Passio et translatio Aquisgranum sanctorum Coronae et Victoris

Passio et translatio Aquisgranum sanctorum
Coronae et Victoris
(BHL 8559)
Domino ac redemptore nostro pro mundi totius salute
passo, palma etiam uictrici deifica, ut creditur, ascensione re-
gresso, crucem suam imitari quam plures satagebant. Lotus
quippe, qui ab angelis reluctantibus est deuastatus, qui et
adhuc restituendus, per nimios uitae huius labores premia re-
cepturi festinabant. In quorum collegio sancta Dei martyr
Corona non minimo mundum mutans cruciatu effulsit, sponsi
etiam celestis dotem perpetuam accepit. Igitur sub Antonino
Romanae rei publicae principe, feralis odii rugitu maximo ful-
gurante, edictum exiit, si quis Christum confitendo deorum
uanis resisteret, mortis iudicio quasi culpa sceleris palam uir-
tus subiaceret.
Ea scilicet tempestate sic generaliter orbe descripto, pre-
ses quidain Cirinus nomine, Italiae partes undique secus ore
lupino scrutatus, ad urbem quandam Vtricolam est directus.
Hic, si quem de christianis inueniret cautius inquirendo,
Victorem quemdam orthodoxum Dei cultorem arripuit.
Hunc etiam ut in sua planius legitur historia, uariis tortum
cruciatibus ab hoc redemptum euo se uicisse, Christum in-
duisse uirtus ipse cognouit.
Illo igitur in palatium adducto, stante ecclesia, ut bel-
lantium est mos, in medio, Corona quaedam nouiter nupta,
melioris quidem sponsi thalamo futura, Victoris certamen in-
tendens, coronas duas celitus emissas aspexit, quarum unam
Victoris, suo alteram capiti apponendam diuinitus intellexit.
Quid mirum? De Victore etiam omni modo Dei culturae si
auditur, dum qui Deum nec nouit accipitur, qui nec desiderat
ab eo quasi nolens uocatus eterni gaudii galea confortatur.
Corona ergo Deum adhuc nesciens coronatur, sponsa eius
annotatur; sed hoc magnum prebente praesidium, quamuis
crismatis filia non esset, uana quam plura respuit, serie ac ue-
racibus primae iuuentutis floribus anhelauit.
Ea igitur die eoque momento quasi in ictu oculi conuersa,
clamauit: «Preses inique, quid persequeris? Factorem
tuum non sentis? Supplicia, quae minaris, non sunt nostra,
sed tua. Salus nobis, dum impendis; fulgur tibi estuans, si
permanebis!». Preses haec audiens indignatus, qui de popu-
lo talis clamor exiret inquirit. Cognito clamore, Coronam
uocat, cuius sit professionis interrogat. Haec inducias quae-
siuit, non ut martyrium fugeret, uerum antea baptismum
diuinum acciperet. Sequente igitur die, mane primo a Vic-
tore est baptizata et statim etiam presidis aspectui praesenta-
ta. Ille, formae eius misertus, diis ut offerret suasit, totius
suae possessionis dimidium promisit; sin autem resisteret, ua-
riis et maximis tormentorum cruciatibus interiret. Haec
Deum, ut merito, preponens, respondit: «Dii tui sunt symu-
lachra muta et uana, de terra manu facta, sibi prodesse non
ualentia. Deus autem deorum meus est Deus, non mutus,
quia, quod dicitur, ab eo datur, quod anima mouetur ab eo
motum illuminatur; huius gratia et praemium si accipitur, in
secula seculorum possidetur». Preses tali ratione sanctam
Dei athletam acriter cannabinis funibus ligatam flagris cedi
precepit, sicque minus proficiens mamillis cruciari assignauit:
incisis autem, pro sanguine lac effudit. His ita peractis, car-
ceri imposita, his tamen indutiis quid ab ea esset agendum,
dum predestinaret, iniunxit procreatori.
Sequenti itaque die, digitos in ungulis lateribus infigi;
hac effecta passione, cutem totam eneruari, eodem etiam mar-
tirii genere indito, iussit torqueri. Dei autem prouidentia
nulla adhuc in eius cute plaga potuit uideri. Torquetur,
tunditur, flagellatur, exuritur, et distensis membris crescebat
corpus ad penam. Imprimuntur ardentes pectori laminae et
liquefactis inter ipsas candentes ferri acies liquor guttis, flam-
ma stridente, respergitur, uulnera uulneribus imprimuntur et
supra tormenta deseuiunt. Lateres ignibus aspersi, crepitan-
tibus minutis membris, dissiliunt. Ad haec omnis utriusque
sexus conuentus merita miseratione motus aiebat: «Quid haec
talis perpetrauit facinoris, ut haec pateretur? Iniuste facis, pre-
ses, dimitte eam! Deus eius uerus est, quem et nos adorabi-
mus». In illa itaque hora fere quinque millia crediderunt
Christo; baptizati, passi sunt in Domino.
His et talibus Cirinus acriter motus sanctam Dei mar-
tyrem inter duas palmas terrae a supremis protentas media
parte corporis iussit alligari, sicque uitae eius finem consum-
mari. Haec ergo tali diutius labore uolui rennuens, Christo
Deo animam commendare, ramis reluctantibus scissa perpe-
tuum promeruit regnum. Omnis, hoc facto, populus san-
ctum corpus aromatibus conditum antiquae ciuitati Vtricolae
apportarunt; ibi etiam iuxta Leopardum, pretiosum martyrem,
in cripta inuoluta sepelierunt.
Itinere eodem mulier quaedam Lucina filium nuper
mortuum, Lozimum nomine, sepulturae apportauit, flens
etiam dolensque, multo uomitante planctu. Eiusdem athle-
tae meritis rediuiuum sensit, leta reduxit, se cum prole bapti-
zauit; celi quippe premium bonam post conuersationem pro-
meruit. Alius, demone arreptus, mutus et cecus, ex omni
perditionis genere liberatus est. Tertius, leprosus et claudus,
curatur; uarius errantium populus celeri conuersione saluatur.
Multo ergo postea annorum latente curricolo, Ottone
primo Romanorum imperatore filioque eius uniuoco felici
obitu uiam uniuersae carne ingressis, regnum Italiae quasi si-
ne rege et gubernatore uiluit. Ecclesia quoque suae ius po-
testatis nimia raptorum ui compulsa perdidit, non ut omnino
regem non haberet, sed quia rex tertius, et in ipso patris obi-
tu natus, primis etiam fere sedecim annis illud non uisitaret,
coronam etiam Romani imperii adhuc non acciperet. Illo
igitur tempore rex idem Otto auiti princeps solii regno Yta-
liorum aduenit. Papiae rex electus, non ibi tunc, quia Aquis
prius, quod Galliae caput est, consecratus Romae sedem dire-
xit. Episcopatus et ecclesias, quod sua neglexit pueritia, re-
gni etiam absentia, antecessorum uidelicet quam plurium de-
struxit negligentia, restaurauit. Romae ergo Sancti Petri
oratorio a Gregorio papa uenerabili et quarto, qui et Bruno
antea est uocatus, quem de sua prosapia huc ipse omnibus rite
perfectis, reditu Vtricolae, qua eadem sanctorum corpora quasi
uili loco et ob id, quod prescriptum est, deuastato, erant con-
dita, uero reuelationis duce angelo peruenit. Hic, quasi
diuino ammonitus iussu, corpora reseruauit: Aquis etiam Gra-
ni palacio adduxit. Ibi multo honore Sanctae Mariae capella
a Carulo piissimo constructa totius eiusdem regionis clero sin-
gulis sunt altaribus condita. Hic igitur adhuc, Dei annuen-
te gratia, multa salutis prestantur miracula, largiente Domino,
qui uiuit et regnat in secula seculorum. Amen.