reb
us
massariciis q
ue
regere uidetur p
er
filii q
uon
d
am
toti et ille tertia casa et res rege
re
uidetur p
er
fridiano massario et ille quarta casa et res regere
ui
detur p
er
ansualdo massario et ille q
ui
nta casa et res regere uidetur p
er
ato massario et ille sexta casa et res regere
[ui]
detur p
er
teudo massario
massario
hec aute
m
s
upra
s
crip
tis sex cas
is
et reb
us
massariciis cu
m
fu
n
damen
tis et om
n
i
etdeficiis u
e
l uniuersi fabricis suis curtis ortis terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cul
tis reb
us
u
e
l incultis om
n
ia ex omnib
us
reb
us
qua
n
tas ubique in qualibet locas u
e
l uocabulas q
ue
ad s
upra
s
crip
tis sex cas
is
et reb
us
m
a
s
sariciis s
un
t p
er
tinentib
us
u
e
l aspicientib
us
in integru
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admo
du
m
in mea q
ui
s
upra
rodilamdo u
e
l ad meis heredib
us
sint p
er
maneant
-
manea
- su lettere dilavate
potestate
m
s
upra
s
crip
to fu
n
damentu
m
et casali
no in qua fuit casa et curte domnicata seu pr
e
dictis sex cas
is
et reb
us
massariciis quas mihi dedisti eas abendi tenendi imperandi gub
er
na
n
di laborare facendi meliorandi et mihi eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi Nisi ta
n
tu
m
p
ro
omni censu et iustitia exinde tibi u
e
l ad posterisque successorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
omne
m
men
se magio ce
n
su
m
exinde uob
is
reddere debeam
us
p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut ad illu
m
homine
m
q
ui
eas in b
en
eficio abuerit u
e
l ad ministeriale
m
illu
m
hic luca in s
upra
s
crip
to domu
m
episcopatui u
est
ro p
re
te
m
pore abueritis argentu
m
den
ario
s bon
os
expendiuiles sol
idos
decem duodecim den
ario
s p
er
singulos sol
idos
rationatos ta
n
tu
m
et si a uos nob
is
hec om
n
ia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos tal
iter
non adinpleuerim
us
et non conseruauerim
us
sicut supra legitur et uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
s
upra
s
crip
to fu
n
damentu
m
et casalino in qua sunt casa et curte domnicata et pr
e
d
ic
tis sex cas
is
et reb
us
massariciis quas mihi dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
rodilando una cu
m
meis heredib
us
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
conra
dus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque successorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
quatracem
.
tos
quatracem
.
tos
scritto su uno spazio lasciato originariamente in bianco
q
ui
a tal
iter
int
er
nos conuenit et duos int
er
nos libelli petrum not
arium
domni inp
erato
ris scribere rogauim
us
actu
m
luca + ego
e
corretta su
r
parzialmente dilavata
rodelando in unc libello
i
scritta sopra il tratto orizzontale della prima
l
ed
o
scritta sopra il tratto orizzontale dell'ultima
l
a me facto s
ub
s
cripsi
+ ego teudimundo rogatus ad rodilando t
es
t
is
la seconda
t
preceduta da lettera dilavata
s
ub
s
cripsi
S leo iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S ego adalbertus rog
atus
l'abbreviazione solita è
rog
atu
s
a rodilandus
la prima
d
preceduta da
g
espunta; anche la
g
sembra essere stata aggiunta in un secondo tempo
me teste subs
cripsi
+ ego ioh
annes
rogatus ad
rod
ilando t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S INgefredus iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S pe
t
rus not
arius
dom
ni
INp
erato
ris Post tradita
m
Conpleui Et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni d
e
i et saluatoris n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
otto gr
ati
a d
e
i imp
erato
r augusto anno imperii ei
us
in italia tertio quar
to kal
endas
magi indic
tione
septima Manifestu su
m
ego sighifridi iudex domni imp
erato
ris filius b
one
m
emorie
ropaldi q
ui
fuit iudex domni regis q
ui
a tu conrad
us
gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti mihi id est una petia de te
r
ra cu
m
casa sup
er
se abentes quod est sala seu orto totas insimul amenbratas hic infra ciu
itate
ista lucense p
ro
pe porta s
an
c
t
i geruasii q
ue
est p
er
tine
n
tes eccl
esie
u
est
re s
an
c
t
e iulie que
m
eccl
esia
ipsa s
an
c
t
e iulie q
ue
est desup potestate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui n
ost
ro
si intenda
u
est
ro
s
an
c
t
i martini tene
n
tes uno capo
o
su altra lettera parzialmente dilavata
in t
er
ra et orto eccl
esie
s
an
c
t
i anestasii et alio capo tenet in segretario ipsius eccl
esie
s
an
c
t
e iulie et in t
er
ra et curte ip
sius eccl
esie
s
an
c
t
e iulie quas mihi p
er
hoc libellu
m
dedisti lato uno tenet in t
er
ra et orto s
upra
s
crip
te eccl
esie
n
ost
re
si intenda
u
est
re
quas mihi p
er
hoc libellu
m
me
nime dedisti et alio lato tenet in t
er
ra q
ue
ia
m
fuit orto q
ue
fuit q
uon
d
am
q
uon
- aggiunta
a
posteriori
nello stretto spazio tra la parola precedente e -
d
am
dadini et in aliqua
n
tulo in t
er
ra et orto q
ue
fuit q
uon
d
am
uppaldi iudex domni regis et in t
er
ra et orto q
ue
fuit lei not
arii
hec aut
em
s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra cu
m
casa sup
er
se abentes quod est sala simulque orto to
tas insimul amenbratas qual
iter
ab omnis parte circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
mensura ad iusta p
er
tica men
suratas sistarioru
m
quattor
.
.
sistarioru
m
quattor
.
.
scritto in un secondo tempo su uno spazio originariamente lasciato in bianco;
sist
- su lettere dilavate
in integru
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti cu
m
portione
m
de uia illas q
ue
p
er
currit
la prima
r
aggiunta in un secondo tempo
da uias publi
ca usque ad s
upra
s
crip
ta casa et orto
.
tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
sighifridi iudex domni imp
erato
ris u
e
l de meis heredib
us
sint et p
er
maneant potestate
m
s
upra
s
crip
ta t
er
ra cu
m
casa sup
er
se abentes quod e
st
sala simulq
ue
urto totas insimul amebratas eas abendi tene
n
di imperandi gub
er
na
n
di laborare faciendi seu meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi sic tame
n
lice
n
tia
m
et potesta
te
m
abeam
us
-
eam
us
su lettere dilavate
nos q
ui
s
upra
sighifridi iudex domni imp
erato
ris u
e
l de meis heredib
us
seu hominib
us
meis u
e
l q
ui
ad nos uenire uoluerit cu
m
caballos et boues si
ue cu
m
alias
il primo tratto verticale della seconda
a
è alto per errore
bestias n
ost
ra p
er
s
upra
s
crip
ta uia et intratorio illo q
ui
p
er
currit da uias publicas usq
ue
ad s
upra
s
crip
ta t
er
ra cu
m
casa sup
er
se abentes quod
est
sala seu orto quas
q
preceduta da lettera dilavata
mihi dedisti ambula
n
di etgrediendi om
n
i te
m
pore p
er
ipsa uia quas mihi dedisti quomodo nob
is
oportu
m
fuerit uolu
n
tarie damnietate
m
non faciendi Nisi ta
n
tu
m
p
ro
om
n
i censu
m
et iustitia
m
exinde tibi u
e
l ad posterisq
ue
successorib
us
tuis hic luca ad pars u
e
l episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
singulos annos p
er
om
ni
mense
.
martio ce
n
su
m
uob
is
reddere debeam
us
p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut ad ministeriale
m
illu
m
quas in s
upra
s
crip
to domu
m
episcopatui u
est
ro p
re
tempore abueritis argentu
m
den
ario
s
den
ario
s
bon
os
expendiu
i
les numero uiginti
.
uiginti
.
scritto in un secondo tempo su uno spazio laciato in bianco
ta
n
tu
m
et si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
hec om
n
ia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos sic fuerit adinpleta et conseruata et uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra cu
m
casa sup
er
se abentes quod est sala seu orto totas insimul amenbratas quas mihi dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fueri spondeo ego q
ui
s
upra
sighifridi iudex domni imp
erato
ris una cu
m
meis heredib
us
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
conrad
us
ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque successorib
us
tuis pena
m
arge
n
[tu
m
]
sol
idos
sexaginta sic tamen licentia
m
abeamus nos
-
mus
n
- scritto su lettere dilavate
q
ui
s
upra
sighifridi iudex domni imp
erato
ris u
e
l tuis heredib
us
aut cui nos concessauerim
us
u
e
l
u
principiata da un trattino superfluo
dede
ri
[m]
us
omni mouilias illas quas infra ia
m
dicta casa quod e
st
sala quas mihi dedisti exinde tol
e
ndi et traendi sine
s
preceduta da
et
dilavato
om
n
i calomnia et faciend
[i]
q
ui
cq
ui
c nob
is
autilitas u
e
l opor
tu
nitate
m
fuerit ad faciendu
m
q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duas
a
corretta da altra lettera
int
er
nos libelli petru not
arium
domni imp
erato
ris scribere rogauim
us
actu
m
luca
.
S
sighifridi iudex domni imp
erato
ris inn uc libello a me facto s
ub
s
cripsi
2 2 S uuinighildo iudex dom
ni
INp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S amalbertus not
arius
d
om
n
i
INp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S petrus not
arius
dom
ni
inp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S deusdedi not
arius
dom
ni
IMp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S chunimundo iudex dom
ni
inp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S petrus not
arius
domni INp
erato
ris Post tradita
m
conpleui et dedi 2
S in
christi
xpi
nom
ine
qual
iter
ego adalongus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s una p
er
consensu
m
sacerdo
tu
m
meor
um
seu filii ipsius eccl
esii
s ordinare uideor te teup
er
to pr
es
b
iter
o filio cristine in eo
.
ordine
m
sicut subter adnexu
m
fuerit id est in fu
n
damentu
m
de eccl
esia
illa cui uocabulu
m
est beati s
an
c
t
i petri et s
an
c
t
i ioh
annis
baptiste sito loco et finib
us
millano quod est plebe
m
baptismale p
er
tinentes s
upra
s
crip
ti episcopatui n
ost
ro s
an
c
t
i martini ia
m
dicto fu
n
damentu
m
ubi fuit eccl
esia
petri et modo esse eccl
esia
s
an
c
t
i ioh
annis
baptiste quod est plebe
m
baptismalis te inibi ordinare et confirmare uideor tali ordine
m
ut in tua sint potestate
m
die
bus uite tue cu
m
aliis eccl
esii
s subgeptis ipsius plebis n
ost
re cu
m
omnib
us
cas
is
et reb
us
massariciis et domni
catis ad ea
m
de
m
plebe
m
sunt p
er
tinentibus cu
m
fu
n
damentis et omne
m
etdeficiis u
e
l uniuersis fabricis suis se
u
curtis ortis terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pa
s
cuis cultis rebus u
e
l incultis mouiles u
e
l inmouile
il primo tratto di
m
ripassato
seu q
ue
semouentib
us
seruos ancillas
c
vergata su altra lettera
om
n
ia ex omnib
us
cas
is
et rebus seu eccl
esii
s qua
n
tu
m
ubique in qualibet lo
cis u
e
l uocabulis ad ia
m
dicto fu
n
damentu
m
ubi fuit eccl
esia
s
an
c
t
i petri et modo esse eccl
esia
s
an
c
t
i ioh
annis
battista quod est plebe
m
baptismalis et ad ia
m
dictis cas
is
et reb
us
sunt pertinentes aut p
er
tinere debentur in integru
m
te ibi ordinare et confirmare uideor tali ordine
m
ut hab ac die in ante in tua q
ui
s
upra
teup
er
to pr
es
b
iter
o sint potestate
m
diebus uite tue et in ipsa d
omi
ni eccl
esia
p
er
te aut p
er
tuam dispositione
m
officiu
m
d
e
i et lumi
naria seu missaru
m
adque incensu
m
fieri debeam recte moderamini ut mos est et mihi q
ui
s
upra
adalongus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque successorib
us
meis singulis q
ui
busque annis obediendi et deseruiendi sicut ut mos est sic na
m
que uero ut non abeas potestate
m
neque licentia
m
tu q
ui
s
upra
teup
er
to pr
es
b
iter
o de omnib
us
cas
is
et reb
us
seu cassinis et casalinis ex ipsis eccl
esiis
p
er
tinentibus quas tibi dedi cuilibet homini p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
nec p
er
nulla
m
scriptionis firmitatis dare nec mittere neque firmare sine mea licentia
m
et uolu
n
tate
m
u
e
l de posterisque successorib
us
meis qua licentia
m
et uoluntate
m
n
ost
ra
a
sembra corretta da
o
ut nos in illo libello u
e
l firmitate
m
quas tu exinde feceris u
e
l emiseris manus n
ost
ra scribamus Propterea hoc facimus ut cas
is
et rebus ipsius eccl
esie
non p
er
fraude neque conludiose malo ingenio ut
surpetur et si forsitans in alio modo in aliq
ui
t ex ipsis cas
is
et reb
us
feceris u
e
l emiseris nisi quomodo superius legitur hanc istatuta mea ordinationis cartule et illa firmitatis scriptionis quas tu exinde feceris u
e
l emiseris inanis et uacua adque incapsata p
er
manead quod in se nulla obtinead firmitate
m
et robore
m
neque a me neque ad nullisque poste
risque successorib
us
meis hanc ordinationis cartule du
m
uita tua fuerit in sua p
er
manead firmitate
m
unde duas ordinati
o
[n]
is cartule scripte sunt una ad pars ipsius eccl
esie
episcopatui n
ost
ro abendi et ostend
end
i et ille alia in tua q
ui
s
upra
teup
er
to pr
es
b
iter
o
[si]
nt potestate
m
abendi et ostend
end
i petrum not
arium
et iudex domni imp
erato
ris scribere rogaui actu
m
luca hec ordinationis cartule
[f]
a
cte anno domni n
ost
ri ottoni gr
ati
a d
e
i imp
erato
r augusto anno imperi ei
us
in italia septimo
t
scritta su altra lettera
et filio ei
us
domnus otto
[i]
de
m
que imp
erato
r anno primo septimo kal
endas
sep
tem
b
ris
indic
tione
undecima
C
ego adalongus gr
ati
a d
e
i humil
is
ep
iscopu
s in hac ordinationis cartula a me facta s
ub
s
cripsi
+ ego ildebrandus diac
onus
et cardinalis in hac ordinationis consensi
.
et s
ub
s
cripsi
.
+ ego andreas
s
scritta su lettera principiata non identificabile
diac
onus
et cardinalis in hac ordination
i
s consensi et s
ub
s
cripsi
2 + ego roffredus archid
iaco
n
us
in hac ordinatione consensi et s
ub
s
cripsi
+ ego eribrando diac
onus
in hac ordinatione consensi et s
ub
s
cripsi
[+ ]
ego ursus archip
res
b
ite
r in hac ordinatione consensi et s
ub
s
cripsi
[+ e]
go gottefredus subdiac
onus
et primicerius in hac ordinatione consensi et s
ub
s
cripsi
[+ e]
go aldo pr
es
b
ite
r cardinal
is
et cantor in hac ordinat
ione
consensi et s
ub
s
cripsi
.
[+ ]
e
go stephanus pr
es
b
ite
r et custor in hac ordination
e
consensi et s
ub
s
cripsi
[+ ]
ego richimundus pr
es
b
ite
r et cardinalis in hac ordination
e
co
n
sensi et s
ub
s
cripsi
S
ego prandus pr
es
b
ite
r in hac ordinatione
t
preceduta da
c
parzialmente dilavata
consensi et s
ub
s
cripsi
:
;
+
ego petrus diac
onus
et cardinalis in hac ordinatione consensi et s
ub
s
cripsi
[+ ]
ego uuido rogatus adalongo ep
iscopu
s s
ub
s
cripsi
[+ ]
ego inghifridi rogatus adalongo ep
iscopu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2
[+ ]
ego uuilleradus rogat
us
ad adalongus ep
iscopu
s me teste s
ub
s
cripsi
S
petrus not
arius
et iudex domni INp
erato
ris Post roboratione
m
la prima
r
scritta su
t
parzialmente dilavata
.
conpleui et dedi
S in nom
ine
s
an
c
t
ae et indiuidue trinita
tis regnante d
om
n
o
n
ost
ro otto gl
ori
osissimus imp
erato
r
[au]
gusto anno inperii eius hic in italia septi
m
[o]
et ite
m
otto filio eius idemque imp
erato
r anno primo quarto idus octubris ind
ictione
duodecima
Barsocchini
undecima
(
duodecima
)
Manifesti sumus nos erib
er
to que eritio uocat
ur
et alberico que albitio uocat
ur
seo
in
ghilelmo que inghitio uocat
ur
germani
gg
et filii b
one
m
emorie
inghilelmi queq
ue
i
nghitio uocabat
ur
q
ui
a tu adelongo gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane
[e]
ccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
de
d
[i]
sti nob
is
id est cassina et res illa in loco et finib
us
vi sembra essere una
l
erroneamente attaccata al primo tratto di
n
uecclano p
ro
pe tubra ultra fluuio auserclo p
er
tinentes eccl
esie
n
ost
re
si intenda
u
est
re
s
an
c
t
i petri sita foras ciuitate
la seconda
i
ripassata
ista lucen
se
q
ue dicit
ur
sumaldi q
ue
est desup potestatem s
upra
s
crip
te eccl
esie
e
piscopatui n
ost
ro
si intenda
u
est
ro
s
an
c
t
i martini quas q
uon
d
am
leulo massario ad manus suas abuit et modo regere uidet
ur
p
er
fusculo massario filio s
upra
s
crip
ti leuli cassina et res uero ipsa cu
m
fundam
en
to et edeficio suo seu curte orto t
er
ris uineis oliuetis siluis uirgareis
la seconda
i
su altra lettera
pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis hom
n
ia qua
n
tu
m
ad s
upra
s
crip
ta cassina et res est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to q
uon
d
am
leulo
.
ad man
us
suas abuit in i
n
tegru
m
nob
is
eas libellario nom
ine
dare
dare
su rasura
uide
or seu et liu
e
llario nom
ine
dediste nob
is
id est cassi
na et res illa in loco et finib
us
uecclano de ista parte serclo p
er
tinentes
l'ultima
e
corretta da
b
iam dicte eccl
esie
s
an
c
t
i petri quas modo leonicio massario ad manus suas abere uidet
ur
cassina et res uero ipsa cu
m
funda
mento et omne
m
edeficio suo seo curte orto terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
e
ripassata
u
e
l incultis om
n
ia qua
n
tu
m
ad s
upra
s
crip
ta cassina et res est p
er
tinentes et s
upra
s
crip
to leonicio massario ad man
us
suas abere et detinere uidet
ur
t
scritta su altra lettera
in integru
m
nob
is
eas liu
e
llario nom
ine
dediste
l'ultima
e
appare corretta su
i
quidem et liu
e
l
lario nom
ine
n
ripassata
dediste nob
is
id est med
ietate
ex integru
m
de una petia de terra illa et uinea totas insimul amen
bratas in loco et finib
us
ubi dicit
ur
rosaiolo p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
u
est
re quas modo aggo ad laborandu
m
ad man
us
suas abere uidet
ur
ia
m
dicta med
ietate
de s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra et uinea
u
vergata su altra lettera
insimul amenbratas ut dictu
m
est med
ietate
exinde ex integru
m
nob
is
eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordinem ut da admodu
m
in n
ost
ra q
ui
s
upra
germani
gg
, dove la prima
g
sembra preceduta da
i
parzialmente dilavata
u
e
l de n
ost
risque filiis sim potestate
m
s
upra
s
crip
tis cassinis et reb
us
seu
u
sembra avere tre tratti verticali, l'ultimo dei quali è vergato apparentemente su altra lettera dilavata
med
ietate
de p
re
dicta petia de t
er
ra et uinea totas in
simul amenbratas quas nob
is
dedisti eas abendi tenendi imperandi gub
er
nandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
utsufructuandi Nisi
s
corretta su altra lettera
ta
n
tu
m
p
ro
omni ce
n
sum et iustitia exinde nob
is
u
e
l ad posterisque subces
so
rib
us
meis p
er
singulos annos p
er
omne
m
mense
dopo
mense
seguono lettere
ei
parzialmente dilavate
septemb
er
censu
m
uob
is
exinde reddere debeam
us
hic ciuitate luca p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
aut ad ministeriale
m
illu
m
quas in ipso domu
m
p
re
te
m
pore abueritis
b
appare corretta da
l
argemtu
m
den
ario
s bonos ex
pendiuiles numeros quadragimta et octo ta
n
tu
m
et si a uos nob
is
ecc onnia qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos
dopo
singulos
vi si aspetterebbe
annos
a pars p
re
fate eccl
esie
episcopatui n
ost
ro
si intenda
u
est
ro
;
n
corretta da
u
tal
iter
adinpleueritis et conseruaueritis sicut supra legit
ur
et uos nob
is
s
upra
s
crip
ti cassinis et reb
us
seu p
re
dicta medietate
m
de s
upra
s
crip
ta petia de terra
la prima
r
sembra avere sia un'asta alta che un'asta bassa; la seconda
r
corretta da altra lettera
et uinea totas insimul amenbratas quas nob
is
dediste relaxaue
rimus u
e
l si p
er
nos peiora
ta
fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
erib
er
to et alberico seo inghilellmo
l'ultima
l
pare parzialmente dilavata
u
e
l n
ost
ris
n
corretta su
u
filiis comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
adhelongus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque supcessorib
us
tuis penam argemtu
m
sol
idos
duocentu
m
q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli gherardu
m
not
arium
dom
ni
imp
erato
ris scribere rogauimus actu
m
luca 2 sign
um
+ m
anu
s erib
er
ti et alberichi seo inghilelmi
germani
gg
filii b
one
m
emorie
inghilelmi q
ui
hunc libellu
m
fieri rogauerunt 2 S uuilleradus rogatus ad s
upra
s
crip
ti
germani
gg
me teste s
ub
s
cripsi
S ego ildiberto rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S ghisalprandus
Barsocchini
Alprandus
iudex dom
ni
INp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S uuinighildo iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S gherardus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Pos tradita
m
conpleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i ett
er
[ni]
e
re
gnante
regnante
sembra preceduto da
e
superflua; il passo è fortemente danneggiato
d
om
n
o
n
ost
ro otto gratia d
e
i inp
erato
r
au
gusto anno inperii ei
us
in italia nono et filio ei
us
d
om
n
o
otto idemque inp
erato
r anno inperii ei
us
in italia tertio quinto idus ap
ri
lis indic
tione
tertia decima Manifestu su
m
ego ildebrando filio
o
appare corretta su altra lettera
b
one
m
emorie
teup
er
ti q
ui
a tu adalongus gratia d
e
i s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
a censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti mihi
.
id est omnib
us
casis et terris seo reb
us
domnicatis et massa
riciis qui sunt pertinentib
us
eccl
esie
plebis u
est
re cui uocabulum
c
preceduta da
i
o
l
parzialmente dilavata
est beati s
an
c
t
i martini et s
an
c
t
i ioh
annis
batiste quod est plebem batismalem sito loco ubi dicitur flexso que
m
plebem ipsa esse uidetur desub regimine et potestate s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini casis et ter
ris seo reb
us
uero ipsis ta
m
domnicatis qua
m
et massariciis cu
m
fundame
n
tis et omne
m
etdeficiis u
e
l uniuersis fabricis suis seo curtis ortis terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cul
tis reb
us
u
e
l incultis omnia et ex omnib
us
reb
us
ta
m
domnicatis qua
m
et massariciis qua
n
tas ubique in qua
libet locis u
e
l uocabulis ad iam dicta eccl
esia
plebem u
est
ra s
an
c
t
i martini et s
an
c
t
i ioh
annis
batiste sunt p
er
tine
n
tib
us
u
e
l aspicentib
us
in integru
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti item et liu
e
llario nom
ine
dedisti mihi id est omne
m
retditum et debitionem illa
m
qua
n
tas singulis hominib
us
qui sunt abita
m
tib
us
in uil
lis illis que dicitur flexso petrurio uicopelago mezana putiolo
.
cella summa
.
seteriano
.
ripa naue eribrandi amiate dardaticho singulis quib
us
que annis ipsius eccl
esie
plebis u
est
re s
an
c
t
i martini et s
an
c
t
i ioh
annis
batiste consuetudi u
e
l debiti sunt retdendi ta
m
de labore qua
m
et de uino simulque de bestiis aut de qualibet frugib
us
terre u
e
l de qualibet mouilia iam dictum ret
ditum et debitione
m
qua
n
tas singulis hominib
us
qui sunt abita
m
tib
us
in p
re
dictis uillis aut que in an
tea ibidem abitamtes fuerit singulis quib
us
que annis ipsius eccl
esie
plebis u
est
re seo titulis e cap
pellis cu
m
eor
um
p
er
tinentiis et aiacemtiis qui sunt subiectis ipsius plebis u
est
re consuetudi u
e
l debiti sunt ad retdendu
m
omnia in integru
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
ildebrando et de meis heredib
us
sint potestate
m
s
upra
s
crip
tis casis et terries seo reb
us
domnicatis et massa
riciis quas mihi dedisti eas abendi tene
n
di inperandi laborare faciendi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufruc
tuandi et iam dictu
m
retditu
m
et debitione
m
quas mihi dedisti requirendi recolliendi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et fruendi Nisi ta
n
tu
m
p
ro
omni cemsu
m
et iustitia exinde tibi u
e
l a posterisque subcessorib
us
tuis a pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
plebis u
est
re p
er
singulos annos p
er
omne
m
mense magio censu
m
uob
is
retdere debeam
us
ad s
upra
s
crip
ta eccl
esia
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l a misso u
est
ro aut a ministeriale
m
illum quas in ipso domo episcopio p
re
tempore abueritis argentu
m
sol
idos
quindecim de bonos den
ario
s expendiuiles duodecim den
ario
s p
er
singulos sol
idos
rationatos ta
n
tu
m
et si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
hec omnia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos tal
iter
non adinpleuerim
us
et conseruauerim
us
sicut supra legit
ur
et uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
seo terris adque retditu
m
et debitione
m
quas mihi dedisti relasauerim
us
u
e
l si p
er
nos pegiorata fuerit
.
spondeo ego q
ui
s
upra
ildebrando una cu
m
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
adalongus ep
iscopu
s u
e
l a posterisque subcessorib
us
tuis penam argentu
m
sol
idos
sexcentos qu
i
[a]
tal
iter
inter nos conueni et duos inter nos libelli petrum not
arium
dom
ni
imp
erato
ris scribere rogauim
us
act
[u
m
luca]
sign
um
+ m
anu
s ildebrandi qui hunc libellum fieri rogaui + ego leo rogatus a ildebrando me teste s
ub
s
cripsi
S ego benedicto rogatus ad ildebrando me teste s
ub
s
cripsi
+ ego ugo rogatus a ildebrando t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S
il
signum
è assai elaborato, quasi un monogramma
INgefredus
Barsocchini
Gefredus
iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S iohannes iudex dom
ni
IMp
erato
ris s
ub
s
cripsi
+ S petrus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
Conpleui Et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
ae et indiuiduae trinitatis regnante domno n
ost
ro otto gl
ori
osissi
m
us
imp
erato
r augusto anno imperii ei
us
in italia decimo et filio ei
us
d
om
n
o
otto idemque imp
erato
r an
no quarto
Barsocchini
quinto
(
quarto
); l'incoronazione di Otto II ebbe luogo il 25 dicembre 967
sexto idus
d
corretta da altra lettera
magii ind
ictione
quarta decima Manifestu su
m
ego benedicto filio b
one
m
emorie
alfridi q
ui
a tu adalongus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
ae lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
l
lario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluemdu
m
dedisti
la prima
d
preceduta da lettera dilavata
mihi id est eccl
esia
illa cui uocabulum est beati s
an
c
t
i leoni q
ue
est fundatu
m
hic infra ciuitate ista lucense p
ro
pe eccl
esia
s
an
c
t
i benedicti eccl
esia
uero ipsa cu
m
om
n
ib
us
reb
us
ad ea
m
p
er
tine
n
tib
us
p
er
tine
n
tes eccl
esie
episcopatui n
ost
ro
si intenda
u
est
ro
s
an
c
t
i martini ian dicta ec
cl
esia
s
an
c
t
i leoni cum fundamento et omne
m
etdeficio suo seo cu
m
om
n
ib
us
reb
us
q
ui
a
si intenda
q
ui
oppure
q
ue
ad s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i leoni sunt p
er
tine
n
ti
b
us
u
e
l adpicientib
us
aut in antea ibidem p
er
tinere uidet
ur
om
n
ia in in
tegru
m
cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
m
accessionib
us
n
corretta da
m
et ingressoras suas mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da
a
corretta su lettera dilavata
admodu
m
a
preceduta da lettera parzialmente dilavata
usque in uiginti et
e
preceduta da lettera dilavata
noue anni ex
pleti p
ro
ximi ue
n
turi fuerit in mea q
ui
s
upra
benedicto u
e
l de meis ered
es
sint potestate s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i leoni cum om
n
ib
us
reb
us
ad eam p
er
tinentib
us
eas abendi tene
n
di inperandi laborare fa
ciendi usufructuandi Nisi tamtum p
ro
om
n
i censu
m
et iustitia exinde tibi u
e
l
-
e
tibi
u
e
l
appare corretto su lettere dilavate
a poste
risque sucessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
omne
m
mense aprilis cemsu
m
uob
is
reddere debeam
us
hic ciuitate luca ad s
upra
s
crip
to domo episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut ad minesterialem illu
m
quas in ipso domo p
re
tempo
re fuerit u
e
l ad illu
m
homine
m
q
ui
eas da uos p
re
tempore in beneficio abuerit argentu
m
d
ena
r
io
s bonos expendibiles numeros uiginti quatuor et in ipso d
omi
ni eccl
esie
s
an
c
t
i leoni p
er
n
ost
ra disposi
tione
m
officium d
e
i et luminariam adque incensu
m
fierit debeam tamtum exi
si intenda
et
si
a nos uob
is
ec om
n
ia qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos sic non fuent
si intenda
fuerit
adinpleta et conser
uata aut si s
upra
s
crip
ta eccl
esia
s
an
c
t
i leoni cu
m
om
n
ib
us
reb
us
ad eam p
er
tine
n
tib
us
quas mihi liu
e
llario nom
ine
dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
benedicto u
e
l
davanti a
u
e
l
ci si aspetterebbe
tibi
ad tuis ered
es
usque in s
upra
s
crip
ti uiginti et noue anni expleti p
ro
ximi ue
n
turi fuerit comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
adalomgus ep
iscopu
s una cu
m
posterisque sucessorib
us
tuis penam argentu
m
g
preceduta da lettera dilavata
sol
idos
uiginti q
ui
a tal
iter
inter nos comuenit
i
corretta su una lettera con asta bassa
et duos inter nos libelli raineri not
arium
t
corretta su altra lettera
dom
ni
imp
erato
ris scribere roga
uim
us
actum luca 2 singn
um
+ m
anu
s benedicti q
ui
hunc libellum fieri rogauit 2 S ego andreas not
arius
rogat
us
a benedicto me teste subs
cripsi
2 S ego leo rog
atu
s a benedicto t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S sigheradus
Barsocchini
Gherardus
; il nome sembra essere preceduta da una o due lettere dilavate
iudex domni inp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S teutpald
us
iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S raineri not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
Conpleui et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
e et indiuidue tri
nitatis
.
otto gr
ati
a
d
e
i imp
erato
r augusto anno imperii ei
us
in i
talia sexto quarto idus iulii ind
ictione
prima Manifestu su
m
ego sabbatino filio b
one
m
emorie
dominichi q
ui
a tu ada
longus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad cen
su
m
p
er
exoluendu
m
dediste mihi id est una petiola de terra cu
m
grotta sup
er
se abentes q
ue
esse uide
tur foras ciuitate ista lucense p
ro
pe pirolasscio p
er
tine
n
tes eccl
esie
s
an
c
t
i uincenti et s
an
c
t
i fridiani quas ec pr
e
d
ic
ta eccl
esia
s
an
c
t
i uincenti et s
an
c
t
i fridiani est de
sub regimine et potest
at
e
m
s
upra
s
crip
te eccl
esie
ep
iscop
atui
u
est
ro s
an
c
t
i martini et est tenemtes ips
e
petio
la de terra cu
m
grotta sup
er
se
a
bentes uno capo in terra q
ui
fuit ursi alio capo tenet in uia publica lato
o
corretta da altra lettera
uno tenet in terra q
ui
fuit q
uon
d
am
ildib
er
ti et alio lato tenet in terra et grotta s
upra
s
crip
te eccl
esie
ep
iscop
atui u
est
ro s
an
c
t
i martini has s
upra
s
crip
ta petiola de ter
ra cu
m
grotta sup
er
se abentes cu
m
fundamento et om
ne
m
etdeficio suo qual
iter
ab onnis parte circu
n
data est p
er
desingnatas locas in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et supe
riorib
us
suis seo cu
m
accessionib
us
et ingressoras suis mi
hi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodum in mea q
ui
s
upra
sabbatino u
e
l de meis hered
es
sint potestate
m
s
upra
s
crip
ta petiola de terra cu
m
grotta sup
er
se abentes
.
quas mihi dedisti eas abendi tene
n
di imperandi guberna
n
di laborare faciendi meliorandi et uob
is
si inteda
nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi Nisi ta
n
tu
m
p
ro
om
n
i censu
m
et iustitia exinde tibi u
e
l ad posterisque subcesso
rib
us
tuis p
er
singulos annos
a
corretta su altra lettera
p
er
omne
m
mense decemb
er
censu
m
uob
is
ret
dere debeam
us
hic ciuitate luca a pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
domui ep
iscop
atui u
est
ro p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut a minesteriale
m
illu
m
quas ibi p
re
te
m
pore abueritis argentu
m
den
a
r
io
s bonos expendibile numero duodeci
m
et p
er
singulos annos p
er
omne
m
edomata de natiuitate d
omi
ni uob
is
aducere debeam
us
amisscere spatula de porcho una bona et p
er
singulos annos p
er
omne
m
resurectione
m
d
omi
ni uob
is
aducere debeam
us
amiscere den
a
r
ium
uno ta
n
tu
m
et si a uos nob
is
nos
uob
is
hec om
n
ia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos sic non fuerint adinpleta et conseuata aut si s
upra
s
crip
ta petiola de terra cu
m
grotta sup
er
se abentes quas mihi liu
e
llario nom
ine
dedisti relaxauerim
us
u
e
l sup
er
si intenda
si
p
er
nos peiora
ta fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
sabbatino
la prima
b
appare corretta da
l
una cu
m
meis hered
es
comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
ada
longus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisq
ue
supcessorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
triginta q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli petru
m
not
arium
dom
ni
imp
erato
ri scri
bere rogauimus actu
m
luca 2 singn
um
S m
anu
s sabbatini q
ui
hunc libellum fieri rogaui 2 S ego andreas rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S ego gumbertus
m
appare corretta da
n
rogatus a sabbatino me teste subs
cripsi
S agino iudex dom
ni
INp
erato
ri s
ub
s
cripsi
S petrus not
arius
dom
ni
imp
erato
ri Post tradita
m
conpleui et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
e et indiui
due trinitatis otto gr
ati
a d
e
i in
perator augusto
una lettera cancellata tra
t
e
o
anno inpe
rii ei
us
in italia septimo tertio kal
endas
octubris ind
ictione
tertia Manifestu su
m
ego dominicho que uuinitio uoc
atur
filio b
one
m
emorie
ioh
anni
q
ui
a tu adalon
gus gr
ati
a d
e
i hiuus s
an
c
t
a lucane eccl
esie
hu
milis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad censu
m
p
er
exsoluendu
m
dedisti mihi id est una petia de terra quod
dopo
quod
ci si aspetterebbe
est
curticella qui esse ui
detur foras ciuitate ista luce
n
se p
ro
pe eccl
esia
s
an
c
t
i uince
n
tii et s
an
c
t
i fridiani p
er
tine
n
tes ipsius eccl
esie
s
an
c
t
i uince
n
tii et s
an
c
t
i fridiani quod est ipsa eccl
esia
s
an
c
t
i uince
n
tii et s
an
c
t
i fridiani cu
m
om
nib
us
casis et reb
us
qui est desub regiminam et po
testate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui n
ost
ro
si intenda
u
est
ro
s
an
c
t
i martini et est tene
n
tes ipse petia de terra uno capo in terra et curte seu uia ipsius eccl
esie
alio capo tene in terra et casa quod est solario s
upra
s
crip
te eccl
esie
s
an
c
t
i uince
n
tii et s
an
c
t
i fridiani quas modo benedicto et teutio ad manus suaru
m
detinen
t
lato uno tene in terra et muro iam fate eccl
esie
s
an
c
t
i uince
n
tii et s
an
c
t
i fridiani et alio lato tene in terra et curte s
upra
s
crip
te eccl
esie
has s
upra
s
crip
ta
a
preceduta da
i
parzialmente dilavata
petia de terra qual
iter
ab onnis parte circu
n
data est p
er
desingna
tas
d
corretta da
e
principiata
locas quod est p
er
me
n
sura ad iusta p
er
tica me
n
suratas scalas duo et tertia
m
portione
m
de scalas una in integru
m
una cu
m
inferiorib
us
et supe
riorib
us
suis seu cu
m
haccessionib
us
et ingressoras suas mihi eas liuellario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da amodu
m
in mea q
ui
s
upra
dominicho u
e
l chunerado filio meo et de suisque heredib
us
sin potestate
m
s
upra
s
crip
ta petia de terra eas abe
n
di tene
n
di inperandi guberna
n
di laborare faciendi seu meliora
n
di et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usufructuandi Nisi ta
n
tu
m
p
er
omni censu
m
et iustitia exinde uob
is
u
e
l ad poster
i
sque
segno abbreviativo sopra la legatura -
er
-
subcessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
omne
m
me
n
se augusto ce
n
su
m
exinde uob
is
reddere debeam
us
a pars
a
sembra aggiunta in un secondo tempo; un segno abbreviativo sbagliato sopra -
rs
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut a minesteria
lem illu
m
quas in ipsa eccl
esia
p
re
te
m
pore abueritis argentu
m
denarios bonos expendi
biles numero uiginti et quatuor et p
er
singulos annos uob
is
aducere debeam
us
amis
sere ualentes denarios duo ta
n
tu
m
et si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
hecc omnia qual
iter
superius le
gitur p
er
singulos annos sic non fuerit adinpleta et comseruata aut si s
upra
s
crip
ta petia de terra quas nob
is
dedisti relassauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
dominicho seu cunerado filio meo u
e
l suis heredib
us
conp
one
r
e
uob
is
q
ui
s
upra
adalongus
[ep]
iscopu
s u
e
l ad poster
i
sque
segno abbreviativo sopra la legatura -
er
-
subcessorib
us
u
sembra avere un tratto verticale eccedente
tuis penam argentu
m
sol
idos
sexsaginta q
ui
a tal
iter
in
t
er nos comuenit et duos inter nos libelli gottefredus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris scribere roga
uim
us
actu
m
luca 2 singu
m
S m
anu
s dominichi qui hunc libellu
m
fieri rogaui 2 S petrus not
arius
dom
ni
imp
erato
ri rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S cosfridi iudex dom
ni
inp
erato
ri s
ub
s
cripsi
2 S ego u
u
illelm
o
l'ultima lettera è danneggiata; si tratta verosimilmente di una
o
stretta, meno verosimilmente di
i
rogatus a dominicho me teste s
ub
s
cripsi
2 S ghisalprandus iudex dom
ni
INp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S gottefredus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
compleui et dedi 2
S EXEMPLAR
in maiuscole allungate
in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i et
er
ni rengnate do
m
no n
ost
ro otto gr
ati
a dei imp
erato
ri augusto filio b
one
m
emorie
ottoni imp
erato
ris anno imperii ei
us
in ita
lia octauo quinto idus septenbris ind
ictione
quar
ta Manifesti sum
us
nos
s
aggiunta verosimilmente in un secondo tempo
farolfo et teudigrimo g
erma
ni filii b
one
m
emorie
farolfi q
ui
a tu adalongus gr
ati
a d
e
i s
an
c
t
e lucane
.
eccl
esi
e humilis ep
iscopu
s p
er
cart
ul
a liuellario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti nob
is
i sunt quac
tuor int
er
casis et
casis
et
nell'interlinea superiore
cassinis seo
s
aggiunta verosimilmente in un secondo tempo
casalinis et reb
us
seo sortis massariciis q
ue
duo ex ipse esse uidet
ur
in loco ubi dic
itur
leguli
.
q
ue
una regit
ur
p
er
dominico spornello
la prima
o
appare corretta su altra lettera
.
alia p
er
ioh
anne
s sartore
.
et ille t
er
tia esse uidet
ur
in loco ubi dic
itur
oliueto
.
q
ue
modo regere uidet
ur
p
er
ipso cafaiario
.
et ille quarta res esse uidet
ur
in loco ubi dic
itur
septimo
.
quas qualb
er
to que uualpitio uoc
atur
ad manus suas abere uid
e
t
ur
p
er
tine
n
tib
us
s
upra
s
crip
te eccl
esi
e
.
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini ca
sis et cassinis seo casalinis et reb
us
seo sortis cu
m
funda
me
n
tis et honne
m
etdeficiis u
e
l uniuersis fabricis suis seu curtis ortis t
er
ris uineis oliuis siluis uirgareis pna
tis
si intenda
pratis
pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis on
n
ia et in o
n
nib
us
reb
us
qua
n
tas ubiq
ue
in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
tis quactuor int
er
casis et cassinis seo casalinis et reb
us
seo sortis massariciis sunt p
er
tine
n
tib
us
u
e
l adpici
entib
us
et s
upra
s
crip
tis denominates hominib
us
exind
e
ad manus suaru
m
.
abuerunt et detenuer
unt
.
et modo detinere uid
et
ur
in integru
m
nob
is
eas libellario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut ab odierna die
.
in n
ost
ra q
ui
s
upra
farolfo
.
et teudigrimo g
erma
ni u
e
l d
e
n
ost
ris heredib
us
sint potestate
m
s
upra
s
crip
tis quattuor int
er
casis et cassinis seo casalinis et reb
us
seo sortis massariciis quas
s
aggiunta in un secondo tempo
nob
is
d
e
disti eas abendi tene
n
di imperandi gub
er
na
n
di laborare
-
re
nell'interlinea superiore
faci
endi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et usufructu
andi Nisi tantu
m
p
er
on
n
i censu
m
et iustitia exind
e
tibi u
e
l ad poste
risq
ue
subcessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
onne
m
mense nouenb
er
censu
m
uob
is
reddere debeam
us
ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e episcopatui u
est
ro hic luca p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro
.
aut ad ministeri
ale
m
illu
m
quas ibi p
re
tempore abueritis aut ad illo homines q
ui
ipsis reb
us
da u
est
ra parte p
re
tempore
.
in beneficio abuerit
.
argentu
m
d
ena
r
io
s bonos expendiuiles numeros quadraginta et octo
.
tatu
m
et si a nos uob
is
hec on
n
ia qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos sic non fuerit adin
pleta et co
n
seruata aut si s
upra
s
crip
tis casis et cassinis seo casalinis et reb
us
seo sortis massariciis quas nob
is
dedisti relasauerim
us
u
e
l si p
er
nos peio
rata fuerit spomdim
us
nos q
ui
s
upra
farolfo
.
et teudigrimo g
erma
ni una cu
m
n
ost
ris heredib
us
co
m
p
one
re tibi q
ui
s
upra
adalongus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisq
ue
supcessorib
us
tuis Pena
m
argentu
m
sol
idos
centu
m
q
ui
a tal
iter
int
er
nos co
n
uenit et duo int
er
nos libelli andreas not
arius
et iudex do
m
ni imp
erato
ris scribere rogauim
us
actu
m
luca 2 + ego farolfo in unc libello a nos facto s
ub
s
cripsi
+ ego teudigrimo in unc libello a nos facto s
ub
s
cripsi
S sigefredus iudex do
m
ni imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S ego gherardo rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S ego milo rogatus t
es
t
is
subs
cripsi
S ego ugo rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S ego benedicto rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S ego andreas not
arius
et iudex do
m
ni imp
erato
ris Post tradita
m
l'ultima
t
corretta da altra lettera
compleui et dedi
;
S ildebrandus not
arius
do
m
ni imp
erato
ris autemticum illud exemplaui 2 S ego hubaldus autemticu
m
illud uidi et legi unde hoc exemplar factu
m
est et hic s
ub
s
cripsi
S in nom
ine
s
an
c
t
ae Et indiuidue tri
nitatis otto gr
ati
a d
e
i inp
erato
r augusto fi
lio b
one
m
emorie
ottoni inp
erato
ris anno inperii ei
us
in i
talia nono
la seconda
n
corretta da altra lettera
octauo
.
kal
endas
magii ind
ictione
quarta Manifestu su
m
ego fraolmi uicecom
i
s fi
lio b
one
m
emorie
ite
m
fraolmi q
ui
a tu adalongus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e luchane eccl
esi
e humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
lla
rio nom
ine
ad censu
m
p
er
exsoluendu
m
dedisti mihi id est ter
tiam portione
m
ex integra
m
de casa et curte illa domnicata
curte
i
- e -
a
domnica
- ripassato
q
ue
esse uidetur in loco et finib
us
sugrominio ubi dic
itur
sala cu
m
octo casis et cassinis seu reb
us
illis massariciis q
ue
de s
upra
s
crip
ta casa et cur
te domnicata sunt p
er
tinentib
us
q
ue
est p
er
tine
n
tes eccl
esi
e s
an
c
t
i ang
e
li sita infra s
upra
s
crip
ta ciuitate lucense ubi dic
itur
a foro que
m
eccl
esi
a
e
appare corretta da altra lettera
ipsa q
ue
est desup potestate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esi
e epischopatui u
est
ro
u
preceduta da
n
parzialmente dilavata
s
an
c
t
i martini q
ue
una ex ip
se
e
ripassata o corretta da altra lettera
res massaricias regere uidetur p
er
popo massario et suis consortib
us
sita loco pinulo s
e
c
un
da casa et res regere uidetur p
er
alp
er
to massario ubi dic
itur
canale tertia casa et res dic
itur
casa maiore q
ue
regere uidetur p
er
ato massario et p
er
to et suis consorti
b
us
quarta casa et res dic
itur
paterno q
ue
regere uidetur p
er
antonio q
ui
nta
t
corretta su altra lettera
casa et res regit
ur
p
er
ioh
anni
massario ubi dic
itur
casa p
er
ghi sexta casa et res in s
upra
s
crip
to loco paterno q
ue
regitur p
er
aggho septima casa et res ubi dic
itur
anticlio q
ue
regitur p
er
alio
-
li
- su lettere dilavate
popo octaua casa et res regitur p
er
cillo et martino
.
massario
o
appare corretta su
i
.
de has s
upra
s
crip
ta casa et curte domnicata cum pr
e
d
ic
tis octo casis et cassinis seu reb
us
massariciis ad s
upra
s
crip
ta casa et curte domnicata sunt p
er
tinentib
us
u
e
l aspicientib
us
cum fundamentis et omne
m
etdeficiis u
e
l uniuersis fabricis suis seu de curtis ortis terris uineis oliuis siluis uirghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis de o
m
nia et in om
n
ib
us
reb
us
r
preceduta da lettera dilavata
quantas ubique in qualibet locis u
e
l uocabulis tam
a
corretta su
d
parzialmente dilavata
domnicatis qua
m
et massariciis ad s
upra
s
crip
ta casa et curte domnica
ta sunt p
er
tinentib
us
Et s
upra
s
crip
tis denominatis massarii ad man
us
suor
um
abere et detinere uidetur ut dictu
m
est tertiam portione
m
exinde ex integru
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti seu et dedisti mihi id est tertia
m
portione
m
ex integra
m
de q
ui
nque inter
in
- corretto su
cas
- parzialmente dilavato
casis et cassinis seu casalinis adque reb
us
massariciis q
ue
sunt p
er
tinentib
us
e
appare corretta da altra lettera
.
eccl
esi
e
la prima
e
sembra preceduta da lettera dilavata
s
an
c
t
i uincentii et s
an
c
t
i fridiani sita foras ciuitate ista lu
cense q
ue
est desup potestate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esi
e epischopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini q
ue
una ex ipse casalino et res dic
itur
petrurio regere uidetur p
er
leo s
e
c
un
da casa et res regitur p
er
dominicho tertia casa et res uocitatur casale q
ue
regitur p
er
filii imalfridi
Barsocchini
Walfridi
quarta casa et res dic
itur
alfiano q
ue
regitur
i
corretta su lettera parzialmente dilavata
p
er
stefano massario q
ui
nta casa et res in ipso loco alfiano regitur p
er
ardo massario
o
corretta su altra lettera
de
e
appare corretta dal nesso
et
has s
upra
s
crip
tis casis
i
su lettera dilavata
et cassinis seu casalinis cu
m
fundamentis et omne
m
etdeficiis
[u]
e
l uniuersis fabricis suis seu de curtis ortis terris uineis oliuis siluis uirghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incul
tis de o
m
nia et in om
n
ib
us
reb
us
quantas ubique in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
tis casis et cassinis seu casalinis ad
que reb
us
massariciis sunt
ci si aspetterebbe
q
ue
davanti a
sunt
p
er
tinentib
us
la prima
t
preceduta da lettera dilavata, verosimilmente
t
et s
upra
s
crip
tis denominatis massarii
massarii
su lettere dilavate
ad man
us
suor
um
abere et detinere uidetur ut dictu
m
est tertia
m
portione
m
exinde ex integra
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti adque et dedisti mi
hi
id est tertiam portione
m
ex integra
m
de tertiam portione
m
de eccl
esi
a illa cui uocabulu
m
o
corretta su altra lettera;
b
preceduta da lettera dilavata
est beati s
an
c
t
i laurentii sita loco et finib
us
uaccule p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esi
e epischopatui s
an
c
t
i martini de eccl
esi
a uero ipsa cu
m
fundamento et omne
m
etdeficio suo seu de curtis ortis terris uineis oliuis siluis uirghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis de o
m
nia et in om
n
ib
us
reb
us
tam domnicatis qua
m
et massariciis quantas ubiq
ue
in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a
manca il segno abbreviativo
sun
[t]
p
er
tinentib
us
u
e
l
u
preceduta da
et
parzialmente dilavato
aspicientib
us
ut dictum est tertiam portione
m
de tertiam
segno abbreviativo parzialmente dilavato sopra
a
portione
m
ex integra
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
d
edisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
fraolmi uicecom
i
s u
e
l de meis heredib
us
seu de illis p
er
sonis hominib
us
cui nos
[ea]
s liu
e
llario nom
ine
dederim
us
u
e
l abere decreuerim
us
et de suisq
ue
heredib
us
sint et p
er
maneant potestate
m
s
upra
s
crip
ta tertia
m
portionem
[de p]
r
e
d
ic
ta casa et curte domnicata cu
m
om
n
ib
us
casis et reb
us
ad ea
m
p
er
tinentib
us
et pr
e
d
ic
ta tertia
m
portione
m
de pr
e
d
ic
tis casis et cassinis seu
c
[a
sa]
linis adque reb
us
cu
m
pr
e
d
ic
ta tertia
m
portione
m
de pr
e
d
ic
ta tertiam portione
m
de pr
e
d
ic
ta eccl
esi
a quas
s
corretta verosimilmente su
s
parzialmente dilavata
mihi dedisti eas abendi tenendi imperandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et usufructuandi Nisi tantu
m
p
ro
sopra
p
un segno non identificabile formato da un occhiello con l'asta bassa più un trattino ondulato attaccato a piè dell'asta; quest'ultimo potrebbe anche essere un segno abbreviativo per un
p
rope
sbagliato, invece di
p
ro
om
n
i censu
m
et iusti
tia
m
exinde tibi u
e
l ad posterisq
ue
subcessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
omne
m
mense martio
.
censum exinde uob
is
retdere deb
e
[am
us
]
a
pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e epischopatui u
est
ro p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut a ministeriale
m
illu
m
quas ibi p
re
te
m
pore abueritis ar
gentu
m
den
a
r
io
s bonos expendibiles numero octuaginta et quattuor tantu
m
et si a nos uob
is
hec o
m
nia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos sic non fuerint adinpleta et conseruata aut si s
upra
s
crip
ta tertia
m
portione
m
de pr
e
d
ic
ta casa et curte domnicata cu
m
om
n
ib
us
reb
us
ad ea
m
p
er
tinentib
us
et pr
e
d
ic
ta tertia
m
portione
m
de pr
e
d
ic
tis
p
appare corretta da altra lettera
casis et cassinis seu casalinis adque reb
us
cu
m
pr
e
d
ic
ta tertia
m
portione
m
de pr
e
d
ic
t
[a]
tertiam portione
m
de pr
e
d
ic
ta eccl
esi
a cu
m
om
n
ib
us
reb
us
ad ea
m
p
er
tinentes quas mihi dedisti relaxsauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
fraolmi uice com
i
s una cu
m
meis heredib
us
seu illis p
er
sonis hominib
us
cui nos eas liu
e
llario nom
ine
dederim
us
u
e
l ab
e
[re]
decreuerim
us
et suisq
ue
heredib
us
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
adalongus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque subcessorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
sexce
ntos
[q
ui
]
a
[***6***]
tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli ghisalprandu
m
not
arium
et iudex dom
ni
inp
erato
ris scribere rogauim
us
actu
m
luca 2
[S ]
ego fraolmi uicecom
i
s in unc libello a me facto s
ub
s
cripsi
[S ]
leo iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 + ego ugo
il secondo tratto verticale di
u
ripassato;
g
preceduta da
g
parzialmente dilavata
rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S duranti iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S ego arnifridi not
arius
rogat
us
a fraolmi uicecom
i
s
uicecom
i
s
nell'interlinea superiore
me teste subs
cripsi
2 S ghisalprandus not
arius
et iudex dom
ni
INp
erato
ris Post tradita
m
Conpleui et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
e et indiuidue trinitatis otto gr
ati
a d
e
i imp
erato
r augusto filio b
one
m
emorie
ite
m
q
ue
ottoni imp
erato
ris anni
i
appare corretta da altra lettera che termina in un gancio appena visibile, discendente verso il basso a sinistra
imperii eius duodecimo septimo idus iunii ind
ictione
septima Manifesti sum
us
nos petrus cl
ericus
filio teup
er
ghe q
ue
teutia uoc
atur
et anselmo filio b
one
b
appare corretta su
e
m
emorie
lopi q
ui
a tu petrus pr
es
b
iter
o filio b
one
m
emorie
rodolfi rectore
m
adq
ue
custode
m
eccl
esi
e s
an
c
t
e marie se
m
p
er
uirginis et s
an
c
t
i ioh
anni
batiste quod est plebe batismalis sito loco et finib
us
massa p
ro
pe burra que
m
eccl
esi
a
a
corretta su altra lettera
ipsa esse uidetur desub regimine et potestate
m
eccl
esi
e epischo
patui s
an
c
t
i martini sito luca p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad censu
m
p
er
exoluendu
m
dedisti nob
is
id est med
ietate
ex integru
m
de eccl
esi
a illa cui uocabulu
m
est beati s
an
c
t
i martini et s
an
c
t
i ioh
anni
sito loco q
ui
dic
itur
auellano p
er
tine
n
tes s
upra
s
crip
te eccl
esi
e plebis cu
m
med
ietate
de om
n
ia et ex om
n
ib
us
casis et reb
us
p
er
tine
n
tib
us
de s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a s
an
c
t
i martini et s
an
c
t
i ioh
anni
una cu
m
med
ietate
de omnib
us
o
corretta da altra lettera
casis et reb
us
p
er
tinentib
us
de s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a plebis cu
m
fundam
en
tis et ede
ficiis u
e
l uniuersis fabricis suis seo de curtis ortis t
er
ris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis de om
n
ia quantu
m
ad s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a plebe
m
l'ultima
e
corretta su altra lettera
et ad pr
e
d
ic
ta eccl
esi
a s
an
c
t
i martini et s
an
c
t
i ioh
anni
est p
er
tine
n
tes ut dictu
m
est med
ietate
exinde ex integru
m
nob
is
eas liu
e
llario nom
ine
dediste una cu
m
med
ietate
de omne
m
ret
ditu
m
et dibitione
m
cfr.
debitionem
nel doc. nr. 1420 nella presente edizione
illam quas singulis hominib
us
q
ui
s
unt
abita
n
tib
us
in uillis illis q
ue
q
su lettera dilavata
dic
itur
buzano andrionula neccla uilla massa stabbla pupillano lancorraccle campo teclute malocche agnano ra
pinule malocitico auellano ubacha q
ui
ad ipsa
m
plebem consuetudi sunt singulis q
ui
b
us
annis ret
de
n
di ut in n
ost
ra q
ui
s
upra
petrus cl
ericus
et anselmo u
e
l de n
ost
ris heredib
us
sint potestate
m
s
upra
s
crip
ta med
ietate
de pr
e
d
ic
tu retditu
m
et dibitione
m
req
ui
rendi p
er
singulos annos recoligendi et faciendi exinde
la prima
e
su dilavatura
q
ui
dq
ui
t uoluerimus tali hordine
m
ut da admodu
m
in n
ost
ra q
ui
s
upra
petrus cl
ericus
et anselmo u
e
l de n
ost
ris heredibus sint potestate
m
iam dicta med
ietas
de s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a s
an
c
t
i martini et s
an
c
t
i ioh
anni
cu
m
med
ietate
de pr
e
d
ic
tis casis et reb
us
p
er
tine
n
tib
us
de s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a et plebe
m
eas abendi tene
n
di inperandi gubernamdi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priua
tu
m
nom
ine
usufructuandi cu
m
med
ietate
de om
ni
s offertas quas d
omi
n
u
s in ipsis ecclesiis donare dignatus fuerit et in ipsis ecclesiis p
er
n
ost
ra dispositione
m
officium d
e
i et luminaria seo missas fieri debean sic ta
men licentiam et potestate
m
abeam
us
de illa ordinationis pagina
m
p
er
quas tu in s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a plebem or
dinatus et confirmatus est in n
ost
ra
n
ripassata
u
e
l de n
ost
ris heredib
us
sint potestate
m
ipsa exe
m
plar de ipsa ordinationis pagina
m
aut ipsa ordinationis pagina
m
quales exinde nob
is
abere et oste
n
dere potuerimus et nob
is
iusta lege
m
defensandi quomodo nob
is
oportum fuerit Nisi ta
n
tu
m
p
ro
om
n
i censu
m
et iustitia exinde tibi u
e
l ad posterisq
ue
subcessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
omne
m
mense magio censu
m
uob
is
retdere debeam
us
p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l
u
appare corretta da
a
ad misso u
est
ro aut a minesterialem illum quas in ipsu
m
domum epischopatui s
an
c
t
i martini p
re
te
m
pore fuerit argentum den
a
r
io
s
d
corretta su altra lettera
bonos expendibiles numero sexsaginta et tres ta
n
tu
m
et si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
ec om
n
ia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos tal
iter
non adinpleuerimus et non conseruaueri
m
us
sicut supra legitur aut si s
upra
s
crip
ta med
ietate
de pr
e
d
ic
ta eccl
esi
a et de pr
e
d
ic
tis casis et reb
us
quas nob
is
dedisti rela
xauerimus u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondim
us
nos q
ui
s
upra
petrus cl
ericus
c
su lettera dilavata
et anselmo una cu
m
n
ost
ris heredib
us
comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
petrus pr
es
b
iter
o
r
aggiunta in un secondo tempo
u
e
l ad posterisq
ue
subcessorib
us
tuis pena
m
a
ripassata
argentu
m
sol
idos
centu
m
Barsocchini
sexcentu
m
q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli petru
m
not
arium
dom
ni
imp
erato
ris scribere rogauim
us
actu
m
luca 2 + ego petrus
-
tru
- corretto su lettere dilavate
cl
ericus
in unc libello a nos facto s
ub
s
cripsi
singn
um
S m
anu
s anselmi q
ui
hunc libellum fieri rogaui 2 S teutpald
us
iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S ego flaip
er
tus rogatus
rogatus
preceduto da
t
es
t
is
parzialmente dilavato
t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S gottefredus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S uuinighildo iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S petrus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
conpleui et dedi 2
[S ]
in
n
o
m
ine
s
an
c
t
ae et indiuiduae trinitatis regnante donno n
ost
ro otto gl
ori
osissim
us
inp
erato
r
au
gusto filio b
one
m
emorie
ottoni inp
erato
ris anno imperii ei
us
sexto decimo sexto kal
endas
iul
ias
ind
ictione
undecim
a
Manifestu su
m
e
go domnucio filio b
one
m
emorie
teudimu
[
n
]
di q
ui
teutio uocabat
ur
q
ui
a tu teudigrim
o
gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e lucane eccl
esi
e humilis episcopus p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad ce
n
s
[u
m
]
p
[
er
exo]
l
ue
n
du
m
dedisti mih
i
id est c
a
s
si
na et curte illa dom
ni
cata q
ue
esse uidet
ur
in loco et finib
us
cap
a
n
nule ubi dic
itur
sularia ultra fluuio arno p
er
tine
n
tes s
upra
s
crip
te eccl
esi
e etp
i
scop
a
tui u
est
ro
[...]
le tracce delle due o tre lettere non assomigliano a
s
an
c
t
i
mar
tini
cassina et curte dom
ni
cata ue
ro
ipsa cu
m
fundame
n
to et om
n
e etdeficio suo una cu
m
u
igi
nti et duo int
er
casis et cassinis seo casalino adq
ue
sortis et reb
us
illis massariciis ad ead
e
m
[ca]
ssina et curte dom
ni
cata p
er
tine
n
tib
us
una ex ipse regit
ur
p
er
uiuentio s
e
c
un
da p
er
solari t
er
ti
a
p
er
pe
trus spallardo quarta p
er
ioh
anne
s filio lazari q
ui
nta p
er
homicio de capannule sexta p
er
march
u
lo de uingnule septima p
er
ioh
anne
s et g
ermani
gg
sui octaua p
er
ioh
anne
s blanco de culiana nona p
er
do
m
inich
o
de rusciana decima p
er
marcho de rusciana undecima p
er
bonitio de rusciana duodecima p
er
petrus da trongnana t
er
tia decima p
er
lucio da trongnana quarta decima regere
le aste basse di
r
e
g
sembrano evanite
uidet
ur
p
er
gh
eritio
p
leuano da siuilliana q
ue
est in loco ortisciana q
ui
nta decim
a
p
er
urso de campillule
c
corretta da altra lettera
sexta de
ci
ma r
e
[g]
itur p
er
teudibaldo q
ue
est in loco de robbana septima decima sorte dic
itur
ad era
r
preceduta da lettera dilavata o altrimenti danneggiata, verosimilmente
a
q
ue
detinet addo octa
[u]
a
decim
a
regit
ur
p
er
alprando da petretulo nona decima regit
ur
p
er
dominicho d
a
pe
rin
g
nana
uigesi
m
a
regit
ur
p
er
martino da p
er
ingnana uigesima prima p
er
uitali da lauiano uigesima s
e
c
un
da r
e
git
ur
p
er
po
so pr
es
b
iter
o da lauaiano hec aute
m
p
re
nominatis uiginti et duo int
er
casis et cassinis seo casalinis adq
ue
sortis cu
m
fundame
n
tis et om
n
e etdeficiis suis seo curtis ortalia terris uin
ei
s oliuetis siluis uirgareis pratis p
as
cuis c
u
l
tis reb
us
u
e
l incultis hom
n
ia et in o
m
nib
us
reb
us
ta
m
dom
ni
catis qua
m
et massariciis qua
n
tas ubiq
ue
in qualibet locis u
e
l uoca
[buli]
s ad s
upra
s
crip
ta cassina et curte dom
ni
cata et ad pr
e
d
ic
tis casis et cassinis seo casalinis adq
ue
sortis et reb
us
massariciis p
er
tine
n
tib
us
davanti a
p
er
tine
n
tib
us
ci si aspetterebbe un verbo, che dovrebbe essere abbreviato per entrare nel margine sinistro; si potrebbe trattare di
s
unt
, che è, però, insolito
u
e
l aspicie
n
tib
us
et s
upra
s
crip
tis denominatis hominib
us
exinde ad man
us
suor
um
abere et detinere
u
idet
ur
in
i
[
n
tegr
um
]
m
ih
i
eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
domnucio u
e
l de her
ed
ib
us
h
[a]
c
p
ro
e
re
d
[i]
b
us
meis siue de illis p
er
sonis hominib
us
cui
c
corretta su altra lettera
nos eas liu
e
llario nom
ine
dederim
us
u
e
l abere constituerim
us
et
d
e
e
orumq
ue
here
dib
us
si
nt et p
er
maneant potestate
m
s
upra
s
crip
ta cassina et curte dom
ni
cata una cu
m
pr
e
d
ic
tis casis et cassinis seo casalinis adq
ue
sortis seo reb
us
ta
m
dom
ni
catis qua
m
et massariciis ad eade
m
curte p
er
tine
n
tib
us
quas nob
is
d
e
d
isti
e
[as]
abendi tene
n
di inperandi laborare faciendi et nob
is
e
as priuatu
m
nom
ine
abendi et usufructuandi N
i
s
i
ta
[
n
tu
m
]
p
ro
om
n
i ce
n
su
m
et iustitia exinde tibi u
e
l ad posterisq
ue
subcessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
om
n
e me
n
se
ianuario
ce
n
su
m
exinde uob
is
retdere debeam
us
hic ciuitate luca ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e episcopatui u
est
ro p
er
nos
aut
p
er
miss
[o]
n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut a ministerialem illum quas in ipso domu
m
episcopio p
re
te
m
pore constitut
u
m
f
u
e
ri
t aut in ipsa eccl
esi
a s
an
c
t
i martini mittat
ur
arge
n
tu
m
sol
idos
q
ui
nde
c
im de bon
os
den
a
r
io
s expendibiles duodecim den
a
r
io
s
p
er
singulo sol
ido
rationatos ta
n
tu
m
et si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
hec om
n
ia qual
iter
superius legit
ur
p
er
s
i
ngulos annos sic no
n
fue
rit
a
[d]
i
np
leta et co
n
seruata aut si s
upra
s
crip
ta cassina et curte dom
ni
cata cu
m
pr
e
d
ic
tis casis et
ca
ss
i
nis seo casalinis ad
q
[
ue
s]
or
tis s
iu
e
reb
us
massariciis s
upra
s
crip
te curtis p
er
tine
n
tib
us
quas nob
is
liu
e
llario nom
ine
dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos pe
[iora
ta]
fuerit
spondeo ego q
ui
s
upra
domnucio una cu
m
heredib
us
hac
p
[
ro
]
heredib
us
meis conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
teudig
ri
mo ep
iscopu
s u
e
l ad pos
[te
risq
ue
]
su
b
ce
ssorib
us
tuis pena
m
argentu
m
sol
idos
sexcentos et post pena obsoluta hunc libellu
m
o
m
n
i te
m
pore i
n
s
[ua]
p
[
er
]
ma
nean
t
f
[i]
rmitate et robore sub s
upra
s
crip
ta p
e
na
m
et
o
blicatio
ne
m
q
ui
a tal
iter
int
er
nos conuenit et duos
int
er
[n]
os
lib
[elli]
teupertu
m
not
arium
dom
ni
imp
erato
ris scribere rogauim
us
a
ctum
luca 2 S ego domnucio in unc libello
e
coperta da una chiazza d'inchiostro
a me
e
coperta da una chiazza d'inchiostro
facto s
ub
s
cripsi
S sigefredus iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S petrus iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
crip
s
i
2
S
[teu]
p
[er]
tus
teupertus
oppure
teutpertus
iudex
dom
ni
imp
erato
ris
sottoscrive ai documenti nr. 1528–1531, fatti rilasciare dallo stesso Donnuccio
i
[u]
de
[x]
d
[o]
m
ni
im
[p
erato
]
r
[i]
s
s
ub
s
cripsi
2 S petrus iudex dom
ni
INp
erato
ris subs
cripsi
2 S teupertus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
Conpleui et dedi 2
S
[in]
nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i etterni anno ab imcarnationis ei
us
nongem
tesimo octuagesimo quarto quarto idus septembris im
d
ictione
tertia decima Manifesti sum
us
nos petrus et marcho seo domini
cho
germani
gg
filii b
one
m
emorie
ursi q
ui
a
una chiazza d'inchiostro tra
q
ui
e
p
er
, la quale non è, però, abbastanza ampia per coprire una
a
p
er
hanc cartula p
ro
animab
us
b
appare corretta su
u
n
ost
ris remediu
m
offeruim
us
r
corretta su altra lettera
d
e
o et tibi eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini lucemsis id est una petia de t
er
ra n
ost
ra illa qua
m
abem
us
in loco ubi dic
itur
trambo aque et
Barsocchini
trambot
et
que
;
a
in
aque
sembra corretta da altra lettera, verosimilmente
u
; cfr. la nota dorsale
inter
ambas
aquas
; l'area tra l'
Auser
e l'
Auserculus
; per
trambo
, v. Dante,
Inferno
32, 131
uocitat
ur
na
ue ioh
anni
p
ro
pe uicho strata tenemtes uno capo cu
m
uno lato im t
er
ra q
ue
fuit q
uon
d
am
fridiani et alio capo tenet in t
er
ra de filii q
uon
d
am
pipini et alio lato tenet in t
er
ra gherardin
gha has s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra qual
iter
ab omnis parte circu
n
data est p
er
desimgnatas locas quod est p
er
me
n
sura ad iusta p
er
tica me
n
sura
tas modior
um
unum in integ
rum
una cu
m
imferiorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
m
accessionib
us
et ingressoras suas deo et tibi eccl
esie
s
an
c
t
i mar
tini episcopatui lucemsis offerruim
us
preuidim
us
tali ordinem ut ab odierna die in ipsius eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini et de suis
que rectorib
us
ta
m
im uita n
ost
ra
n
ripassata
qua
m
et post obito n
ost
ro
o
corretta da
b
sint et p
er
maneant potestate
m
s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra quas ipsius eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini offerruim
us
p
ro
animab
us
n
ost
ris remedium eas abemdi tenemdi im
peramdi gub
er
nandi laborare faciemdi et usumfructuamdi et si oportum fue
rit causas eximde agemdi respomsum reddemdi finem ponemdi ad pars ipsi
us eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini modis om
n
ib
us
defemsamdi cu
m
cartula ipsa offersionis qual
iter
iusta lege
m
melius potueritis et qual
iter
de pars ipsius eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini data u
e
l tradita fuerit ta
m
im uita n
ost
ra qua
m
et post obito n
ost
ro
o
corretta da
b
ad onorem et saluitatem ipsius eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini p
ro
animab
us
n
ost
ris remedium stabilem p
er
maneant semp
er
et si aliquamdo tempore nos q
ui
s
upra
germani
gg
u
e
l n
ost
ris eredib
us
tibi p
re
fata eccl
esia
domui episcopatui s
an
c
t
i martini suisque rectorib
us
ut si nos uob
is
pr
e
d
ic
ta petia de t
er
ra aliqua
n
do te
m
pore in ali
quod exinde inte
n
tionauerim
us
aut retolli u
e
l suptragi quesierim
us
Nos u
e
l ille homo cui nos eas dedissem
us
i primi due tratti di
m
ripassati
aut dederim
us
p
er
quolibet imgenio et eas ad pars ipsius eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini ab onni homines defemdere no
n
potuerim
us
spondim
us
nos q
ui
s
upra
petrus et marcho seo dominicho
germani
gg
una cun n
ost
ris eredib
us
ad pars p
re
nomina
te eccl
esie
episcopatui s
an
c
t
i martini et ad ei
us
que rectorib
us
aut eidem homini cui pr
e
d
ic
ta petia de t
er
ra de pars ipsius
la prima
i
appare corretta da
o
eccl
esie
episcopatui s
an
c
t
i martini data u
e
l tradita aut ordina
ta fuerint s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra quas ipsius eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini offerrui
m
us
im duplum
p
sembra corretta da
s
im ferq
ui
dem loco sub estimatione
m
quales tunc fuerint et hec cartu
la offersionis n
ost
re om
n
i tempore im sua p
er
maneant firmitate
m
q
ui
a im tali ordine
m
hanc cartula offersionis n
ost
re ioh
anni
s not
arius
et iudex dom
ni
imp
erato
ris
s
cribere rogaui actum luca 2 singn
a
S S S m
anu
s petri et marchi seo dominichi
germani
gg
q
ui
hanc cartula offersionis fieri rogauer
unt
S sigefredus iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S gherardus iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S teutpald
us
iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S ildebrandus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S ego gottefredus rogatus t
es
t
is
subs
cripsi
2 S iohannes not
arius
et iudex dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
compleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i etterni am
no ab incarnationis ei
us
nogentesimo octuagesimo septimo tertio idus ianua
rii ind
ictione
d
preceduta da lettera dilavata
q
ui
nta decima Manifestu su
m
ego rodolfo filio b
one
m
emorie
acti q
ui
a p
er
hanc cartula uin
do et trado tibi rotio filio ghisolfi id est una petia de terra mea illa quod est uinea quan abeo in loco et finib
us
marilla ubi dic
itur
colle de pino tene
n
tes uno ca
po in uia plubica
si intenda
publica
et alio capo tene in terra et carbo
naria de s
upra
s
crip
to colle de pino lato uno tene in terra q
ue
fuit q
uon
d
am
isinbaldi et alio lato tene in terra q
ue
fuit q
uon
d
am
q
aggiunta all'interlinea inferiore in un secondo tempo
sighifridi
Barsocchini
Ghisilfridi
has s
upra
s
crip
ta petia de terra quod est uinea qual
iter
ab onnis parte circunda
ta est p
er
desingnnata
la prima
a
di modulo rimpicciolito
locas quod est
t
tagliata da una lunga linea verticale
p
er
me
n
sura ad iusta p
er
ti
ca me
n
suratas sistarior
um
octo
.
octo
.
scritto con lo stesso inchiostro, con spaziatura espansa
una cu
m
inferiorib
us
et superio
rib
us
suis seo cu
m
acessionib
us
et ingresoras suas in integru
m
tibi eas uindo et trado Pro q
ui
b
us
ad te p
re
tiu
m
recepi argentu
m
sol
idos
sidec
[i]
m in p
re
finito unde rep
ro
minto ego q
ui
s
upra
rodolfo una
u
preceduta da un trattino sconnesso
cun meis hered
es
tibi q
ui
s
upra
roctio u
e
l ad tuis hered
es
aut heiden
si intenda
eidem
homini cui uos s
upra
s
crip
ta mea uend
itio
dede
ritis u
e
l abere decreueritis ut si nos uob
is
eas aliquamdo te
m
pore inn aliquod exinde inte
n
tionauerim
us
aut retolli u
e
l subtragi quesierim
us
nos u
e
l ille ho
m
mo cui nos eas dedissem
us
aut dederim
us
p
er
quodlibet ingenio et eam uob
is
a
b onni homines defendere non potuerim
us
spondim
us
nos uob
is
conp
one
r
e
s
upra
s
crip
ta mea uend
itio
in duplun in ferq
ui
den loco sub estimatione
m
quales tun fueri si
c
tame
n
si nos exinde autores nec defensores
o
corretta su altra lettera
querere nec dare nolu
eritis licentia
a
beatis absque n
ost
ra p
er
sona si u
est
ra fueri uolunta exinde ca
u
sas agendi responsun
la prima
n
preceduta da lettera dilavata
rede
n
di fine
m
pone
n
di modis omnib
us
uob
is
eas defensan
di cun cartula ista u
e
l quomodo aut qual
iter
iusta legen melius potueri
tis q
ui
a in tali ordine
m
hanc cartula ildighisi not
arium
dom
ni
inp
erato
ris scribere roga
ui actu
m
loco et finib
us
marilla p
ro
pe eccl
esia
s
an
c
t
iusti 2 singn
um
S m
anu
s rodolfi q
ui
hanc cartula fieri rogaui 2 singn
um
S m
anu
s uuilleradi que uuinitio uoc
atur
filio b
one
m
emorie
sighifridi t
es
t
i
s et p
re
tio da
n
te uidi
-
di
vergato sotto
ui
- nel margine della pergamena
sign
um
S m
anu
s ughi filio b
one
m
emorie
acti t
es
t
i
s et p
re
tio dante uidi 2 S cosfridi not
arius
dom
ni
inp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
et p
re
tio dante uidi 2 S ildighisi not
arius
dom
ni
inp
erato
ris Post tradita
m
conpleui et dedi
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i et
terni anno ab incarnationis ei
us
nongentesimo octuagesimo octa
uo duodecimo kal
endas
nouembris ind
ictione
s
e
c
un
da Manifestu su
m
ego henricho filio b
one
m
emorie
sighifridi q
ui
a tu isalfredus gr
ati
a d
e
i uius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
umilis ep
iscopu
s p
er
cartu
la liu
e
llario nom
ine
a censum
et
p
er
exsoluendum dedisti mihi id est septem casis ereb
us
illis mas
sariciis quod sunt p
er
tinentib
us
s
upra
s
crip
te eccl
esie
etpischopa
tui u
est
ro s
an
c
t
i martini qui una ex ipsa casa eres massa
ricias esse uidet
ur
in locho et finib
us
a contra p
ro
pe lo
cho ubi dic
itur
a frigia et p
ro
pe eccl
esia
plebe beati s
an
c
t
i uita
li quas lamb
er
to massario a manus suas detinet s
e
c
un
da casa eres massaricias esse uidet
ur
in locho et finib
us
cullanu
lo q
ue
regit
ur
p
er
moro massario t
er
tia casa eres massaricias esse uidet
ur
in locho casese q
ue
regit
ur
p
er
uineri massario et ille quarta res regere uidet
ur
in locho antongnano q
ue
regit
ur
p
er
bonofante q
ui
nta res regere uidet
ur
in locho ubi dic
itur
pede de mo
n
te quas stefano de riuo de uerte a laborandum a manus suas detinet sexta rex esse uidet
ur
in p
re
nominato locho pede de monte quas baroncho de palencita a laborandum a manus suas detinet septina res esse uidet
ur
in p
re
fato locho pede de mo
n
te quas q
uon
d
am
cunitio de
d
preceduta da lettera dilavata
angnano a manus suas abuit et
et
aggiunto verosimilmente in un secondo tempo
modo ingitio et ioh
anne
s
germani
gg
filii b
one
m
emorie
gosb
er
ti a laborandum a manu suoru
m
detinet hecc autem p
re
nominatis casis ereb
us
massariciis in sigulis
g
corretta su altra lettera, forse
n
denominatis locib
us
et uocabulis superius dictis cu
n
fundamentis et onnem etdeficiis u
e
l uni
uersis fabricis suis seo curtis ortis t
er
ris uineis oliuis siluis uirgareis para
tis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis onnia ex onnib
us
reb
us
reb
us
su lettere dilavate
qua
n
tas ubique in qua
libet locit
si intenda
locis
u
e
l uocabulis ad p
re
dictas casis ereb
us
massariciis sunt p
er
tine
n
tib
us
u
e
l aspicientib
us
et s
upra
s
crip
tas denominatas hominib
us
exinde a manu suoru
m
abere et de
tinere uidet
ur
in integ
rum
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti item et liu
e
llario nom
ine
dediste mihi id est onnib
us
t
er
ris illis p
er
tinentib
us
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i mar
tini quod sunt positis in locho et finib
us
ubi dic
itur
arena p
ro
pe antongnano et ite
m
piola quas dominicho et iohannes sabblo cun suis consortib
us
a labo
randum a manu suoru
m
detinet in integ
rum
cu
n
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
n
acessionib
us
et ingressoras suas mihi eas liu
e
llario nom
ine
dediste et si anplius res de p
re
dicto etpiscopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini de p
re
nom
i
natis locib
us
ibi
la prima
i
preceduta da
et
dilavato
plus in
uenta fuerit onnia in integ
rum
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dediste tali ordinem ut da amodu
m
in mea q
ui
s
upra
henricho u
e
l de meis hered
es
sin potestate
m
s
upra
s
crip
tis casis ereb
us
tan donnicatis qua
n
et massaricis quas mihi dedisti eas abendi tenendi inperandi gubernandi laborare faciendi meliorandi et nob
is
n
corretta da
u
eas priuatum nom
ine
o
coperta da una chiazza d'inchiostro
usumfructu
andi Nisi tantum p
ro
onni censum et iustitia exinde tibi u
e
l a
s
posterisque supcesso
rib
us
tuis a par
s
s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
singulos annos p
er
onne mense ianuario censu
m
uob
is
redere debeam
us
p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l a misso u
est
ro aut ministerialem illum quas in ipso episcopatuo p
re
tenpore abueritis arge
n
tu
m
sol
idos
quatuor de bonos d
e
n
ario
s expendibiles duodecim d
e
n
ario
s p
ro
singulos sol
idos
rationa
tos ta
n
tu
m
ex
si intenda
et
si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
hecc onnia qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos si
c
no
n
fuerit a
d
inpleta et coseruata et uos nob
is
s
upra
s
crip
tis casis ereb
us
quas mihi liu
e
llario nom
ine
dedisti relaxsauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiurata fuerit spondeo ego q
ui
s
upra
henricho una cu
n
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
isalfredus ep
iscopu
s u
e
l a posterisque supcessorib
us
tuis penam argen
tu
m
sol
idos
sexcentos q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duo int
er
nos libelli gottefredus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris scribere rogaui
il nesso -
og
- realizzato in modo molto particolare
actum luca 2 + ego enrigo
e
preceduta da lettera dilavata
inn uc libello a me facto s
ub
s
cripsi
S ildighisi not
arius
dom
ni
inp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S iohannes iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S ego leo rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S gottefredus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
conpleui et dedi
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i et
er
ni anno ab incarnationis ei
us
nogentesimo nonagesimo primo decimo kal
endas
iulii ind
ictione
quarta Manifesti
n
corretta su altra lettera
sumus nos rainbaldo filio b
one
m
emorie
iten rainbaldi et homicio fi
lio b
one
m
emorie
ioh
annis
q
ui
a tu gherardo gratia d
e
i uius s
an
c
t
e lucane eccl
esie
umilis episcopus p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad censu p
er
exoluendun dedisti nob
is
id est medietate ex integru
m
de fundamento illo ubi fui eccl
esia
s
an
c
t
i martini sito loco et finib
us
la prima
i
corretta su altra lettera
lunata q
ue
dicit
ur
ursciana p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esie
domui episcopatui s
an
c
t
i martini ian dicta medietate de p
re
dicta medietate de p
re
dicto fundamento ubi fui eccl
esia
s
an
c
t
i martini cum medietate de omnib
us
casiis et reb
us
do
m
nicatis et masariciis ad ipso fundamento ubi fui eccl
esia
s
an
c
t
i ma
rtini sun p
er
tinentib
us
cun
c
preceduta da lettera dilavata
funda
me
ntis et omne edeficiis u
e
l uniuersiis fabricis suis seo de curtis or
tis t
er
ris uineis oliuis siluis uirghareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis omnia inn o
m
nib
us
tan do
m
nicatis quanm et masariciis quantas ubiq
ue
in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
to funda
mento ubi fui eccl
esia
s
an
c
t
i martini est p
er
tinentes sunt ut dictunm est medietate exinde ex inte
gru
m
nob
is
eas liu
e
llario nom
ine
dediste nob
is
tali ordine ut da admodun in n
ost
ra q
ui
s
upra
rainbaldo et homicio u
e
l de n
ost
ri eredib
us
sint potestate de s
upra
s
crip
to fundamento
de
s
upra
s
crip
to
fund
- verosimilmente su lettere dilavate
ubi fui eccl
esia
s
an
c
t
i martini medietate de reb
us
do
m
nicatis et masariciis a easde
l'ultima
e
ripassata
fundamento p
er
tinentib
us
quas nob
is
liu
e
llario nomine dedisti eas aben
di tenedi inperandi laborare faciendi meliorandi et uob
is
si intenda
nob
is
eas priuatun nom
ine
usunfrutuandi Nisi ta
tun p
ro
omni censun et iustitia exinde tibi u
e
l ad posterisq
ue
supcesorib
us
meis
si intenda
tuis
p
er
singulos annos p
er
omne mense noue
m
ber censun exinde uob
is
b
corretta su altra lettera
redere debeatis
si intenda
debeamus
hi
c
ciuitate luca a pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro p
er
nos aut p
er
miso n
ost
ro nob
is
si intenda
uob
is
u
e
l a miso
m
corretta su altra lettera
u
est
ro aut a minesterialen illu quas ibi p
re
tenpore abuerimus
si intenda
abueritis
u
e
l ad illu homine q
ui
eas da uos in beneficio abueri argentun d
ena
r
io
s bonos expendi
ui
les numeros
u
preceduta da lettera dilavata
duodeci tantun exi
si intenda
et
si
a nos uob
is
ec omnia qual
iter
superius leit
ur
p
er
singulos annos sic fueri adinpleta et conser
ua
ta et uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
s
upra
s
crip
ta medietate de p
re
dicto fundamento ubi fui eccl
esia
s
an
c
t
i martini cun medietate de omnib
us
casiis et reb
us
a eas p
er
tinentib
us
quas nob
is
liu
e
llario nom
ine
m
appare corretta da
n
dedisti rexlasauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fueri p
er
colibet ingenio spomdimus nos q
ui
s
upra
rainbaldo et homicio una cun n
ost
ri eredib
us
componere tibi
un segno abbreviativo sbagliato sopra -
bi
q
ui
s
upra
gherardo ep
iscopu
s u
e
l a posterisq
ue
supcesorib
us
tuis pena argentun sol
idos
uiginti
uiginti
aggiunto in un secondo tempo in un altro inchiostro, usato anche nelle sottoscrizioni
q
ui
a tal
iter
int
er
nos conuenit et duos int
er
nos libelli raineri not
arium
dom
ni
inp
erato
ris scribere rogaui actun luca 2 singn
a
S S m
anu
s
mss
raibaldi et homici q
ui
hunc libello fieri rogauerunt 2 + ego bernardo rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S iohannes iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S ildebrandus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S raineri not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Pos tradita
m
compleui et dedi 2
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i ett
er
ni anno ab incarnatio
nis ei
us
noge
n
tesimo nonagesimo tertio undecimo kal
endas
ma
gis ind
ictione
sexta Manifestu su
m
ego leo filio b
one
m
emorie
benedicti q
ui
a tu gherardus gr
ati
a d
e
i uius s
an
c
t
e lucane eccl
esi
e unmilis ep
iscopu
s p
er
ca
rtula liu
e
llario no
me
n a ce
n
su
m
p
er
exsolue
n
du
m
dedisti mihi id est una petia de t
er
ra illa qua
m
abis in loco et finib
us
stranipaio ubi dic
itur
ischiuiti
Barsocchini
Schiviti
, cfr. la nota dorsale
ischiauiti
p
er
tine
n
tes s
upra
s
crip
te eccl
esie
epischopatui u
est
ro s
an
c
t
i martini et est te
ne
n
tes ipsa petia de terra tene
n
tes uno capo cu
m
uno lato in t
er
ra alboni et alio capo tene in uia et classo et alio lato tene in t
er
ra gherardi et ildibra
n
di not
arii
germani
gg
has s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra qual
iter
ab o
m
nis parte circu
n
data est p
er
desingnatas locas quod est p
er
me
n
sura ad iu
sta p
er
tica me
n
suratas sistarioru
m
uiginti et sex e dimidio in i
n
tegru
m
una cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
m
accessionib
us
et ingres
s
s
oras suas mihi eas liu
e
llario no
me
n dedisti ut da anmodu
u
sembra avere un tratto verticale superfluo
in
m
ea q
ui
s
upra
leo u
e
l de meis ered
es
sin potestatem eas abe
n
di
tene
n
di inper
a
ndi laborare faciendi meliora
n
di nob
is
eas priua
tu
m
no
me
n usunfructuandi Nisi ta
n
tun p
ro
onni cemsun et iustiti
a exinde tibi u
e
l ad posterisq
ue
subcessorib
us
tuis p
er
singulos an
nos p
er
onnes me
n
se
[***10***]
censun exinde uob
is
redere debea
m
us
hic ciuitate luca ad pras
si intenda
pars
s
upra
s
crip
te eccl
esi
e episcopatui u
est
ro s
an
c
t
[i]
martini p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut a mi
nesteriale illu
m
quas ibi p
ro
te
m
pore constitutu
m
fuerit u
e
l ad illu
m
onmines q
ui
eas da uob
is
p
ro
te
m
pore in beneficio abis argentu
m
d
ena
r
io
s bonos expe
n
dibiles numero sex
sex
aggiunto in un secondo tempo in inchiostro diluito su uno spazio che sembra essere stato originariamente lasciato in bianco
tantu
m
ex
si intenda
et
si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
ecc o
m
nia qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos sic fuerit adinpleta et co
n
serua
ta aut si s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra quas mihi dedisti relax
saluerimus u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit p
er
colibet ingenio
o
coperta dalla
s
della parola seguente
spondeo ego q
ui
s
upra
leo una cu
m
meis hered
es
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
gherardus ep
iscopu
s una cu
m
posterisq
ue
subcessori
dopo
i
una lettera dilavata, verosimilmente -
b
us
tuis penan argentu
m
sol
idos
uigi
n
ti
uigi
n
ti
aggiunto in un secondo tempo in inchiostro diluito su uno spazio che sembra essere stato originariamente lasciato in bianco
q
ui
a tal
iter
int
er
nos conueni
t et duo int
er
nos libelli benedictu
m
not
arium
don
ni
inp
erato
ris scribere rogaui actu
m
luca 2 S ego leo in uc libello a me facto s
ub
s
cripsi
2 S ego benedicto rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S gottefredus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S ego rodolfo
ro
gatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S benedict
us
not
arius
do
m
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
conpleui et d
e
d
i
S in nom
ine
d
omi
ni n
ost
ri ih
es
u
christi
xpi
d
e
i eterni anno ab incarnatio
nis ei
us
nonge
n
tesimo nonagesimo q
ui
nto undecimo kal
endas
augusti ind
ictione
octaua Manifesti su
m
mus nos albericho q
ui
albitio uoc
atur
et uuinighil
do q
ui
uuinitio uoc
atur
germani
gg
filii b
one
m
emorie
fraolmi q
ui
a tu gherardus gr
ati
a d
e
i huius s
an
c
t
e luca
ne eccl
esi
e umilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llari
o nom
ine
ad ce
n
su
m
p
er
exoluendu
m
dedisti nob
is
id est eccl
esi
a illa cui uocabulu
m
est beate s
an
c
t
e marie sito loco et finib
us
uitorio q
ue
est desub potestate
m
s
upra
s
crip
te eccl
esi
e episcopatui u
est
ro s
an
c
t
i marti
ni
eccl
esi
a uero ipsa cu
m
fu
n
dame
n
to et om
n
e etdeficio suo una cu
m
om
n
ib
us
cas
is
et reb
us
ad ipsa eccl
esi
a p
er
tine
n
tib
us
cu
m
fu
n
dame
n
tis et omne
m
etde
ficiis u
e
l uniuersis fabricis suis seo curtis ortis t
er
ris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cul
tis reb
us
u
e
l incultis om
n
ia et ex om
n
ib
us
cas
is
et reb
us
ta
m
don
nicatis qua
m
et massariciis qua
n
tas ubiq
ue
in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a s
an
c
t
e marie s
unt
p
er
tinen
tib
us
u
e
l aspicientib
us
in imtegru
m
nob
is
eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordinem ut da admodu
m
in n
ost
ra q
ui
s
upra
albericho et uuinighildo
germani
gg
u
e
l n
ost
ris heredib
us
sin potestate
m
s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a s
an
c
t
e marie cu
m
om
n
ib
us
cas
is
et reb
us
ad eas p
er
tine
n
tib
us
quas nob
is
dedisti eas abendi tene
n
di rege
n
di inpera
n
di gub
er
na
n
di la
borare faciendi meliora
n
di et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
utsufruc
tuandi et in ipsa eccl
esi
a s
an
c
t
e marie p
er
n
ost
ra dispositione
m
officium d
e
i
manca il segno abbreviativo
et luminaria seo missaru
m
continuo fieri debeam Nisi ta
n
tu
m
p
ro
onni ce
n
su
m
et iustitias exinde uob
is
u
e
l ad posterisq
ue
sub
cessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
onne
m
me
n
se magio censu
m
ex
inde uob
is
re
n
dere debeam
us
hic ciuitate luca ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esie
episcopatui u
est
ro p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut ad ministeriale
m
illu
m
quas ibi pre te
m
pore constitu
tu
m
fuerit arge
n
tu
m
den
a
r
io
s bonos expendibiles numeros duodecim ta
n
tu
m
et si a nos uob
is
ec om
n
ia qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos sic non fu
erit adinpleta et conseruata aut sit
si intenda
si
s
upra
s
crip
ta eccl
esi
a s
an
c
t
e marie cu
m
om
n
[i]
b
us
cas
is
et reb
us
ad eas p
er
tine
n
tes quas uob
is
dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerit spondim
us
nos q
ui
s
upra
albericho et uuinighildo
germani
gg
una cu
m
n
ost
ris heredib
us
conp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
gherardus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisq
ue
sub
cessorib
us
tuis pena
m
arge
n
tu
m
sol
idos
uiginti q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duos inter nos libelli uuitternus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris scribere rogaui ac
tu
m
luca 2 2 + ego albericho in uc libello ad nos facto s
ub
s
cripsi
;
singn
um
+ m
anu
s s
upra
s
crip
ti uuinighildi q
ui
hunc libello fieri rogauit 2 S gherardus
.
iudex dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
2 S ego sisemundo rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S e
g
o berardo rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S uuitternus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
conpleui Et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
e et indiuidue trinitatis otto gr
ati
a d
e
i imp
erato
r augusto filio b
one
m
emorie
ottoni imp
erato
ri et ne
pus b
one
m
emorie
itemq
ue
ottoni imp
erato
ris anno inperi ei
us
in italia primo octauo idus februari ind
ictione
decima Manifesti sum
us
nos ioh
anne
s et amgalb
er
to
germani
gg
filii b
one
m
emorie
sabatini et martino filio b
one
m
emorie
boniti q
ui
a tu gherardus gr
ati
a d
e
i hu
ius
s
an
c
t
e lucane eccl
esi
e humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
llario nom
ine
ad censum p
er
ex
soluemdu
m
dedisti nob
is
id est tertiam portionen ex integra de casa et res illa massaricias q
ue
esse uidet
ur
in loco et finib
us
morriano ubi dic
itur
ortale quas ipsa tertiam portionen s
upra
s
crip
to q
uon
d
am
sabatino q
ui
fuit genitor n
ost
ro q
ui
s
upra
germani
gg
ad manu
m
suas abuit et detinuit p
er
tinentes s
upra
s
crip
te eccl
esi
e ep
iscop
atui u
est
ro s
an
c
t
i martini de casa
c
aggiunta ad
a
in un secondo tempo
et res uero ipsa cu
m
fu
n
damento et om
n
e etdeficio suo seo de curte ortis teris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incul
tis de om
n
ia et ex om
n
ib
us
reb
us
quantas ubiq
ue
in qualibet locis u
e
l uocabulis ad s
upra
s
crip
ta casa et res mas
saricias est p
er
tinemtes et s
upra
s
crip
ta tertiam portionem de p
re
dicta casa et res qual
iter
s
upra
s
crip
to q
uon
d
am
sabatino q
ui
fuit genitor n
ost
ro q
ui
s
upra
germani
gg
exinde ad manu
m
suas abuit et detinuit et nos ipsis q
ui
s
upra
ioh
anne
s et angalb
er
to
germani
gg
exinde ad manu
m
n
ost
ra abere et detinere uideor in integ
rum
nob
is
eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
in n
ost
ra q
ui
s
upra
ioh
anne
s et angalb
er
to
germani
gg
seo martino u
e
l de n
ost
ris heredib
us
sint potestatem s
upra
s
crip
ta tertiam portionem de p
re
dicta casa et res massaricias quas nob
is
dedi eas abendi tenemdi imperamdi laborare faciendi meliorandi et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
usu
m
fructuandi Ni
si tamtu
m
p
ro
om
n
i cemsum et iustitia exinde tibi u
e
l a posterisq
ue
supcessorib
us
tuis p
er
singulos an
nos p
er
om
n
e memse ianuario censum eximde tibi
t
sembra corretta su altra lettera
u
e
l ad posterisq
ue
supcessorib
us
tuis redere debea
m
us
hic ciuitatem luca ad pars s
upra
s
crip
te eccl
esi
e ep
iscop
atui u
est
ro s
an
c
t
i martini p
er
nos aut per misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut a minest
erialem
illu
m
quas in s
upra
s
crip
to domu
m
p
re
tempore abueritis argemtu
m
den
a
r
io
s bon
os
expen
dibiles numeros uiginti et quattuor tantu
m
exi
si intenda
et
si
a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
hec om
n
ia qual
iter
superius legit
ur
p
er
singulos annos sic non fuerit adinpleta et conseruata aut si s
upra
s
crip
ta tertiam portionen de p
re
dicta casa et res massaricias quas nob
is
dedisti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata fuerint spon
dim
us
nos q
ui
s
upra
ioh
anne
s et angalb
er
to
germani
gg
seo martino una cum n
ost
ris heredib
us
comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
gherardus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisq
ue
supcessorib
us
tuis pena
m
la
m
, originariamente presente, risulta coperta dall'
a
di
arge
n
tu
m
; per questo motivo è stato aggiunto un segno abbreviativo sopra -
na
arge
n
tu
m
sol
idos
quadragi
n
ta q
ui
a tal
iter
arge
n
tu
m
sol
idos
quadragi
n
ta
q
ui
a
t
- corretto in altro inchiostro su lettere dilavate
inter nos conueni et duos int
er
nos libelli rodilamdu
m
not
arium
dom
ni
imp
erato
ris scribere rogauim
us
actu
m
luca 2 singn
um
S m
anu
s ioh
ann
i et amgalb
er
ti
germani
gg
seo martini q
ui
hunc libellu
m
fieri rogauer
unt
2 S gundalprandus
.
iudex
.
dom
ni
imp
erato
ris s
ub
s
cripsi
S ego raineri rogatus t
es
t
is
subs
cripsi
2 S ego uuido rogatus t
es
t
is
subs
cripsi
S rodilamdus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post traditam conpleui et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
e et imdiui
due
t
rinitatis otto gr
ati
a d
e
i
imp
erato
r augusto nepus b
one
m
emorie
it
e
m
[q]
ue
ottoni imp
erato
ris anno imperi ei
us
in italia t
er
tio pridie kal
endas
martii imd
ictione
duodecima Manifestu su
m
ego sta
n
tio q
ui
pimcho uoc
atur
filio b
one
m
emorie
moriccii q
ui
a tu gherardus gr
ati
a di
manca il segno abbreviativo
huius s
an
c
t
e luca
ne eccl
esi
e humilis ep
iscopu
s p
er
cartula liu
e
lla
rio nom
ine
ad cemsu
m
p
er
exolue
n
du
m
dedisti mihi id est duo petiis de t
er
ris illis p
er
tine
n
tes eccl
esi
e duomui ep
iscop
atui u
est
ro s
an
c
t
i mar
tini q
ui
una ex ipse petia de t
er
ra quod est sterpeto esse uidet
ur
im locho ubi dicit
ur
cho
llicle p
ro
pe pogio et castello q
ui
dicit
ur
s
an
c
t
i marti
ni tene
n
tes uno capo im simitula alio capo te
net im riuo lato uno tenet im t
er
ra quas ego in am
tea p
er
libellu
m
dedi roitii et roctii et alio lato te
net im t
er
ra quas ego simil
iter
amtea dedi p
er
libellu
m
ioh
ann
i et ille alia petia de t
er
ra dic
itur
si intenda
ubi
dic
itur
prumgnano tene
n
tes uno capo cu
m
uno lato im t
er
ra s
upra
s
crip
te eccl
esi
e domui ep
iscop
atui n
ost
ro
si intenda
u
est
ro
s
an
c
t
i martini quas ibi imt
er
medio singna et t
er
mina posite sunt alio capo tenet in t
er
ra quas ego a
n
tea p
er
libellu
m
dedi ioh
ann
i de s
upra
s
crip
to locho prumgnano et alio lato tenet im riuo Has s
upra
s
crip
tis duo petiis de t
er
ris quod sunt sterpeta et cultia qual
iter
circu
n
date sunt p
er
desingnatas locas in integrum una cu
m
imferiorib
us
et superiorib
us
suis seo cu
m
accessionib
us
et imgressoras suas mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali ordine
m
ut da admodu
m
im mea q
ui
s
upra
sta
n
tio u
e
l de meis hered
es
sint potestate
m
s
upra
s
crip
tis duo petiis de t
er
ris quod sunt sterpeta et cultia quas mihi dedisti eas abendi tene
n
di imperamdi laborare faciemdi melioramdi et uob
is
si intenda
nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et usu
m
fructua
n
di et imt
er
q
ue
et
e
deforme; per la formula
inter
que
(o
qui
)
et
uno
anno
expleto
si veda ad es. il doc. Angelini III, nr. 100, * K. 71, del 1043; ci si aspetterebbe piuttosto
inter
hunc
die
m
ecc.
uno anno expleto p
ro
ximo ue
n
turo im s
upra
s
crip
ta petia de t
er
ra q
ue
est im s
upra
s
crip
to locho cholliccle p
ro
pe castello s
an
c
t
i
s
preceduta da lettera dilavata
martini ibide
m
casa aut cassina leuare et cla
udere seu choperire debeam
us
et p
ost
ipsa casa aut cassina ibi leuata fuerit ego u
e
l meos hered
es
ibide
m
aut imfra s
upra
s
crip
to castello ressidere et abitare debeam
us
et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et usu
m
fructua
n
di Nisi ta
n
tu
m
p
ro
omni ce
n
su
m
et iustitia eximde tibi u
e
l ad posterisque su
m
cessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
omne
m
me
n
se nouemb
er
cemsu
m
eximde uob
is
retdere de
beam
us
p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro
n
corretta da
u
uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut ad minest
erialem
illu
m
quas uos p
re
tempore abueritis argemtu
m
den
a
r
io
s bono expemdibiles numeros decem tamtu
m
et si a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
ecc om
n
ia qual
iter
superius legit
ur
p
er
sim
gulos annos si
c
nom fuerint adimpleta et comseruata aut si s
upra
s
crip
tis duo petiis de t
er
ris quod sunt sterpeta et cultia cu
m
pr
e
d
ic
ta casa aut cassina quas ibi leuauerim
us
quas nob
is
dedisti rellassa
uerim
us
u
e
l si p
er
nos peiorata
m
fuerit spomdeo ego q
ui
s
upra
stamtio una cu
m
meis hered
es
comp
one
r
e
tibi q
ui
s
upra
gherard
us
ep
iscopu
s u
e
l ad posterisq
ue
subces
sorib
us
tuis pena
m
argemtu
m
sol
idos
trigimta q
ui
a tal
iter
imt
er
nos comue
nit et duos imt
er
nos libelli rodulfu
m
not
arium
dom
ni
imp
erato
ris scribere roga
uim
us
actu
m
im s
upra
s
crip
to pogio p
ro
pe castello q
ui
dic
itur
s
an
c
t
i martini 2 singn
um
+ m
anu
s s
upra
s
crip
ti stamtii q
ui
hunc libellu
m
fieri rogaui 2 S ego sisemundo rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S ego rodolfo rogatus
t
preceduta da
t
parzialmente dilavata
t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 singn
um
+ m
anu
s sighifridi filio b
one
m
emorie
benitii rog
atu
s t
es
t
is
2 S rodulfus not
arius
.
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
compleui et dedi 2
S in nom
ine
s
an
c
t
e et indiuidue trini
ta
tis otto gr
ati
a d
e
i imp
erato
r augusto filio b
one
m
emorie
otoni imp
erato
ris et nepus b
one
m
emorie
m
corretta su altra lettera, verosimilmente
o
ite
m
que ottoni imp
erato
ris anno imperi ei
us
in i
talia q
ui
nto quarto idus noue
m
bris ind
ictione
quarta decima Mani
festu su
m
ego sigifredus filio b
one
m
emorie
teudelgrimi
sigifredus
filio
b
one
m
emorie
teudelgrimi
sottolineato in altro inchiostro
que teutio uocaba
tur q
ui
a tu gherardus gr
ati
a d
e
i s
an
c
t
e lucane ecl
e
sie umilis ep
iscopu
s p
er
cartu
la liu
e
llario nom
ine
ad cemsu
m
c
appare corretta da altra lettera
p
er
exolue
n
du
m
dedisti mihi id est quatuor casis et reb
us
q
ue
esse uidetur una ex ipse in loco et finibus ubi dicitur ad surico q
ue
detinet toto massario cu
m
suis consortib
us
et ille s
e
c
un
da casa et res esse uide
tur in loco et finib
us
ubi dicitur ad ripa quod est p
ro
pe pisscia maiore q
ue
rege
re uidetur p
er
natali massario et duo
duo
sottolineato a matita
ex ipsis casis et reb
us
esse uidetur in loco et finib
us
ubi dicitur amtano
Barsocchini
a
Ratano
una ex ipse regere uidetur p
er
liutio massa
rio et illa alia regere uidetur p
er
fridi massario et suis consortib
us
p
er
tine
n
tib
us
s
upra
s
crip
te ecl
e
sie episcupatui s
an
c
t
i martini casis et reb
us
uero ipsis cum fu
n
dame
n
tis
-
da
- corretto da -
me
-
et onne
m
etdeficiis u
e
l uniuersis fabricis suoru
m
seu curtis ortis terris uineis oliuis siluis uirgareis pratis pascuis cultis reb
us
u
e
l incultis om
n
ia et in on
nib
us
reb
us
qua
n
tu
m
ubique et in qualibet locis u
e
l uocabulis as s
upra
s
crip
ti casis et reb
us
sunt p
er
tine
n
tib
us
u
e
l aspicientib
us
et s
upra
s
crip
ti denominati
l'ultima
i
corretta da altra lettera
hominib
us
massari exinde
a
d manus
n
corretta su altra lettera
suoru
m
abere et detinere uidetur in integru
m
una
m
cu
m
inferiorib
us
et superiorib
us
suis seu cu
m
accessionib
us
et ingressoras earu
m
mihi eas liu
e
llario nom
ine
dedisti tali
o
rdine
m
ut da admodu
m
in mea q
ui
s
upra
sigifredus u
e
l de meis heredib
us
sint potesta
te
m
eas abe
n
di tene
n
di imperandi laborandi et laborare faciendi seu et meliora
n
di et nob
is
eas priuatu
m
nom
ine
abendi et usufructuandi Nisi ta
n
tu
m
p
ro
om
n
i ce
n
su
m
et ius
titia exinde tibi u
e
l a posterisque sucessorib
us
tuis p
er
singulos annos p
er
onne
m
me
n
se dicenber cemsu
m
exinde uob
is
reddere debeam
us
ic ciuitate luca ad pars s
upra
s
crip
te ecl
e
sie
e
piscupatui u
est
ro
u
appare corretta su
n
s
an
c
t
i martini p
er
nos aut p
er
misso n
ost
ro uob
is
u
e
l ad misso u
est
ro aut mi
ni
steriale
m
illu
m
quas ibi p
re
te
m
pore abueritis u
e
l ad illu
m
omine
m
q
ui
da uob
is
p
re
te
m
pore in beneficio abuerit arge
n
tu
m
den
a
r
io
s bonos expe
n
dibiles numeros uiginti et qua
tuor ta
n
tu
m
exi
si intenda
et
si
a uos nob
is
si intenda
nos
uob
is
ec om
n
ia qual
iter
superius legitur p
er
singulos annos sic nom fuerint adimpletas et conseruatas et uob
is
s
upra
s
crip
tis casis et reb
us
sortis massariciis quas mihi supra liu
e
llario nom
ine
dedesti relaxauerim
us
u
e
l si p
er
nos peioratas fuerit p
er
quodlibet ingenio spondeo ego q
ui
s
upra
sigifredus una
m
cu
m
meis hered
es
conp
one
re tibi q
ui
s
upra
gherardus ep
iscopu
s u
e
l ad posterisque sucessorib
us
tuis pena
m
e
sembra ripassata
arge
n
tu
m
sol
idos
tresce
n
tos q
ui
a tal
iter
inter nos conuenit et duo inter nos libelli teup
er
tu
m
not
arium
dom
ni
imp
erato
ris scri
bere rogauim
us
actu
m
loca 2
è poco chiaro se la decorazione finale sia vergata su una o più lettere
singn
um
+ m
anu
s s
upra
s
crip
ti sigifredi q
ui
hunc libellu
m
fieri rogauit S Petrus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S ego ioh
anne
s rogatus t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
S hubertus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris rog
atu
s t
es
t
is
s
ub
s
cripsi
2 S teup
er
tus not
arius
dom
ni
imp
erato
ris Post tradita
m
conpleui Et dedi 2